Nhân kiếm hợp nhất

Gà vịt rất hay hỏi nhau hôm nay tăng hay giảm. Tăng hay giảm thì có nghĩa mẹ gì? Trong đa số thời gian, tăng hay giảm không quan trọng, tuy nhiên, có những thời điểm quan trọng hơn những thời điểm khác. Vòng eclipse này rất quan trọng.



Đánh cổ phiếu quan trọng nhất là phải mua cổ phiếu giá rẻ. Khi thấy cổ phiếu giá rẻ là phải xúc thật lực, margin nọ kia. Nhưng đa số mọi người không làm thế. Khi giá rẻ mua rón rén một ít. Khi giá tăng thì bắt đầu mua thêm. Giá càng cao, margin càng nở ra thì càng mua thêm, đến khi cổ phiếu lên thật cao rồi vẫn còn mua tiếp. Có cách đầu tư nào ngu như mua cổ phiếu giá đắt hay không? Đánh chứng khoán cốt mua ở giá rẻ bán ở giá cao. Khi cổ phiếu ở 17x rồi vẫn còn khen vì triển vọng công ty tốt, trong khi không biết nghĩ rằng đúng là triển vọng công ty tốt thật, nhưng giá lại là chuyện khác. Gía ở PER 17x thì rõ ràng không còn upside tốt như giá ở 12x. Earning yield ở 8.3% thì không xúc thật lực, chỉ mua ít thôi, nhưng lại hăm ở xúc ở yield 5.8%. Tất nhiên 5.8% thì vẫn còn tốt chán, khi so với deposit rate, hay so với 1yr ở khoảng đâu đấy 0.3%. Nhưng rõ ràng 5.8% không tốt như 8.3% nên rủi ro cao hơn.

Rủi ro thị trường khi đến vùng eclipse là cao. Nhưng qua đoạn này nhìn dài hơn, yield premium của thị trường vẫn hấp dẫn. Nếu hình eclipse xấu đi, danh mục trading chắc phải cắt xuống, nhưng danh mục đầu tư vẫn giữ nguyên. Sau khi correction qua đi, trông giá đẹp hơn thì lại phải mua lai ngay, vì premium, rõ ràng là đã giảm xuống, nhưng vẫn còn cao hơn trước nhiều. Tất cả nguyên nhân là vì lãi suất đang ở mức quá thấp.



Với từng mã cổ phiếu, bạn mua khi không ai để ý đến nó, đó là khi giá cổ phiếu rẻ. Đó là khi bạn mua cổ phiếu FPT vào năm 2017, khi cả thị trường không ai quan tâm đến nó. Đó là khi bạn mua cổ phiếu ABC nói trên vào năm 2019.

Với cả thị trường, bạn mua khi thị trường giảm rất nhiều, giá cổ phiếu cả thị trường xuống mức rất hấp dẫn. Khi bạn làm được điều này, bạn sẽ không bao giờ chết trên đỉnh, vì khi thị trường ở đỉnh bạn có mua đâu mà phải dính đòn?

Lũ ngu xuẩn đang giãy chết! Từ lịch sử của thị trường cổ phiếu đến giờ lúc nào cũng vậy. Thị trường tạo đáy trong bi quan, tăng lên trong nghi ngờ. Thị trường càng tăng thì lòng tự tin càng tăng lên. Ngày trước một hình thức của margin được gọi là bảo chứng, sau này margin được chính thức áp dụng. Thị trường càng tăng thì margin càng lớn.

Sự kết hợp của lãi suất thấp, với ảo tưởng về một thị trường tăng giá làm các thành viên của thị trường đều dễ dãi khi đầu tư. Nhà đầu tư ngu xuẩn đi vay quá đà để đầu cơ. Công ty chứng khoán cũng tăng cường đầu tư - họ sử dụng nguồn vốn huy động đựơc để cho khách hàng vay với mục đích kiếm được lợi nhuận.

Profit taking khi thị trường tăng quá nóng, nhiều nhà đầu tư đã giữ những vị thế lợi nhuận mơ ước. Đôi khi vài trăm phần trăm. Các vị thế đòn bẩy sẽ làm đà giảm giá có hiệu ứng tuyết lăn. Tuyệt vời hơn nữa, nó lại được kết hợp với điểm nghẽn về công nghệ trên sàn HSX. Họ cần phải bán nhưng không thể bình tĩnh được vì lệnh vào rất chậm. Thế là một đám đông tuyệt vọng bị nhốt trong đám cháy bùng lên khắp căn phòng khi tất cả các cánh cửa đang dần khép lại. No exit.

Các bạn trẻ ở đây không từng chứng kiến thị trường giảm 30 phiên sàn năm 2008, môi giới rao mua bán trên sàn "bán 100k cổ phiếu SSI gía 10 phiên sàn", hay "mua 100 cổ phiếu REE giá 20 phiên sàn" thì chưa hiểu cảnh tệ nhất có thể xảy ra là như thế nào khi cửa bị nghẽn.

Những vị thế đòn bẩy quá đà đang bị cắt tiết và có thể không ra nổi. Fo hay Fn gì cũng thế thôi, đa số các nhà đầu toi trên thị trường cơ bản là ngu.

Cũng tùy thôi bác, chủ yếu khi mua bán người ta phải biết chắc mình đang làm gì chứ nhìn số nhảy múa thì bó tay. TT này 1 khi đã xuống tiền thì phải tin chắc rằng sẽ không ai cứu mình cả, nếu vẫn soi ra được điều gì đó và chấp nhận thì cứ canh giá tốt là lụm thôi. Tiền lời từ tháng 4 năm ngoái đến giờ để làm gì ?

Gà vịt đang giãy chết.

VN-Index mới giảm khoảng xấp xỉ 14% từ đỉnh, cổ phiếu cũng giảm chưa nhiều lắm, đa số mới chỉ giảm khoảng từ 10-35% từ đỉnh. Nhưng tâm lý lạc quan, lòng tự tin khi thị trường tăng dẫn đến tình trạng overlevered có lẽ làm tài sản của các nhà đầu toi ngu xuẩn bị thiệt hại nặng khi thị trường đảo chiều. Mức giảm giá trị tài sản phổ biến có lẽ ở mức khoảng 20-50% so với đỉnh.

Let's see how it goes.

Tưởng thị trường rớt nhiều, nhưng rớt ít quá. Vừa bán hôm nọ hôm nay đã phải mua lại rồi, chả được chênh lệnh tí nào. Thấy anh em đánh chứng khoán lỗ nhiều quá, mình cũng mua chứng khoán theo anh theo em xem có bị lỗ như mọi người không

Chọn mua mấy con GVR KSB vì hai mã này rơi nhiều (-30%) và một vài con nữa.

Những câu phát biểu "lũ gà vịt đang giãy chết" có thể chứa phần nào sự thật trong đó: Giá cổ phiếu tại nhiều mã giảm khoảng 30-35% từ đỉnh; điều này là tàn khốc đối với một vị thế đòn bẩy. Thành thật mà nói thì ngoài việc biến thanh khoản của thị trường thành thanh khoản của mình, một trong những thú vui của tôi là thấy những sinh vật yếu đuối đau đớn giãy giụa. Tuy nhiên, thật ra thói quen này không hẳn là tốt.

Khi giao dịch trên thị trường, điều quan trọng nhất là tâm phải trong, càng không có thiên kiến nào thì dễ thành công hơn. Thị trường đi đến đâu mình đi đến đó, hành động của traders giống như nước vậy - chẳng có gì có thể linh hoạt hơn nước. Khi ấy, traders có thể dance with the market.

Về cơ bản, sau đợt tăng nóng premiums của thị trường đã giảm sút rất nhiều, nhưng vẫn còn rất hấp dẫn để có exposure vào equity, so với các loại tài sản khác như CD. Đợt điều chỉnh giảm xấp xỉ 200 điểm từ mức đỉnh 1200 (-17%) làm cho premiums gia tăng trở lại, trở nên mức rất hấp dẫn. Do đó, có lẽ trong biên độ khoảng 1-2 năm tới, có lẽ thị trường tiếp tục xu hướng tăng, dù trong biên độ thời gian này, các đợt sụt giảm mạnh nhưng ngắn như vừa rồi là chuyện không thể tránh khỏi.

Còn hơi sớm để nói chắc chắn thị trường đã trở lại xu hướng tăng hay chưa, nhưng có lẽ xác suất hiện tại khoảng 70-80%, miễn là trong thời gian nghỉ tết không có phát triển nào đấy quá xấu.

Tôi đang giữ a levered position of approx. 150%.

hay

Vì tôi trót mua một vài cổ phiếu để xem mình đánh chứng khoán có chết không, mà sao đông đảo gà vịt đánh chứng khoán chết sặc tiết nhiều thế, nên tôi cũng muốn để mắt đến các nhà đầu toi nghĩ gì. Một trong các lý do tôi thích thị trường, ngoài việc để kiếm tiền, là việc tiêu khiển. Trong đa số trường hợp, khi tôi bán, người mua sẽ lỗ. Ngược lại, khi tôi mua, thường là người bán sẽ tiếc nuối. Cũng có đôi khi tôi mua hay bán quá sớm. Và cũng nhiều khi phải cắt lỗ nữa, nhưng đó là chủ đề một dịp khác.

Niềm hưng phấn mãnh liệt nhất của tôi trên thị trường là khi bán một cổ phiếu, thấy nó rớt giá thẳng cẳng. Điều tuyệt vời là tôi tránh được thua lỗ (thường là chốt lời thì đúng hơn.) Nhưng điều cũng tuyệt vời không kém, khiến tôi hưng phấn rần rật là cảm giác biết đựơc có một thằng ngu ở phía bên kia của cái trade đang thua lỗ sau khi bị tôi nhường cho rửa bát. Tuyệt vời nhất là khi bán xong thị trừơng đi vài phiên sàn, those suckers on other side of the trades being cut their ****'ng heads off.

Lần này tôi mua GVR và KSB (và một vài cổ phiếu khác), như có nói ở trên. Như một lẽ thường, việc tiêu khiển của tôi là vào topic GVR và KSB. Tôi xem lại vào những ngày giảm, khi GVR giảm sàn đến 4-5 phiên, các nhà đầu toi ngu xuẩn đau đớn thế nào. Các bạn biết đấy, trên thị trường này 99% nhà đầu toi là gà vịt. Ồ, bạn có lẽ cũng không ngoại lệ Không có gì sung sướng hơn khi tận hưởng cảm giác thấy lũ gà vịt đau đớn khi bị cắt tiết

Khi đó, những dòng comments của đám gà vịt đọc thật tuyệt. Ngày 18/1/2021, GVR lập đỉnh ở giá 34.2. Ngày 20/1/2021, GVR trôi về giá thấp nhất trong ngày 29.5.
Một số comment:
"Tôi vào 32, 33 nè, đang gồng muốn nghẹt thở đây"
Một con gà khác:
"Mai HOSE buổi sáng sẽ tốt bạn ah. Không lo đâu." (Bạn trẻ này nhìn đúng được tương lai, đúng thật mới chết )
"Cung có vẻ cạn lắm rồi"

Ngày 21/1/2021, GVR hồi giá lên cao nhất 31.9. Một vài con gà khác:
"Với GVR 4x chỉ là vấn đề thời gian". (Ồ, hoàn toàn có thể lên 4x lắm, nhưng trước khi lên 4x nó về 22 đã, bạn trẻ gà vịt ạ )

GVR còn hồi lên tới ngày 25/1/2021 trước khi rớt hẳn. Vì giá tăng nên gà vịt rất phấn khởi:
"Hàng này phải nắm đến ít nhất 2022 bác ợ"
"Cao su mà về đỉnh 10 năm thì GVR về giá nào cho xứng đáng?" (Chắc rồi, phải 40 )
"tôi tin chắc giá GVR sẽ bứt phá, trong tuần có thể chạm mức 37-38 hoặc hơn"

Đúng đỉnh ngày 25/1:
"Mình mua thêm 1 ít làm quà cho đợt vượt 33 nào, giá 33 lần này sẽ là đáy dài hạn thôi" (Ôi, buồn quá, khổ thân bạn trẻ, mua đúng đỉnh với hi vọng 33 là đáy dài hạn )

Ngày 26/1/2021, VN-Index giảm xuống mức low 1,121pts từ mức 1,165pts hôm trước, GVR đóng cửa giá sàn còn 30.2 so với mức cao nhất 32.95 của ngày 25/1/2021. GVR còn giảm về mức thấp 21.6 ngày 2/2/2021, trong khi VN-Index giảm mạnh về 998:

"Ha ha, ai chán thì bán đi thôi. Cổ ngon thì cứ túc tắc thôi."
Sau đó "Sàn rồi anh em à" (khổ thân bạn trẻ mua ở giá 33 hôm trước )
"Sáng em bán giờ mua lại, các bác mua sàn đi, phiên nay chắc chắn không lõm" (how do you know it, stupid?)
"Mai sàn tiếp không anh em, em lo quá?" (the key is about how do you react now, not about to predict what will happen tomorrow.)
"Big boy đè"
"Giữ chặt."
"Đoàn kết, mỗi người tay mua hết giá này GVR rồi tăng lại"
Bất bình phản đối khi có một bạn trẻ may mắn thoát ra đựơc rồi comment chim lợn (bạn trẻ này may lần này rồi cũng vào rọ lần tới thôi):
"Những tư vấn kiểu vậy sẽ gây tâm lý rất ức chế. Mong cụ hiểu cho những người đang tán gia bại sản cần một điểm tựa là hy vọng." (Quá đúng chứ lị, mình đang lỗ bỏ mẹ mà nó lại cứ chim lợn là cần rút ra, thế có Chúa cũng không thể không phát điên lên được.)
"Lại chất sàn à. Nản thế nhỉ."
"Tiên sư con GVR mua từ giá 34 về giá 24, mẹ con hàng lởm. Đề nghị chủ topic bỏ ngay cái từ siêu blue đi nhé."
"Chào các bác em đi nhé. Nằm sàn 4 hôm ê cả người."
"Một bài học đau đớn lòng mề!" (Indeed)
"Buồn. Chọn đúng mã ăn đúng 4 cây sàn trong 1 tuần." (sorry for your loss )
"GVR xuống không phải vì kết quả kinh doanh mà do lợi ích nhóm phe miền Nam ở ĐH13 bị yếu thế phải rút lui." (thank you very much for your conspiracy theory, sounds great )
Và cả một bài tâm thư rất dài về nghiệp đánh chứng
"Sợ té đái ra quần, bài học đắt giá."

Bao giờ cũng vậy, khi con người thua lỗ, họ trở nên đau đớn, rồi hi vọng hão huyền, rồi thèm khát một lối ra. Đừng lâm vào tình cảnh một con thú yếu đuối bị mắc bẫy.

Trước đây vài năm, trên cafef có một mục cho các nhà đầu tư tâm sự bài học đầu tư. Họ tâm sự những gì họ cho rằng họ làm sai. Rất tiếc, những gì họ tưởng là sai lầm lại không chỉ thế. Những gì họ nghĩ là bài học thật ra chỉ là một phần nhỏ của bài học. Thật đáng thương.

Ờ thì nhân kiếm hợp nhất tâm như thủy. Có lẽ điểm yếu lớn nhất của tôi là hưng phấn một cách tàn bạo khi thấy người khác bị thua lỗ cháy tài khoản

Tôi đang giữ một vị thế đòn bẩy chừng 155%, có điều chỉnh nhẹ tăng hoặc giảm tỷ trọng chút xíu tại một hai mã, nhưng cơ bản là không thay đổi so với khi tôi bắt đầu mua vào sát tết. Thông thường, vào đầu một tăng giá thị trường còn rất nghi ngờ. Khối lượng giao dịch thấp của những ngày từ 4/2/2021 trở lại đây có xu hướng tăng dần, từ khoảng 470 triệu cổ phiếu, lên mức khoảng 550 triệu vào ngày 19/2/2021. Mức này thấp hơn nhiều (giảm khoảng 30%) so với giai đoạn tháng 12-1/2021 trước đây, vào khoảng 700 triệu cổ phiếu.

Dễ hiểu tại sao khối lượng thấp. Các nhà đầu toi đã lôi ra chốt lời, hoặc cắt lỗ khi thị trường lao dốc vào cuối tháng 1/2021 (năm Âm lịch cũ), tức là đóng các long positions. Khá khó khăn về mặt tâm lý để họ vào lại thị trường, nhiều khi giá cổ phiếu đã tăng lên cao hơn so với mức họ đóng các vị thế này (longs), nên họ lừng khừng khi mua lại cổ phiếu (mở new longs). Chưa kể là còn có mức 1200 trước mặt nữa, khá gần nên họ cảm thấy không dám. Họ cho rằng sẽ tốt hơn khi thị trường vựơt qua được cản 1200, bớt rủi ro hơn khi qua được cản lớn. Nói chung qua đựơc cản, thị trường cứ tằng tằng mà tiến. Qua được một cái cản, tăng dần dần làm nhà đầu toi bắt đầu mạnh dạn hơn, tăng mua. Yên tâm hơn, vững tin và mua nữa, mua bằng margin khi thị trường cứ tăng tằng tăng. Thị trường càng tăng thì càng margin.

Có đúng như vậy không? Đấy là lối suy nghĩ của thằng ngu. Có hai lý do tại sao lại ngu. Thứ nhất, nếu trading trên thị trường thì phải như mây như gió, phiêu phiêu lãng lãng, thị trường đi đến đâu ta đi đến đấy. Bạn không cần phải đoán trước thị trường, nhưng phải hiểu được khi thị trường như nào thì cần làm như thế. Nếu thị trường bảo gì, làm theo nó. Đừng quan trọng quá đến việc mức giá - khi bạn làm đủ quen, và nếu thị trường không tự confused với chính nó, thường bạn sẽ mua đựơc lại với giá khá tốt. Tôi mua GVR và KSB ở giá khá tốt, chỉ đơn giản là vì tôi dance with the market.

Thứ hai, có thằng ngu nào như việc mua cổ phiếu khi vượt 1200 điểm hay không? Tương tự như mua cổ phiếu ở giá 50 thì tốt hơn mua ở giá 40, vì qua cản 45? Mua giá 50 đắt hơn nhưng vựơt cản thì tốt hơn mua giá 40? Mua ở PER 18 thì tốt hơn mua ở PER 13-15? Mua giá đắt thì tốt hơn mua giá rẻ? Nếu từ trước đến giờ, bạn suy nghĩ ngu như thế thì hãy thử phân tích tính hợp lý của lối suy nghĩ này.

Bây giờ có một điều phải suy nghĩ. US 10-yr g-bond yield đã tăng nhanh từ mức khoảng 1% lên mức hiện tại 1.35%. Trong thời gian dịch bệnh 2020, con số này chỉ khoảng .6-.7%. Điều này có một số cách giải thích. Thứ nhất là có thể thị trường thấy yên tâm với triển vọng của dịch bệnh, do đó haven asset không còn là chỗ đầu tư thích hợp nữa, do đó, nhà đầu tư đòi hỏi yield cao hơn. Khi không cần safety haven nữa, họ sẽ có thể sẽ hướng đến các tài sản có returns cao hơn, thường là risky hơn, như equities. Thứ hai, khi tình hình đựơc kiểm soát, các gói kích thích hoặc là tài khóa, hoặc là tiền tệ sẽ giảm bớt, do đó lượng cung tiền sẽ không đựơc mở rộng như trước. Một cách nói khác, tiền sẽ không còn thừa thãi như trước. Khi tiền thừa thãi, tiền sẽ rẻ (yield thấp), khi tiền khan hiếm hơn, tiền sẽ đắt lên (yield cao).

Điều này sẽ tác động đến thị trường cổ phiếu như nào? Thứ nhất, nó cho thấy rằng các nhà đầu tư không còn cần đến tài sản an toàn như trước nữa, và do đó risky assets như equity có thể được lợi do asset reallocation. Nếu bạn nhìn yield curve, bạn sẽ thấy đường cong này dốc lên nhanh hơn (trước đây 2018, hay 2019, thị trường một phen chao đảo vì yield curve bị inverted) Một trung niên trẻ vừa nói ở cái Goldman Sachs podcast rằng ở giai đoạn đầu của một chu kì, khi lãi suất bắt đầu tăng (và vẫn ở mức thấp) equity sẽ được lợi.

Thứ hai, thật ra cũng là một cách nhìn nhận khác của điều thứ nhất vừa nói ở trên, là chênh lệch giữa thị trường cổ phiếu và thị trường trái phiếu, tôi thường gọi là equity premium. Khi bond yield tăng lên, và do thị trường cổ phiếu đã tăng giá khá, earning yield của equity giảm xuống. Do đó, bạn có equity premium giảm. Premium giảm sẽ làm nhà đầu tư thận trọng hơn với equity. Dẫu sao tại Việt Nam, premium đã giảm so với khoảng cách đây 1 năm trước (ví dụ vào tháng 3/2020 chả hạn), nhưng vẫn còn hấp dẫn chán.

Điều thứ ba, do yield tăng lên, các nhà đầu toi cơ bản sẽ phải điều chỉnh lãi suất chiết khấu tăng lên, do đó, họ sẽ phải reassess lại equity valuation. Trước đây WACC rất thấp, nhưng bây giờ WACC cao hơn nên có lẽ equity phải xuống một chút, với điều kiện cashflow của doanh nghiệp không đổi. (Thật ra là cashflow sẽ đổi theo hàng năm, vì triển vọng kinh tế tốt hơn hứa hẹn tăng trưởng nhanh hơn trong các năm sau, do đó vẫn có tác dụng tốt cho valuation theo DCF.)

Các điều thứ nhất, thứ hai và thứ ba vừa nói trên đôi khi có thể mâu thuẫn nhau về hướng đi của cổ phiếu. Đôi khi tùy context, thị trường sẽ nhìn nhận thấy yếu tố nào là quan trọng hơn và chạy theo nó. Hiện tại có lẽ hơi sớm để trả lời. Có thể có một giai đoạn điều chỉnh hoặc consolidation nào đấy của US equity khi bond yield tăng lên, nhưng sau đó nó sẽ chạy theo một hướng nào đó không biết.

Có chúa mới biết điều gì sẽ xảy ra. Cứ để gió cuốn đi, ta chỉ cần như hoa như lá, hành động ta uốn theo dòng nước là được thôi.

Lũ gà vịt sẽ không bao giờ làm được thế. Đơn giản vì các bạn trẻ là gà vịt. Nếu bạn trẻ là một con người bình thường, bạn sẽ hầu như luôn luôn là bên thua cuộc khi trade với tôi, khi tôi là một counterparty của bạn.