Chứng khoán - Một lần và Mãi Mãi

Đã mang lấy nghiệp vào thân
Cũng đừng trách lẫn trời gần trời xa
Tính đến thời điểm này, em tham gia vào thị trường chứng khoán đã được hơn 3 năm. Ba năm ăn ngủ cùng chứng khoán, dâng hiến cho chứng khoán rất nhiều, từ thời gian, sức khỏe, mồ hôi và nước mắt, những giây phút buồn não lòng, những khoảnh khắc thất vọng tột cùng. Đổi lại cho đến giờ này cũng nhận lại từ chứng khoán những niềm vui mỗi khi tài sản tăng lên, và một khoản thu nhập bình quân tính ra tương đương với một suất lương hàng tháng. Khó mà so sánh giữa cái được và cái mất, nhưng ai đã một lần dính vào chứng khoán thì cả đời không thể dứt ra được, nó đã thành cái nghiệp, đến với nó một lần là gắn bó mãi mãi.
Trước khi biết đến chứng khoán, cuộc sống của em không có gì phải phàn nàn: Một gia đình nhỏ nhưng đầm ấm, thu nhập của hai vợ chồng mỗi tháng cũng để ra được hơn chục triệu, có tí chức vụ ở một công ty nước ngoài. Sức ép công việc là có, nhưng chỉ trong từng thời điểm và hoàn toàn có thể tự sắp xếp để có thời gian cho những công việc riêng.
Rồi một ngày đầu tháng 3 năm 2007, em ngồi nói chuyện với thằng bạn thân học cùng hồi cấp 3. Thằng này mới học xong cao học, vừa chuyển việc từ Hòa Bình về, trước vẫn đi con wave tàu và tối thường về nhà em ngủ nhờ. Nó bảo em: “ Mày chơi chứng khoán đi, lãi lắm. Tao đầu tư hơn 400 triệu (hầu hết tiền vay), bây giờ tổng được 1 tỷ 6 rồi”. Nghe thế ai mà chả ham, nghĩ kiếm tiền dễ vậy chẳng mấy mà giàu.
Thế là hôm sau em ra mở tài khoản, mua ngay con Thịt Lợn Chết (TLC) theo tư vấn của nó, giá 88, trong lòng tự nhủ giá này đẹp, số nhị phát, quả này số mình phát tài rồi, ông mày mà giàu thì chúng mày biết tay ông! Nhưng trời không chiều lòng người các bác ạ, nó lên giá được mấy hôm thì đến lúc thị trường down. Suốt cả năm 2007 - 2008, em cứ loay hoay vào vào ra ra con nọ con kia, cuối cùng chốt lại là lỗ vẫn hoàn lỗ. Nhưng nguy hại hơn cả việc mất tiền, đó là em sinh ra nghiện chứng, ngày nào cũng dán mắt vào màn hình xanh đỏ tím vàng, tối thức khuya xem Dow Jones, đi làm trong tình trạng mệt mỏi. Trong 3 năm em đã thay đổi chỗ làm 2 lần, nhưng làm đâu cũng không hứng thú vì suy nghĩ: Chứng lên xuống một ngày thì bằng mấy tháng lương đi làm rồi, làm lọ mọ cuối tháng kiếm vài đồng thật là chán. Trong đầu em không thể dừng việc nghĩ đến chứng khoán, lúc nào cũng chứng khoán, làm gì cũng nghĩ đến chứng khoán, còn những việc khác thì thờ ơ hết. Thậm chí em lơ là cả nghĩa vụ làm chồng với cô vợ trẻ một con đang mòn con mắt, làm cô ấy thỉnh thoảng cứ thở dài, mồm lẩm bẩm mấy câu thơ của T.T.K.H:

Tôi vẫn đi bên cạnh cuộc đời
Ái ân lạt lẽo của chồng tôi []



Ai đã chơi chứng, hẳn có lần từng ao ước giá như mình chưa bao giờ biết đến chứng khoán là gì, ao ước một giấc ngủ không mộng mị, một buổi sáng thức dậy với đầu óc sáng trong nhẹ nhõm. Trong giai đoạn thua lỗ, em cũng từng ước mong như thế, ước gì mình lấy lại được những gì đã mất, ước mình không dính gì đến chứng khoán …
Rồi đến lúc thế giới vượt qua khủng hoảng, chứng khoán bật dậy suốt năm 2009, em đập thêm tiền vào, từ đó đến nay tính tổng ra cũng kiếm được chút đỉnh. Nhưng em cũng thấy chứng khoán đã lấy đi của mình quá nhiều, từ sức khỏe đến niềm vui trong công việc và cuộc sống. Nên em nghĩ mình không thể chơi chứng khoán theo kiểu lúc trước, ham mê làm giàu trong chốc lát từ chứng khoán mà quên đi tất cả.
Đã xác định tư tưởng thế rồi thì phải tìm cách để chung sống với chứng khoán, để chứng khoán đem lại niềm vui nhiều hơn là nỗi buồn, để chứng khoán không trở thành mối trăn trở dằn vặt thường xuyên trong tâm trí mà quên đi những hạnh phúc giản dị trong cuộc sống, để hàng ngày vẫn dành thời gian vui chơi giải trí, để vẫn có thời gian hướng dẫn con gái nhỏ học bài và đưa vợ đi mua sắm. Sẽ có rất nhiều cơ hội từ chứng khoán, đừng nghĩ rằng mua hôm nay thì tuần sau tài sản sẽ nhân đôi mà hãy nhìn vào 3 tháng, 6 tháng hoặc một năm sau, thời gian không hề dài so với một đời người, vì chỉ cần mỗi năm vào ra đúng nhịp hai lần thì lợi nhuận đem lại không phải là nhỏ. Em tự đúc rút cho mình những kinh nghiệm thế này:
[FONT=&quot]-[FONT=&quot] [/FONT][/FONT]Thời điểm mua vào là rất quan trọng: Để mua được giá rẻ thì phải rất kiên nhẫn. Tối thiểu giá cổ phiếu phải giảm 30% so với đỉnh gần nhất. Đừng hy vọng mình mua được đúng đáy, hãy nghĩ đến khả năng cổ phiếu có thể giảm tiếp, điều này giúp chúng ta có thể giữ lại một phần tiền để giải ngân dần trong những lúc thị trường giảm giá mạnh. Thường em giải ngân 50% để bắt đáy, chia làm 3 – 4 lần mua, mỗi khi giá giảm 10%. Nếu đã giải ngân hết 50% mà giá vẫn giảm thì dừng mua, chờ khi giá rơi xuống rồi bật lên 20% so với giá đáy thì vào hàng trong những phiên điều chỉnh.
[FONT=&quot]-[FONT=&quot] [/FONT][/FONT]Cổ phiếu chọn mua cũng rất quan trọng: Nên tránh xa những cổ phiếu được làm giá, đã tăng nóng trên 100%. Em đặt ra tiêu chí này vì xác định mình không thể và không cần thiết phải theo dõi bảng giá hàng ngày, do vậy nếu tranh mua cổ phiếu làm giá thì sẽ không kịp xả hàng khi giá xuống. Nên chọn những cổ phiếu cơ bản tốt, không thua lỗ, kết quả kinh doanh có tăng trưởng tương đối ổn định. Điều này nghe chừng có vẻ mang tính lý thuyết nhưng thực tế với hơn 500 mã niêm yết trên sàn thì ta luôn có thể lựa chọn được những cổ phiếu bị định giá thấp một cách tương đối. Em cũng thường chọn những cổ phiếu có cổ đông lớn chiếm trên 30% cổ phần, thường những cổ phiếu này được cổ đông lớn chăm lo và không để giá giảm quá nhiều.
[FONT=&quot]-[FONT=&quot] [/FONT][/FONT]Cuối cùng là thời điểm bán: Kinh nghiệm của em là thị trường Việt Nam năm nào cũng có sóng lớn. Do vậy nếu nắm giữ cổ phiếu trong vòng một năm, kiểu gì cũng có lúc đạt mức lợi nhuận trên 30%. Thường khi đạt được mức lợi nhuận này thì em ra hàng một nửa, số còn lại ra dần trong những phiên tăng giá mạnh kèm với khối lượng lớn. Nhớ là lúc bán nên đặt giá trần hoặc sát trần. Còn lại khoảng 20% thì cứ để lại, đặc biệt là đối với những cổ phiếu có tin tức tốt, được làm giá, chờ đến khi thấy khối lượng khớp cao bất thường với giá trần thì ra hàng. Việc ra hàng này nhiều khi cũng phụ thuộc vào tính nhạy cảm của mỗi người, và mức kỳ vọng lợi nhuận của từng cá nhân, nhưng em thì thường ăn đến tối đa là 90% trên một mã là em té, mặc dù có nhiều mã bán xong nó lại tăng tiếp.
[FONT=&quot]-[FONT=&quot] [/FONT][/FONT]Sau khi đã ra hết hàng rồi thì cố gắng quên chứng khoán đi. Vì nếu tiếp tục theo dõi rất dễ sinh ra cảm giác nuối tiếc khi cổ phiếu mình bán tiếp tục tăng giá, không kiềm chế được lại xuống tiền thì nhiều khả năng mua phải đỉnh.
[FONT=&quot]-[FONT=&quot] [/FONT][/FONT]Cuối cùng là nên quan tâm chăm sóc gia đình, chơi thể thao, tham gia sinh hoạt tập thể, giao lưu…Việc chúng ta có quan tâm đến chứng khoán hay không cũng không làm cho giá chứng khoán tăng hay giảm. Giá chứng khoán tăng hay giảm thì đều phải có quá trình, thường là kéo dài hàng tháng. Vì vậy tốt nhất là nên dành thời gian nghiên cứu chứng khoán theo tuần, có thể là cuối tuần khi không phải tập trung vào công việc.
Trên đây là những nguyên tắc mà em tự đề ra cho mình, tất nhiên nhiều lúc vẫn chưa thực hiện đúng triệt để, nhưng từ khi làm theo những điều này thì cảm thấy tinh thần thoải mái hơn nhiều, thể lực cũng tốt hơn do chịu khó chơi thể thao (cái này vợ em rất ủng hộ, hì).
Em cũng biết trên F319 có rất nhiều cao thủ, thu lãi rất lớn từ chứng khoán, nhưng em cũng xác định mình tài hèn sức mọn không thể theo được, thôi thì cái gì mình cảm thấy là đúng thì làm. Chỉ mong ước mình trở thành người trụ lại được đến phút cuối trên thị trường này, không chỉ về mặt tiền bạc mà cả về tinh thần, ý chí, và đặc biệt là duy trì và nuôi dưỡng những cảm xúc và tình cảm của mình ngày càng trở nên trong sáng và lành mạnh, để lấy cái bất biến mà ứng phó với cái vạn biến mà những đại gia và cá mập thường tạo ra trong một thị trường còn non trẻ và nhiều méo mó này.