Quyết tâm cao nhất bảo vệ lãnh thổ , hải đảo - tập 14

Phần Lan bắt giữ tàu chở nhiều tên lửa Patriot, thuốc nổ đi Trung Quốc
22/12/2011 09:43 (GMT +7)
Giới chức Phần Lan hôm qua đã tịch thu 160 tấn thuốc nổ và 69 tên lửa Patriot không khai báo được tìm thấy trên một tàu chở hàng treo cờ Anh đang trên đường tới Thượng Hải, Trung Quốc.
Cảnh sát đang thẩm vấn thuỷ thủ đoàn của tàu MS Thor Liberty sau khi 69 quả tên lửa đất đối không được phát hiện.

Bộ trưởng nội vụ Phần Lan Paivi Rasanen cho hay các tên lửa được ghi bên ngoài là pháo hoa.

Tàu MS Thor Liberty neo tại cảng Kotka.​

Tàu MS Thor Liberty đã cập cảng Kotka ở Phần Lan sau khi rời Đức hồi tuần trước.
Các công nhân tại cảng đã trở nên nghi ngờ sau khi tìm thấy các chất nổ được đặt hớ hênh và các tên lửa sau đó được tìm thấy trong những thùng hàng có ghi bên ngoài là “pháo hoa”.
Giám đốc điều hành hãng chủ tàu, Thorco Shipping, đã bất ngờ trước thông tin trên. Ông Thomas Mikkelsen cho biết từ Đan Mạch rằng ông không hay biết về chuyện này.
Một quan chức giấu tên của công ty xác nhận con tàu đã bị bắt giữ tại Phần Lan và cho biết các tên lửa có thể đã được đưa lên tàu do nhầm lẫn.
Cảnh sát không xác nhận các nguồn tin trên báo chí Phần Lan nói rằng con tàu đã có kế hoạch dừng tại Hàn Quốc.
“Khá bất thường”

Tàu MS Thor Liberty tời cảng tại Emden, miền bắc nước Đức hôm 13/12 và 2 ngày sau đó cập cảng tại Kotka, miền nam Phần Lan, để nhận hàng và xích neo tàu, theo phát ngôn viên hải quan Phần Lan Petri Lounatmaa.
Tàu có điểm đến là cảng ở Thượng Hải, Trung Quốc nhưng không có thông tin nào cho biết hàng hoá quân sự sẽ được chuyển cho ai.
Cơ quan an toàn giao thông Phần Lan đã tiến hành kiểm tra thông thường và phát hiện 160 tấn thuốc nổ trên tàu.
Bộ trưởng nội vụ Rasanen nói bà chưa từng nghe về một trường hợp tương tự.
“Tất nhiên các các vụ vận chuyển vũ khí và thiết bị quân sự hợp pháp qua Phần Lan, nhưng trong trường hợp này lô hàng được ghi là pháo hoa. Điều đó là bất thường”, bà Rasanen cho hay.
Phát ngôn viên hải quan Phần Lan Petri Lounatmaa cho biết các quan chức hải quan và cảnh sát đã mở một cuộc điều tra chung về khả năng tàu vi phạm luật buôn bán vũ khí và xuất khẩu của Phần Lan.
Theo ông Lounatmaa, 32 thuỷ thủ trên tàu đang bị thẩm vấn.
Các tên lửa Patriot, được công ty Raytheon của Mỹ thiết kế, được cung cấp cho “Mỹ và các đồng minh”, theo trang web của công ty. Hàn Quốc nằm trong số những nước triển khai loại vũ khí này.

Theo Dân trí​

Tàu sân bay Trung Quốc lại ra khơi

Hàng không mẫu hạm Shi Lang hôm qua có chuyến chạy thử thứ ba và nhiều khả năng sẽ lần đầu tiên hoạt động cùng các máy bay chiến đấu.
> Tàu sân bay Trung Quốc chạy thử lần hai
> Quá trình 'lột xác' của tàu sân bay Trung Quốc

Tàu sân bay Shi Lang của Trung Quốc. Ảnh: Top81
Bộ Quốc phòng Trung Quốc trước đó cho hay tàu sân bay Shi Lang đã hoàn tất tất cả các công việc thử nghiệm và hoán cải như dự kiến, People's Daily đưa tin. Vì vậy, các cuộc thử nghiệm trên biển tiếp theo sẽ phục vụ mục đích nghiên cứu và huấn luyện.
Hàng không mẫu hạm đầu tiên của Trung Quốc được 5 tàu kéo lai dắt từ cảng Đại Liên ở tỉnh miền đông bắc Liêu Ninh ra Hoàng Hải lúc 14h30 ngày hôm qua.

Cuộc chạy thử lần này sẽ kéo dài trong 9 ngày và được thực hiện tại một khu vực không có các tàu thuyền khác qua lại, Cục Hải dương Đại Liên thông báo trên trang web của cơ quan này.
Lần chạy thử thứ 3 của Shi Lang sẽ tập trung vào việc tàu sân bay này vận hành như thế nào. Tuy nhiên, một số trực thăng sẽ cất và hạ cánh từ boong tàu, để mở đầu cho các cuộc thử nghiệm dành cho những máy bay cánh cố định.
Thông tin nói trên được xác nhận bởi ông Zhang Yao, một nhà nghiên cứu cao cấp của Học viện Nghiên cứu Quốc tế Thượng Hải đồng thời là một chuyên gia về tàu sân bay. "Tàu Shi Lang sẽ chỉ có được năng lực chiến đấu sau khi các máy bay tiêm kích có thể cất và hạ cánh từ boong tàu", ông Zhang nói với Shanghai Daily.
Li Jie, một nhà nghiên cứu của Học viện Quân sự Hải quân Trung Quốc, cho hay cuộc chạy thử thứ ba của tàu Shi Lang sẽ bao gồm cả việc một số máy bay chiến đấu bay ở tầm thấp phía trên boong tàu, cũng như cho phép các máy bay này chạm xuống boong tàu để chuẩn bị cho những cú hạ cánh thực sự.

Hàng không mẫu hạm đầu tiên của Trung Quốc được cho là sẽ chính thức hoạt động trong biên chế của hải quân nước này vào tháng 8/2012. Shi Lang đã trải qua hai lần chạy thử. Hôm 10/8, tàu sân bay này có chuyến chạy thử đầu tiên kéo dài trong 4 ngày. Hôm 29/11, Shi Lang lại ra khơi và kết thúc chạy thử sau 13 ngày. Một số hình ảnh của chuyến chạy thử này đã được vệ tinh của một công ty Mỹ ghi nhận.
Tàu sân bay Shi Lang được cho là có khả năng mang được khoảng 30 chiến đấu cơ, trực thăng và thủy thủ đoàn khoảng 2.000 người.

Nhật Nam​

Khoá​

Cảnh báo cuộc chạy đua vũ trang không gian châu Á
Cuộc chạy đua không gian hiện tại của châu Á có thể biến thành một cuộc chạy đua vũ khí tương tự như Chiến tranh Lạnh, theo James Clay Moltz, một giáo sư về các vấn đề an ninh giảng dạy tại đại học hàng hải Mỹ. Những lập luận của ông dựa trên những động thái gần đây của các nước .


Các quốc gia chính ở Châu Á, bao gồm Trung Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ, và Nam Triều Tiên, tất cả các nước đều mở rộng các chương trình không gian của họ với ít - hoặc không hợp tác với nhau. Những nỗ lực này được thúc đẩy bởi uy tín quốc gia và sự cạnh tranh địa chính trị, tương tự như cuộc chạy đua không gian của Liên Xô những năm 1960. Giống như thời gian đó, cuộc chạy đua không gian này cũng là sự kích thích tiến bộ công nghệ, nhưng những chương trình có sự cạnh tranh dẫn đến trùng lắp một công việc và mất lòng tin, nói cách khác, là sự lãng phí tài nguyên. Thậm chí tệ hơn, sự cạnh tranh là phá hoại sự hợp tác gần đây giữa Mỹ, Nga, và châu Âu.


Không giống như Tây bán cầu, châu Á không có bất kỳ tổ chức an ninh khu vực như NATO, EU, CSTO (An ninh Tập thể Tổ chức Hiệp ước, hay Liên Xô với khối Hiệp ước Warszawa). Vấn đề này đang tồn tại lâu dài giữa các quốc gia cụ thể như-Trung Quốc-Ấn Độ, Ấn Độ-Pakistan, Bắc Triều Tiên-Hàn Quốc, Trung Quốc-Nhật Bản, Việt Nam-Trung Quốc, đều có một số yếu tố liên quan và gia tăng căng thẳng quân sự, Moltz, một cuộc chạy đua không gian dân sự có thể biến thành một cuộc chạy đua vũ trang.


Sự cạnh tranh về không gian


Trung Quốc, Nhật Bản, và Ấn Độ, ba nhà lãnh đạo châu Á trong không gian, tất cả đều tăng cường hoạt động khởi động của họ khi họ triển khai các chòm sao vệ tinh sử dụng cả dân sự và quân sự. Trung Quốc đã cùng tương tự số vệ tinh với Mỹ từ năm ngoái, trong khi Nhật Bản có hai và ba Ấn Độ. Ngân sách không gian hàng năm của Nhật Bản là cao nhất, 3,8 tỷ USD, so với của Trung Quốc ước tính khoảng 2,2 tỷ USD và Ấn Độ 1,3 tỷ USD.Tuy nhiên, Trung Quốc và Ấn Độ ước tính có 80.000 đến 32.000 nhân viên không gian dân sự, tương ứng, đến 8,300 của Nhật Bản. Để so sánh, ngân sách 2011 của NASA là $ 18,724 tỷ USD và nó kèm theo khoảng 19.000 nhân viên.


Mỗi quốc gia đã thực hiện nhiệm vụ lập bản đồ riêng biệt cho mình từ năm 2007, với kế hoạch theo giám sát địa hình, và các căn cứ mặt trăng nhưng không hợp tác với nhau, mặc dù rất nhiều công việc sẽ cần được dự phòng.


Nhật Bản có kinh nghiệm về con người với nhiều các chuyến bay vào vũ trụ, với 15 chuyến bay có người lái kể từ năm 1992 và một thành viên trong Trạm vũ trụ quốc tế, nhưng nó luôn luôn đi nhờ với Mỹ hoặc Nga, nước nãy không có phương tiện vận chuyển phi hành gia của riêng mình. Trung Quốc đã có nhà du hành vũ trụ đầu tiên vào năm 2003 (thông qua Thần Châu-5)... Gần đây nhất, Trung Quốc đưa ra các Tiangong-1, một mô-đun kiểm tra quỹ đạo cho một trạm không gian với kế hoạch đến 2020. Ấn Độ, bị đe dọa với sự tăng gần đây của Trung Quốc, họ cũng đã công bố kế hoạch một chuyến bay có người lái vào năm 2016.


Ngoài ra để nỗ lực có chuyến bay vũ trụ của con người, ba quốc gia lớn cũng đang xây dựng bổ sung cho riêng mình để hệ thống định vị Mỹ và duy trì mạng lưới vệ tinh toàn cầu (GPS). GPS là tự do truy cập, nhưng các quốc gia nước ngoài có thể dễ hiểu là có sự kiểm soát bởi chính phủ Mỹ. Trung Quốc đã triển khai 1 / 3 kế hoạch mạng lưới 35 vệ tinh. Nhật Bản-một đồng minh thân cận của Mỹ, và do đó có thể thoải mái hơn bằng cách sử dụng GPS được xây dựng Hệ thống vệ tinh Quasi Zenith (QZSS), tăng thêm ba vệ tinh GPS tốt hơn cả khu vực Nam Á. Ấn Độ cũng có kế hoạch để khởi động một mạng lưới vệ tinh Nam Á, được gọi là GPS- với sự trợ giúp của hệ thống Geo Augmented Navigation (hoặc GAGAN).




Các quốc gia châu Á nhỏ hơn, như Indonesia, Thái Lan, Việt Nam và Đài Loan, cũng đang xây dựng các vệ tinh thông tin liên lạc với mạng lưới riêng của họ với sự giúp đỡ từ các đối tác lớn hơn, cả ở châu Á và ở nước ngoài. Trung Quốc, Ấn Độ, và Nhật Bản cũng đang hợp tác trong một số cách với Mỹ, châu Âu, và Nga, nhưng không phải cùng làm với nhau.


Gần đây, có một số sự phát triển không gian trước đây dành cho dân sự đã bắt đầu hướng tới các ứng dụng quân sự, đặc biệt là vệ tinh đánh chặn. Trung Quốc đã phá hủy một vệ tinh cũ trong năm 2007 với một vũ khí trên mặt đất, tạo ra hơn 3.000 miếng mảnh vụn trên quỹ đạo. Đáp lại, cả Ấn Độ và Nhật Bản đã công bố tấn công và phòng thủ với vũ khí chống vệ tinh.


Cơ hội hợp tác


Câu hỏi lớn nhất trong khi đối mặt với những căng thẳng gia tăng hiện nay, tất nhiên nên hỏi là: những gì nên được thực hiện? Lấy ba nước (Trung Quốc, Nhật Bản, và Ấn Độ) hợp tác về phát triển không gian có lẽ không phải là khá khó khăn như Mỹ và Liên Xô trong những năm 1960, cuộc chạy đua không gian hiện nay (mặc dù có thể không có sự tham gia của miền Nam và Bắc Hàn Quốc), nhưng mối quan hệ không gian về bản chất là liên quan đến chính trị và sự cạnh tranh trong khu vực.


Trung Quốc và Nhật Bản đều hình thành các nhóm không gian khu vực: Tổ chức Hợp tác Vũ trụ châu Á-Thái Bình Dương (APSCO) và Diễn đàn Cơ quan không gian khu vực châu Á-Thái Bình Dương (APRSAF), tương ứng, nhưng không có được bất kỳ sự hợp tác giữa các nhóm, và các thành viên của từng nhóm lại bị giới bởi các quốc gia kém phát triển như Bangladesh, Mông Cổ, Peru, và Thái Lan.


Ngoài ra, các thiên tai gần đây trong khu vực tạo ra một số trao đổi dữ liệu và kết nối mạng giữa các quốc gia, APSCO và APRSAF và có thể hợp tác trong lĩnh vực này. Trung Quốc, Nhật Bản, và Ấn Độ cũng tham gia Chiến lược thăm dò toàn cầu của NASA, và bày tỏ sự quan tâm trong trao đổi dữ liệu dưới sự bảo trợ của International Lunar Nextwork (ILN: Mạng lưới quốc tế thu thập thông tin về mặt trăng). Moltz cho thấy rằng một số chuyến bay vào vũ trụ của con người chủ động giữa Trung Quốc và Nhật Bản, như chuyến bay Apollo-Soyuz Mỹ-Liên Xô vào năm 1975, có thể giúp cải thiện quan hệ hợp tác.


Tuy nhiên, ông cho biết các vấn đề quan trọng nhất là giảm bớt căng thẳng quân sự. Mỹ và Liên Xô đã cam kết không can thiệp vệ tinh vào năm 1972, nhưng các cường quốc không gian mới đã thậm chí không đồng ý điều này. Các mối đe dọa đến các vệ tinh, trạm không gian của các quốc gia có thể là cơ sở cho các cuộc đàm phán nhằm chấm dứt phát triển vũ khí diệt vệ tinh.


Một lộ trình cho các cuộc đàm phán có thể được thông qua bởi Mỹ.Chính phủ Mỹ đã kêu gọi các "hành vi có trách nhiệm" trong không gian vào năm 2010, nhưng do sự phản đối của Quốc hội, đã không theo đuổi nhiều về vấn đề này. Hợp tác với Trung Quốc có thể giảm nhẹ sự cạnh tranh ở châu Á và giúp đỡ sự phát triển lợi ích chung trong không gian, có khả năng dẫn đối với không gian toàn cầu nỗ lực thăm dò không gian phục vụ lợi ích của nhân loại, chứ không chỉ là nhằm vào các công dân của mỗi quốc gia cụ thể.


Cho dù là Mỹ hay châu Á là lãnh đạo thì với một thảm họa được chia sẻ, cần hợp tác về hoạt động không gian và cần phải phát triển để ngăn chặn một cuộc chạy đua vũ trang và các cuộc xung đột tiềm năng, Moltz cảnh báo.


Theo: Nature

Bọn chó muôn đời vấn là chó . Ít người Việt mình chú ý hàng chục ngàn đồng bào Việt ở Biên giới Tây Nam bị Khơ me đỏ sát hại năm 77-78 có nguồn gốc từ TQ. Bọn TQ nuôi dưỡng chi tiền đưa cố vấn quân sự giúp đỡ khơ me đỏ ( trong khi cả TG tẩy chay chế độ này ). Khi quân tình nguyện VN vào Pnong Pênh 1979 bắt dc khá nhiều lính TQ .

Tướng Trung Quốc, "... một cuộc xung đột quân sự khó có thể tránh khỏi"Dec 13, '11 7:15 AM
for everyone
"Nếu lợi ích cốt lõi của Trung Quốc, chẳng hạn như chủ quyền, an ninh quốc gia, và sự thống nhất bị vi phạm, thì một cuộc xung đột quân sự sẽ khó có thể tránh khỏi." Đây là tuyên bố của Thiếu tướng Luo Yuan, nhà nghiên cứu cao cấp của Học viện Khoa học Quân sự danh tiếng của Trung Quốc, ông cho biết sau khi Obama công bố các hoạt động quân sự và đặt cơ sở ở Úc. (Nhân dân hàng ngày, ngày 17 tháng 11)



Cảng Tiên Sa


Tuyên bố này đưa ra sau khi hội nghị thượng đỉnh được gọi là là để tạo ra một bầu không khí hợp tác và tìm kiếm giải pháp hòa bình cho một số vấn đề, đặc biệt là khu vực tranh chấp ở vùng biển phía Nam Trung Hoa (Biển Đông Việt Nam). Sự kiện này là sự đối đầu hơn là những gì thế giới mong đợi.


Nhưng kế hoạch đặt căn cứ quân sự thường trực của Mỹ tại Úc là một chất kích thích khác cho quan hệ Mỹ-Trung Quốc, cần lưu ý:


Một nhận xét theo phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Trung Quốc, Geng Yansheng, đây là phản ứng mạnh mẽ của Trung Quốc sau khi Mỹ đặt căn cứ quân sự và hơn 2,500 lính tại Úc. Trích "Chúng tôi tin rằng đây là một biểu hiện của một cuộc tâm lý Chiến tranh Lạnh," ông Geng cho biết tại một cuộc họp báo hàng tháng, theo văn bản nhận xét của ông được đăng trên trang web của Bộ Quốc phòng. "Chúng tôi hy vọng các bên liên quan làm những việc có lợi cho hòa bình và ổn định của khu vực châu Á-Thái Bình Dương, chứ không phải ngược lại." (Nguồn: The Wall Street Journal châu Á trực tuyến 12/1/11)


Chiến tranh Lạnh là vấn đề chính trị và ngoại giao quan trọng nhất của nửa sau của thế kỷ 20. Kẻ thù chiến tranh lạnh chủ yếu là Hoa Kỳ và Liên Xô. Cuộc chiến tranh Lạnh có tên của nó bởi vì cả hai bên đều sợ đối đầu trực tiếp với nhau.


Trong một "cuộc chiến tranh nóng", vũ khí hạt nhân có thể phá hủy mọi thứ. Vì vậy, thay vào đó, họ đã chiến đấu với nhau một cách gián tiếp. Họ thực hiện các cuộc xung đột tàn phá ở những nơi khác nhau của thế giới. Họ cũng dùng những từ ngữ làm vũ khí. Họ bị đe dọa và tố cáo lẫn nhau. Hoặc, họ đã cố gắng để làm cho mỗi cái nhìn khác đi và ngu ngốc. (Nguồn: globalsecurity.org)


Nếu đây là "tâm lý chiến tranh lạnh" và sẽ tiếp tục, nó có thể dẫn đến "cuộc chiến tranh" thực sự không phải là quá xa phía sau?


Các trò chơi đổ lỗi trở nên tồi tệ khi tháng Mười năm ngoái, nhà lập pháp Mỹ Michael Turner, chủ tịch Ủy ban Quân vụ Hạ viện tập trung vào vũ khí chiến lược và các chương trình bảo mật khác đã lên tiếng lo ngại về một đường hầm phức tạp rộng lớn được thiết kế để giấu tên lửa hạt nhân của Trung Quốc (www.breitbart.com)


"Những đường hầm này sẽ cho phép Trung Quốc thực hiện một cuộc phản công hạt nhân nếu bị trúng một cuộc tấn công hạt nhân", ông Mark Schneider, chuyên gia phân tích tại Viện Quốc gia về chính sách công.


Nó được chứng thực bởi Richard Fisher nhà phân tích đánh giá tình hình quốc tế và Trung tâm Chiến lược. Ông nói rằng đường hầm phức tạp có thể cho phép quân đội Trung Quốc để che giấu vũ khí của họ.


Cốt truyện trở nên dày hơn khi truyền hình CNN ngày 01 tháng 12, dẫn đánh giá của một số sinh viên Đại học Georgetown ở Washington DC, cho rằng kho vũ khí hạt nhân của Trung Quốc có thể lớn hơn 40 lần so với những gì mọi người đã biết.


Theo Telegraph London, Philip Karber và Nick Yarosh của Đại học Georgetown cho biết rằng Trung Quốc có thể có nhiều hơn 3.000 đầu đạn hạt nhân, nhiều hơn so với dự toán hiện hành từ 80 đến 400.


ATS trích dẫn lời của một vị cấp cao quân đội Trung Quốc, Chi Haotian Phó-Chủ tịch Ủy ban quân sự của Trung Quốc, "Chúng tôi đã thực hiện một nỗ lực to lớn để xây dựng Các dự án bức tường vĩ đại ', xây dựng, dọc theo biên giới của chúng tôi ven biển và xung quanh các thành phố lớn và vừa, "bức tường tuyệt vời 'ngầm vững chắc có thể chịu được một cuộc chiến tranh hạt nhân".


Với các sự kiện xảy ra làm đòn bẩy hướng tới một cuộc chiến toàn cầu, phần còn lại của thế giới đặc biệt là các quốc gia trong khu vực Châu Á - Thái Bình Dương, nên tìm một cách để ngăn chặn một cuộc chiến tranh thế giới. Thật không may, lãnh đạo của đất nước của chúng tôi (Philippine) đã không nhìn thấy điều này đến và thiếu chuyên môn trong lĩnh vực địa chính trị khi ông đã hỗ trợ cho Bác Sam tại Hội nghị Thượng đỉnh Đông Á.


Trên thực tế, những hành động đó hầu như kéo chúng ta vào một cuộc xung đột khu vực và có thể kích hoạt một cuộc chiến tranh thế giới. Một lần nữa, chúng tôi sẽ là một phần của một cuộc chiến tranh mà chúng ta không bao giờ muốn. Chúng tôi hy vọng rằng trong tuần này cuộc đàm phán quốc phòng hàng năm với Trung Quốc sẽ tạo ra kết quả tích cực và tuân thủ nghị quyết về quốc phòng và các vấn đề quân sự vì mục đích hòa bình.


Dù sao, người Philiipine sẽ không bao giờ trì hoãn lễ hội Giáng sinh cho dù những gì có thể đến. Chúc mừng ngày lễ cho tất cả mọi người!


Theo: zamboangatoday

Sao giờ còn tập 12 bác ?

Thiên văn học ở Việt Nam: Xa xỉ và... cần thiếtDec 13, '11 6:42 PM
for everyone

Cũng giống như nhiều môn khoa học cơ bản khác, thiên văn học ở Việt Nam – một nước nghèo, nơi khoa học bị chi phối bởi những quan điểm phiến diện và thực dụng – thường bị đặt câu hỏi về sự cần thiết của nó đối với cuộc sống hiện nay.

Nhưng nếu toán học hay vật lý lý thuyết còn may mắn được đầu tư ít nhiều, thì vị trí của thiên văn học ở ta lại vô cùng khiêm tốn, nếu không muốn nói là không đáng kể.

Tháng 12/2011, trong lần gần nhất trở lại Việt Nam, GS. Trịnh Xuân Thuận – nhà vật lý thiên văn người Mỹ gốc Việt tại ĐH Virginia – đã nhận xét thẳng thắn: “Tôi nghĩ rằng Việt Nam chưa có ngành thiên văn học. Việt Nam chưa có cái kính thiên văn nào có thể khảo cứu được bầu trời, quan sát được toàn bộ vũ trụ.”

“Bạn đồng hành” của GS. Trịnh Xuân Thuận là dịch giả Phạm Văn Thiều – Phó Tổng thư ký Hội Vật lý Việt Nam, là người nỗ lực chuyển ngữ và phổ biến các tác phẩm thiên văn học của GS. Thuận và nhiều nhà vật lý thiên văn nổi tiếng thế giới đến Việt Nam. Ông Thiều chia sẻ: “Nói thiên văn học xa xỉ với Việt Nam thì không hoàn toàn đúng, nhưng ta chưa có điều kiện. Có muốn cũng chẳng làm gì được. Ví dụ bây giờ có ai nghiên cứu chuyên sâu trong lĩnh vực này đâu mà bảo phát triển thiên văn học.” Ông đưa ra một thực tế hiển nhiên: muốn nghiên cứu, ít nhất phải có đài thiên văn, mà ở Việt Nam đến nay vẫn chưa hề có đài nào. Ngoài các yếu tố như khí hậu – thời tiết, địa điểm (cần nơi ở trên cao, bầu trời trong, xa ánh điện thành phố để không làm nhiễu loạn ánh sáng của các ngôi sao), thì việc xây đài thiên văn còn cần một điều kiện tối quan trọng là tiền.

Khác với những nước phát triển như Mỹ, nơi nhiều đài thiên văn được tài trợ bởi nguồn tài chính tư nhân, ở Việt Nam, nghiên cứu khoa học nói chung và khoa học cơ bản nói riêng phụ thuộc gần như hoàn toàn vào ngân sách nhà nước. (Cho mãi tới gần đây, mới có một nhà đầu tư tư nhân lẻ loi trong lĩnh vực không gian là F-Space, nhóm nghiên cứu ra đời cuối năm 2008, trực thuộc Đại học FPT). Do phải phân bổ nguồn lực cho nhiều lĩnh vực khác nhau, cho nên thiên văn học – cái ngành quá tốn kém – sẽ bị xếp hàng sau, và lâu dần, càng ngày càng tụt hậu so với thế giới phát triển, thậm chí so với một nước láng giềng trong khu vực là Trung Quốc. Từ chỗ tụt hậu cho đến chỗ bị “bỏ quên”, có lẽ, chỉ một bước chân. Trong khi đó, tiếc thay, thiên văn học lại có những giá trị rất thiết thực.

Cổ vũ niềm đam mê khoa học

Người Việt Nam vốn có tố chất đam mê khoa học, trong đó có vật lý thiên văn. Điều đó rất dễ hiểu, bởi vì tưởng như là một ngành khoa học xa vời, nhưng thực chất, thiên văn học rất gần gũi và có sức lay động mạnh mẽ đến khát khao khám phá của con người. Không phải chỉ trong các đài thiên văn hay cơ quan hàng không vũ trụ, người ta mới đặt ra những vấn đề về chuyển động của các hành tinh, bản chất của các ngôi sao hay nguồn gốc của các thiên hà.

Con người quan sát thấy vũ trụ hàng ngày, hàng đêm và nhận thức rõ mối liên hệ giữa bản thân mình với vũ trụ. Âm lịch và chiêm tinh học là những ví dụ điển hình và thô sơ nhất để khẳng định mối bận tâm to lớn của con người trước các hiện tượng trong vũ trụ. Vẻ đẹp tuyệt mỹ của vũ trụ cũng là niềm đam mê bất tận của con người từ cổ đại đến nay. Mối bận tâm và đam mê này, có lẽ còn lâu đời và phổ biến hơn cả các khoa học cơ bản khác. Việt Nam đã có cơ hội kiểm chứng một cách hoàn hảo tính chất “ngòi nổ” của thiên văn học vào ngày 24/10/1995, khi hiện tượng nhật thực toàn phần xảy ra ở nước ta và tạo thành một cơn sốt ở khắp mọi miền. Được sự cổ vũ của ngành giáo dục và truyền hình quốc gia, lần đầu tiên trong lịch sử, những kiến thức thiên văn học đơn giản về nhật thực đã được cập nhật hết sức nhanh chóng đến một bộ phận cư dân rộng lớn, đặc biệt là tầng lớp học sinh, sinh viên. Một phong trào nghiên cứu thiên văn học đã khởi phát nhờ hiệu ứng từ sự kiện đó mà biểu hiện là sự ra đời của hàng loạt các câu lạc bộ và website nghiên cứu thiên văn nghiệp dư.

Việc cuốn sách “Lược sử thời gian” của Stephen Hawking được tái bản tới 10 lần trên thị trường sách Việt Nam cũng là một ví dụ cho thấy sự quan tâm của người đọc tới vũ trụ và thiên văn học. Dịch giả Phạm Văn Thiều không giấu niềm vui khi những cuốn sách phổ biến khoa học (trong đó có vật lý thiên văn) của ông được nhiều bạn trẻ tìm đọc. Ông chia sẻ, “Tôi dịch những tác phẩm này để mượn câu chuyện khoa học cổ vũ niềm đam mê khoa học và tinh thần sáng tạo. Xét cho cùng, niềm đam mê, sự tò mò của con người đối với tự nhiên là bản chất của con người từ thời cổ đại cho đến nay, không hề thay đổi. Chỉ có điều làm sao khuấy động nó lên.”

Cạnh tranh về công nghệ vũ trụ: cuộc chiến đấu mới

Hơn một thế kỷ qua kể từ khi chiếc máy bay đầu tiên ra đời năm 1903, lợi ích của con người đã không còn dừng lại ở mặt đất. Với sự tiến bộ của khoa học – công nghệ, tầm với của nhân loại trên bầu trời ngày càng rộng hơn và danh mục lợi ích cũng ngày một dài hơn. Thiên văn học, với tư cách là một ngành khoa học cơ bản, đã trở thành tiền đề cho những ứng dụng công nghệ vũ trụ phục vụ một cách hiệu quả các nhu cầu của con người.

Từ thập niên 50 của thế kỷ XX, nghiên cứu thiên văn học đã giúp các nước phát triển đưa được các phương tiện truyền dẫn, quan trắc lên quỹ đạo Trái Đất. Hiện nay, có đến 5.000 vệ tinh nhân tạo của con người có mặt trên quỹ đạo nhưng chỉ có 1 vệ tinh của Việt Nam. Điều đó đương nhiên dẫn đến sự phụ thuộc của Việt Nam vào hệ thống truyền dẫn, quan trắc của nước ngoài, trong đó có những hạng mục đặc biệt quan trọng như viễn thông và khí hậu.

Sức mạnh của các nước phát triển cũng đã được xác lập trên khoảng không vũ trụ, với hệ thống phòng thủ tên lửa của Hoa Kỳ và trong tương lai sẽ là Nga và NATO. Dù còn là một ý tưởng dài hơi nhưng xu hướng mở rộng quyền lực quân sự để chiếm lĩnh các vị trí xa hơn trong vũ trụ là có thực. Lực lượng phòng không vũ trụ cũng đã được một số cường quốc quân sự như Hoa Kỳ, Nga,… thành lập để phục vụ cho mục đích an ninh này.

GS. Trịnh Xuân Thuận khẳng định: “Đúng là nghiên cứu khoa học cơ bản, trong đó có thiên văn học, không đem lại lợi ích tức thì trong ngắn hạn. Nhưng có một thực tế là các nước muốn phát triển, muốn thịnh vượng, thì đều phải đầu tư và đều phải có nền khoa học cơ bản phát triển: Mỹ, châu Âu, Nhật Bản là các ví dụ. Nước láng giềng của ta là Trung Quốc cũng hiểu thực tế đó, và chính vì hiểu nên họ đổ rất nhiều tiền vào khoa học vũ trụ.”

Sự cạn kiệt những nguồn năng lượng truyền thống trên Trái Đất cũng đặt ra bài toán đi tìm kiếm các nguồn năng lượng mới, trong đó có năng lượng từ vũ trụ, với giải pháp hấp thụ nguồn năng lượng Mặt trời từ vũ trụ và truyền về Trái Đất thông qua các vệ tinh đặc biệt. Đây cũng đang là mục tiêu tìm kiếm dài hạn của các cơ quan nghiên cứu thiên văn học trên thế giới. Việt Nam đang đứng trước nguy cơ tiếp tục phụ thuộc vào các nước phát triển trong lĩnh vực then chốt, mang tính chiến lược là năng lượng.

Những ứng dụng phục vụ cho các lợi ích chiến lược quốc gia có tiền đề từ nghiên cứu thiên văn học vẫn còn quá nhỏ bé so với các kết quả nghiên cứu của ngành này. Tuy nhiên, xu hướng giành giật các lợi ích trong vũ trụ là không thể phủ nhận và lợi thế thuộc về những quốc gia đi tiên phong trong nghiên cứu thiên văn học. Để hạn chế bị phụ thuộc vào các cường quốc trong dài hạn, Việt Nam cần cân nhắc đến việc phát triển việc nghiên cứu thiên văn học như một cách giữ được thế chủ động của mình trong tương lai.

Nguy cơ tụt hậu xa hơn

Ngay từ khi Việt Nam phóng vệ tinh VINASAT-1 lên vũ trụ, đã có nhiều ý kiến lo ngại rằng thật khó để VINASAT-1 có thể được các chuyên gia Việt Nam quản lý nếu chúng ta không có một đội ngũ nhà thiên văn học có năng lực thực sự. Chúng ta cũng sẽ bất lực hoàn toàn khi muốn tham gia các liên minh phòng thủ không gian hay chia sẻ với các quốc gia khác những nguồn năng lượng khai thác được từ vũ trụ trong tương lai. Không vươn tới những chuẩn mực và lĩnh hội những tri thức thiên văn học của thế giới, việc tụt hậu xa hơn là hậu quả có thể nhìn thấy được một cách rõ ràng ngay từ khâu chuyển giao công nghệ.

Ttrong cuốn “Từ điển yêu thích bầu trời và các vì sao” (cuốn sách phổ biến khoa học mới nhất của ông, do dịch giả Phạm Văn Thiều chuyển ngữ, NXB Tri Thức ấn hành năm 2011), GS Trịnh Xuân Thuận đã viết: “Lịch sử đã chứng minh một điều rằng ngay cả các lý thuyết trừu tượng nhất cũng chắc chắn dẫn đến các ứng dụng trong cuộc sống hàng ngày.” Những trăn trở về việc nghiên cứu một ngành khoa học hết sức tốn kém như thiên văn học là có thật, nhưng cũng cần thiết phải đặt ra những bài toán chính sách phù hợp để phát triển thiên văn học ở Việt Nam, như một giải pháp đầu tư cho những lợi ích to lớn trong tương lai.


Tap Chí Tia Sang

​