Cửu Long Vinashin - khủng long thành phố cảng

Cửu Long Vinashin - khủng long thành phố cảng

Thép HP trước thách thức hội nhập WTO: Chỉ có giải pháp ?ođầu tư thượng nguồn?
Sản xuất thép tại công ty thép SSE

HP hiện có 16 doanh nghiệp (DN) sản xuất thép, tổng công suất thiết kế trong các dự án là 3,2 triệu tấn/năm, trong đó phôi thép là 1,3 triệu tấn. Với công suất thiết kế đó cùng với sự tăng lên của số lượng DN , có thể nói, Thép HP đang phát triển khá mạnh. Thế nhưng, trên thực tế, cùng với DN thép cả nước, thép HP đang đứng trước thách thức không nhỏ khi tham gia vào hội nhập WTO.



Công suất thiết kế và thực tế

Có thể dễ dàng điểm mặt những "đại gia" sản xuất Thép của Hải Phòng như Công ty cổ phần thép Cửu Long, Thép Đình Vũ, Nam Đô, Việt ý...Theo công suất thiết kế, đây đều là đơn vị có sản lượng đáng kể. Trong 3,2 triệu tấn thép của cả thành phố thì Công ty cổ phần thép Cửu Long chiếm đến 1,3 triệu tấn/ năm, trong đó có 700.000 tấn phôi; thép Đình Vũ là 200.000tấn/năm, thép Nam Đô là 300.000 tấn/năm, thép Việt ý là 500.000 tấn/năm (giai đoạn 1 là 250.000 tấn/ năm). Có nhiều doanh nghiệp, có cảng biển, gần sông, theo đánh giá của Bộ Công nghiệp và Tổng Cty Thép thì Hải Phòng hoàn toàn có thể phát triển mạnh và trở thành trung tâm sản xuất thép của cả nước. Thế nhưng, trên thực tế, công suất thực của các DN là 700-800.000 tấn/năm. Trong 2 năm 2004 và 2005, sản lượng thép Hải Phòng chưa đạt yêu cầu, 6 tháng đầu năm 2006, giá trị sản xuất công nghiệp ngành thép tăng 19,1%, chiếm 12-13% so với tỷ trọng giá trị sản xuất công nghiệp toàn thành phố, nhưng từ tháng 7 đến cuối năm thì sản lượng lại sụt giảm, mức tăng chỉ còn trên 10%.

Theo thống kê của các nhà chuyên môn thì lĩnh vực sản xuất thép xây dựng phải nhập khẩu trên 80% lượng phôi còn lĩnh vực luyện phôi thép thì phải nhập khẩu tới trên 90% nguyên liệu. Chính vì vậy, ngành thép phụ thuộc rất nhiều vào thế giới. Với Hải Phòng, cái khó của các DN chính là không có lượng phôi ổn định, hay nói cách khác là chưa chủ động sản xuất được lượng phôi. Hầu hết các đơn vị sản xuất phải nhập phôi, trong khi tương lai nhập phôi là rất khó, hiện Chính phủ lại có quyết định không cho phép nhập tàu cũ về phá dỡ vì sợ ảnh hưởng đến môi trường. Xa hơn nữa, để có đủ lượng phôi phục vụ cho sản xuất thì phải nhập quặng vì nguồn quặng trong nước không nhiều. Trong khi đó, thép xây dựng của Hải Phòng cung đã vượt cầu, trong khi Hải Phòng cần thép tấm phục vụ đóng tàu thì lại chưa đáp ứng được. Sở dĩ như vậy vì sản xuất thép tấm cần phải đầu tư lớn, phôi tốt và thiết bị sản xuất hiện đại. Cả 3 yếu tố này, DN Hải Phòng còn thiếu và yếu. Công nghệ cán thép của Hải Phòng chỉ ở mức trung bình của cả nước.



Thêm vào đó, từ trước đến nay, Nhà nước luôn ưu đãi ngành thép bằng việc duy trì thuế xuất, nhập khẩu đối với các mặt hàng thép. Khi hội nhập WTO, hàng rào thuế quan bị dỡ bỏ đồng nghĩa với sự tràn vào ồ ạt của thép ngoại nhập trong khi khả năng cạnh tranh của các DN thép VN nói chung còn rất yếu với sản lượng chỉ hơn 6 triệu tấn, quá nhỏ so với sản lượng thép của Trung Quốc là trên 400 triệu tấn. Có nghĩa là chỉ số lẻ thép Trung Quốc tràn sang Việt Nam cũng đủ làm thị trường thép trong nước lao đao, chưa nói đến việc phía bạn bán phá giá thì các DN sản xuất thép trong nước chỉ còn đường đóng cửa. Hội nhập WTO, ngành thép vốn đã khó khăn sẽ càng khó khăn hơn vì phải đối mặt với vô vàn thách thức mới. DN thép Hải Phòng không nằm ngoài thực tế đó.



Giải pháp ?ođầu tư thượng nguồn?



Theo ông Đỗ Quang Thịnh - Giám đốc Sở Công nghiệp thì, để tham gia hội nhập và tham gia một cách quyết liệt, sòng phẳng, DN không còn con đường nào khác là xây dựng chiến lược đầu tư ?othượng nguồn?. Có nghĩa là đầu tư sản xuất phôi, chủ động nguồn nguyên liệu. Nhìn chung, các DN Hải Phòng có sự đầu tư khá đa dạng để sản xuất thép tấm, thép hình, phôi. Nhưng, chiến lược đầu tư của các đơn vị hầu hết là đến năm 2010-2015, phải chờ thời gian tới , khi các dự án đi vào sản xuất, cho ra sản phẩm thì mới có thể tính được sản lượng. Ví dụ , Cty CP thép Cửu Long có công suất thiết kế 1,2 triệu tấn/ năm thì có đến 600.000 tấn phôi/ năm, các DN khác đều đầu tư sản xuất phôi. Song song với đó, để nâng cao năng lực cạnh tranh, các DN cũng cần chú trọng các giải pháp như: nhập quặng và luyện; sản xuất các loại thép đặc chủng như thép đóng tàu( thép hình, thép tấm). Đặc biệt, kêu gọi các nhà đầu tư để sản xuất thép inox( thép không gỉ), đây là hướng đi mới, sản phẩm mới đang có xu hướng phát triển, được thị trường tiếp nhận.



Tuy nhiên, trước những thách thức của hội nhập, các DN sản xuất thép phải chủ động xây dựng chiến lược, nỗ lực tìm hướng đi riêng cho mình. Tính đến thời điểm hiện nay, có nhiều DN ngành thép đã và đang sáp nhập (liên doanh, liên kết) vào Vinashin với mục đích tạo thêm sức mạnh để nâng cao tính cạnh tranh như: Vinakansai, Thép Cửu Long, Thép Vạn Lợi, Thép Nam Đô... Đây là giải pháp mang tính chiến lược bởi sáp nhập vào Vinashin, những DN này sẽ có nguồn tài chính vững mạnh và thị trường ổn định.



Một số DN có tiềm lực về kinh tế và kinh nghiệm thương trường thì tập trung đầu tư trang thiết bị công nghệ, phát huy nội lực để làm chủ thiết bị và nâng cao công tác quản lý để giảm chi phí sản xuất, tạo cho sản phẩm của mình có sức cạnh tranh cao nhất. Ông Lê Mạnh Hoàn ?" Phó Tổng giám đốc Cty cổ phần Thép Đình Vũ cho biết: ?oĐể chủ động về nguồn nguyên liệu, Cty đang tiến hành xây dựng dự án nhà máy sản xuất gang lỏng công suất 200 ngàn tấn/năm. Nhưng hiện DN vẫn chưa biết tìm đâu ra nguồn quặng ổn định phục vụ cho công tác sản xuất?. Cty Thép Việt ?" Uc, phát huy nội lực bằng việc tiếp tục đẩy mạnh quảng bá thương hiệu nhằm nâng cao uy tín, đồng thời thực hiện tiết kiệm tối đa chi phí trong sản xuất kinh doanh và xây dựng hệ thống bán hàng, bán lẻ. Đây là cách để họ làm chủ thị trường, khẳng định thương hiệu khi tham gia hội nhập.



Không còn tàu cũ phá dỡ, ngành thép càng gặp khó khăn hơn về lượng phôi
Tuy nhiên, những giải pháp trên của các DN cũng chỉ mang tính vi mô. Để các DN ngành thép chủ động bước vào hội nhập với tư thế ?ohiên ngang?, Nhà nước cần có những biện pháp hữu hiệu phù hợp với từng giai đoạn của hội nhập. Cụ thể, Nhà nước cần phải có chính sách bảo hộ bằng những rào cản về kỹ thuật hợp pháp, đủ mạnh, đủ nội lực. Đồng thời phải xây dựng được lộ trình hội nhập một cách rõ ràng, lập hàng rào kỹ thuật để kiểm tra, kiểm soát chất lượng và xuất xứ của sản phẩm... Bên cạnh đó, Nhà nước cũng cần có những cơ chế khuyến khích, ủng hộ các dự án liên doanh sản xuất phôi thép và thép xây dựng, đặc biệt là những dự án của nước ngoài trong lĩnh vực khai thác nguyên liệu để sản xuất phôi.



Tiến trình hội nhập đang đến gần, hy vọng, ngành thép Việt Nam, DN thép Hải Phòng sẽ sớm khắc phục được khó khăn và kết thành sức mạnh tổng hợp để cạnh tranh với thế giới.