[Trích đoạn] Tâm lý bị ảnh hưởng quá mức bởi cường quyền sẽ làm chúng ta kém khôn ngoan ra sao...

[Trích đoạn] Tâm lý bị ảnh hưởng quá mức bởi cường quyền (authority misinfluence) sẽ làm chúng ta kém khôn ngoan ra sao, ngài Munger & S.A.F.E
@Trích đoạn trong bản in đặc biệt độc nhất của TGN "Tâm lý học hành vi sai lầm của loài người - ngài Munger", phát hành nhiều năm trước

@S.A.F.E (cập nhật T8/2022): Ấy vậy mà quan điểm đại chúng hiện nay là gì: "Đừng dạy người giầu cách tiêu tiền", hoặc "Mày là ai mà dám nghi ngờ quyết định của tỷ phú USD?" hoặc "Mua công ty bluechips vốn hóa hàng chục nghìn tỷ nầy thì dù mua ở bất cứ giá nào thì cũng không thể thua lỗ được", v.v và v.v Đó đều là dấu hiệu của căn bệnh "bị ảnh hưởng quá mức bởi cường quyền", dù ở trên ngài Munger ví dụ đến câu chuyện về thể chế (hierarchy) trong một tổ chức nhiều hơn.

Lằn ranh giữa việc tin tưởng một người có năng lực, khôn ngoan, hợp tình hợp lý, có track record, đã được thời gian kiểm chứng so với việc mù quáng tin tưởng mọi quyết định, mọi điều họ nói mà không có chút suy nghĩ, kiểm chứng, tư duy độc lập (independent), tư duy phản biện (critical) hay tư duy khuyển nho (cynical) nào là vô cùng mờ nhạt, chỉ cần vượt lên một chút đã đủ biến ta trở thành một "loài cừu kém khôn ngoan". Đây là một thói quen hằn trong não bộ đã được ghi nhận kể từ thời kỳ tiền sử: khi mà các thành viên trong nhóm răm rắp vâng theo các trưởng nhóm, trưởng bầy đàn khi ra các quyết định săn bắn, khi trú ngụ, khi đối diện với nguy hiểm...



Quay lại tiêu đề chính ngày hôm nay, vì sao bẫy tâm lý bị ảnh hưởng quá mức bởi cường quyền, nói cách khác, mù quáng tôn thờ những người giầu có, cường quyền mà không có chút tư duy độc lập nào sẽ làm chúng ta kém khôn ngoan đi theo thời gian?
---------------

• Thứ nhất, các doanh nghiệp, lãnh đạo cường quyền cũng chỉ là loài người (human). Mà loài người thì lịch sử hàng nghìn năm qua luôn luôn ra những quyết định sai lầm, kém khôn ngoan vì nhiều nguyên nhân, trong đó nguyên nhân tâm lý là chủ đạo.
• Thứ hai, mọi người thường quy các thành công trong quá khứ của các hạng doanh nghiệp, lãnh đạo cường quyền là do năng lực 100%, song các yếu tố rất quan trọng, thậm chí chiếm phần chủ đạo trong thành công đột biến mà họ không nghĩ tới là yếu tố thời điểm (timing), yếu tố quý nhân/đồng đội tốt bụng giúp đỡ (help) hoặc đơn thuần là sự may mắn (luck). Khi họ hết may mắn đi, hay nhiều người còn gọi là "hết phước", thì mới lộ ra điểm yếu chí mạng.
• Cuối cùng, việc mù quáng tin tưởng, thờ phượng những người giầu có, cường quyền sẽ làm chúng ta trở nên chủ quan, lười biếng tư duy, vật chất hóa, và trở nên kém cỏi trước những rủi ro không thể lường trước được.

---------------
Chi tiết tại: https://wp.me/pcnhon-4uv

Saigon, đăng lại một chiều mưa 09.08.2022, bởi S.A.F.E team - TGN