IJC – Từ câu chuyện ETF tới phương án giảm vốn “tai tiếng”

IJC với vốn điều lệ hơn 2,742 tỷ, trong đó tập đoàn Becamex nắm giữ gần 79%. Khối ngoại nắm giữ hơn 6%. Số lượng cổ phiếu trôi nổi của IJC chỉ tầm 15 triệu cổ phiểu.Là công ty con có vai trò chủ lực trong tập đoàn Becamex, hoạt động chính ở các lĩnh vực như thu phí giao thông, xây dựng và kinh doanh bất động sản.

Nhắc lại một chút, nếu nhà đầu tư nào quan tâm và theo dõi hoạt động của ETFs tại Việt Nam mấy năm qua thì chắc hẳn IJC là 1 Case đầu tư thú vị.

Cái thú ở đây chính là cổ phiếu này có chu kỳ vào ra các ETFs Fund đều như vắt chanh. Cụ thể Quý 3 năm 2011, IJC được FTSE ETF được thêm vào với tỷ trọng 1.79%. Giá IJC lúc mua vào đó là 11.9k, trước đó khoảng 3 tháng thì IJC chỉ có mức giá 4000đ.

Tới quý 3/2013, 6/9 IJC bị FTSE loại ra khỏi danh mục, do vi phạm nguyên tắc về vốn hóa, không đủ 0.5% vốn hóa thị trường của FTSE Vietnam Index, giá sau điều chỉnh cổ tức của IJC lúc đó là 5000đ.

Quý 3/2014, 13/12 IJC lại được VNM ETF thêm vào danh mục với tỷ trọng 0.65%. Giá IJC lúc này là 14000đ.
Thế nhưng, câu chuyện chưa kết thúc tại đó, quý 4/2015, IJC lại bị loại ra khỏi danh mục của VNM ETF do vi phạm tiêu chí thanh khoản khi giá trị giao dịch bình quân tại 2/3 kỳ soát xét gần nhất của cổ phiếu này chưa tới 0.2 triệu USD/phiên. Với quy định của VNM ETF thì nếu vi phạm yếu tố về thanh khoản thì ít nhất phải đạt 2 kì tiếp theo thì mới được xem xét, có nghĩa rằng IJC sẽ có cơ hội được quay lại VNM ETF trong quý 3 hoặc quý 4/2016 nếu như đạt tiêu chí về vốn hóa cũng như thanh khoản. Cũng do kỳ vọng chuyện cũ lặp lại nên ngay tại thời điểm bị loại ra khỏi danh mục, có ai đó đã mạnh tay gom hơn 10tr cổ phiếu tại vùng giá 7.4 -7.6.

Và giả sử như IJC vẫn viết tiếp bài cũ với việc tăng vốn hóa và thanh khoản để quay lại ETF thì chuyện cũng không có gì đáng bàn. Tuy nhiên, ban lãnh đạo công ty đã có một hành động được xem là lần đầu tiên có trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Đó là xin giảm vốn điều lệ. Thực tế các công ty niêm yết lên sàn chứng khoán đều hướng tới việc huy động vốn từ các cổ đông để tăng vốn, để hoạt động sản xuất kinh doanh. Nhưng IJC lại là doanh nghiệp đi lại xu hướng đó, chính điều này đã gây bất ngờ rất lớn trên thị trường. Đã có rất nhiều chuyên gia, các luật sư cũng như các nhà đầu tư đi phân tích mổ sẻ về phương án giảm vốn của IJC. Hầu hết đều cho rằng IJC sẽ mua lại cổ phiếu quỹ xong đó sẽ tiến hành hủy lượng cổ phiếu này, cũng có ý kiến cho rằng IJC chỉ mua lại phần vốn của Becamex…Và phương án giảm vốn của IJC đã được làm rõ tại ĐHĐCĐ 2016 của công ty, hoàn toàn không giống như dự đoán của hầu hết mọi người. Bởi phương án giảm vốn của IJC sẽ được thực hiện bằng cách chào mua công khai tất cả cổ đông của công ty với tỷ lệ 50,76%.
Câu hỏi được đặt ra cho ban lãnh đạo công ty là, để mua lại hơn 50% vốn, thì tiêu tốn lượng tiền gần 1,400 tỷ, tuy nhiên, nếu căn cứ trên bảng cân đối kế toán thì hoàn toàn không đủ nguồn để thực hiện phương án trên. Rượu Chứng đã có trao đổi riêng với ban lãnh đạo, thì được biết, để chuẩn bị nguồn cho việc mua lại thì IJC đã tiến hành bàn bạc với đối tác và sẽ chuyển nhượng một số hàng tồn kho là các dự án đã tồn lâu năm, khó tiếp tục triển khai. Việc này, phía đối tác cũng đã đồng ý – đồng nghĩa với việc, nguồn để thực hiện phương án đã có.

Về giá mua lại, trong phương án mà IJC trình tại ĐHĐCĐ 2016 thì giá mua lại của các cổ đông là không quá 10,000đ. Vậy giá mua lại là bao nhiêu? Theo suy luận của Rượu chứng, giá mua lại 90% sẽ bằng mệnh giá( 10,000đ). Đơn giản, tập đoàn Becamex là công ty 100% vốn nhà nước, đã góp vốn vào IJC bằng mệnh giá. Giả sử, IJC mua lại với giá 5%.

2. Giả sử nhà đầu tư mua 10,000 cổ phiếu với giá trung bình là 8,000đ như vậy vốn đầu tư là 80 triệu đồng. Trước lúc tiến hành mua lại cổ phiếu thì IJC sẽ tiến hành chi trả cổ tức 4% cho năm tài chính 2015. Như vậy, lúc này giá vốn đầu tư của chúng ta được điều chỉnh chỉ còn 7,600đ. Có nghĩa rằng, vốn đầu tư của chúng ta chỉ là 76 triệu cho 10,000 cổ phiếu. Lúc này, khi thực hiện chào mua, 5000 cổ phiếu sẽ được công ty mua lại với giá 10,000đ và trả tiền về tài khoản nhà đầu tư ( 5000*10,000= 50,000,000đ). Còn 5000 cổ phiếu còn lại sẽ do thị trường tự điều chỉnh, do việc chào mua công khai không thuộc trường hợp phải điều chỉnh giá tham chiếu theo quy định của Sở giao dịch.
Vấn đề ở đây, căn cứ nào cho thị trường điều chỉnh giá IJC sau khi giảm vốn? Theo quan điểm của Rượu chứng, giá cổ phiếu sẽ có thiên hướng “ điều chỉnh tăng”, ít nhất sẽ bằng mệnh giá. Bởi vì:: Với vốn hơn 2,700 tỷ, cổ tức 4%, kế hoạch 2016 với doanh thu và lợi nhuận đều vượt 150% so với 2015( theo lãnh đạo công ty thì kế hoạch này hoàn toàn khả quan) thì thị trường định giá IJC là 8,000đ/cp. Vậy khi vốn còn 1,300 tỷ, kế hoạch kinh doanh không đồi, cổ tức được tăng lên gấp 3 lần ( theo kế hoạch là từ 10-12%) thì giá cổ phiếu sẽ “ rẻ” hơn. Như vậy, khả năng rất cao 5,000 cp còn lại của chúng ta sẽ được thị trường định giá ít nhất là quanh mệnh giá. Một cách lạc quan, nếu tất toán khoản đầu tư trên, chúng ta thu được 50 triệu nữa. Như vậy, từ 76 tr cho 10,000cp ban đầu chúng ta đã thu về 100tr( lợi suất tương đương 24%, chưa kể margin). Đúng là khoản lợi nhuận đáng mơ ước phải không nào?

3. Vậy mua IJC lúc này có an toàn không?
Theo Rượu chứng, 7.6-8 là vùng mua an toàn. Bởi vì, tỷ lệ Free float của IJC khá thấp, khi chỉ có khoảng 15tr cp trôi nổi ngoài thị trường. Quay lại quá khứ, tại thời điểm quý 4/2015, khi VNM ETF loại hơn 10 triệu cp IJC thì số cổ phiếu này đều đã bị “nhốt lại” ở vùng giá 7.6-8, thì lượng cp còn lại là không đáng ngại. Thứ hai, thời gian qua, thị trường đã biến động tăng giảm rất mạnh nhưng IJC vẫn giao dịch tích lũy quanh 7.6-8 với thanh khoản cạn kiệt.
Xét về cơ bản IJC có bookvalue 10.5, trailing EPS 970đ , IJC có lịch sử chia cổ tức đều ở mức 8%, tuy nhiên theo kế hoạch điều chỉnh thì mức cổ tức của 2015 giảm xuống còn 4% ~ DY 5% cũng là con số tạm chấp cho những ai gửi ngân hàng. Hiện phí qua các trạm đã được tăng lên từ 01.01.2016, bất động sản khu vực Bình Dương cũng đang hồi phục, với quỹ đất rộng và được nhiều ưu đãi từ tập đoàn thì IJC có nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển trong thời gian tới.

Trong bối cảnh thị trường đang thiếu hụt dòng tiền lớn thì những cơ hội rõ ràng như IJC là một nơi trú chân tuyệt vời.