Đại hội cổ đông của công ty sở hữu "đất vàng" bất ngờ biến thành buổi "tạm biệt thị trường"?

Nhà đầu tư nhạy bén thường săn tìm những doanh nghiệp sở hữu “đất vàng”, “mỏ vàng” rồi gán lên đó kỳ vọng, lý thuyết và cả niềm tin. Nhưng có những lúc, phải đối diện với một thực tế cay đắng: Mỏ vàng đó không phải của chúng ta.

Hóa ra khi một doanh nghiệp có những miếng đất vàng, hoặc một cục tiền to trong doanh nghiệp, thì người chủ tịch, giám đốc điều hành dễ cảm thấy muốn giữ lại số đó cho họ thay vì cổ đông (những người chỉ mất vài click đã sở hữu cổ phần)

Hãy xem câu chuyện mới xảy ra cách đây 2 ngày:

Chuyện về CTX Holdings là doanh nghiệp có tiền thân là công ty nhà nước thuộc Bộ Xây dựng từ năm 1982.

Với gốc gác từ doanh nghiệp nhà nước công ty sở hữu quỹ đất cực kỳ đắc địa từ Mobifone Tower, trụ sở FPT.

Đặc biệt công ty có khu A1 - Constrexim Complex. Đây khu đất khoảng 2,5 ha, ba mặt tiền tại ngã tư Mai Dịch, đối diện IPH, quy hoạch 5 tòa tháp 38–45 tầng (mỏ vàng).

Tháng 7/2025, CTX đã bán dự án A1 này, đưa đến kết quả kinh doanh đột biến trong quý III/2025:

• Doanh thu tăng 155 lần, hơn 5800 tỷ
• Lợi nhuận sau thuế tăng 98 lần
• Giá trị tài sản tăng lên hơn 2200 tỷ đồng, xuất hiện khoản tiền gửi ngắn hạn gần 800 tỷ đồng nhờ dòng tiền từ chuyển nhượng.

2 tháng sau đó, trên sàn chứng khoán CTX tăng giá từ 15.000đ/cp lên 25.000đ/cp.
Nhưng cũng ngay sau đó, quyền lực tại CTX có biến động. Nhiều cổ đông lớn cũ liên tiếp thoái vốn.
Thay vào đó, có ba công ty “lạ” nhảy vào thâu tóm, các công ty có các điểm bất thường:

• Cả 3 đều vừa thành lập được vài tháng
• Cả 3 có cùng địa chỉ trụ sở Tại Tầng 2, tòa nhà HH2, đường Dương Đình Nghệ (đây cũng chính là địa chỉ của CTX Holdings)
• Đều là công ty riêng của Chủ tịch CTX là Phan Minh Tuấn và Thành viên hội động quản trị Lý Quốc Hùng.

Nhóm nội bộ ra làm riêng này nắm tới 73,51% cổ phần.

Bạn có thể hình dung: Chính những người đang ngồi ở vị trí điều hành CTX, lại đứng sau những pháp nhân vừa được lập tại địa chỉ của CTX, để từng bước thâu tóm doanh nghiệp này, ngay sau khi tài sản giá trị nhất vừa được bán đi.

Tháng 11 công ty CTX công bố sẽ tổ chức đại hội cổ đông bất thường ngày 21/11/2025, nhưng tới ngày 19/11/2025 (tức 2 ngày trước hạn) CTX mới công bố tài liệu cho biết đây là một đại hội cổ đông để ... hủy tư cách công ty đại chúng.

Theo Luật Chứng khoán Việt Nam (2020), một công ty được coi là công ty đại chúng phải minh bạch về:

• Công bố thông tin.
• Tuân thủ chuẩn mực kế toán, kiểm toán
• Bị giám sát bởi Ủy ban

Việc hủy tư cách công ty đại chúng nghĩa là công ty không còn phải tuân theo nghĩa vụ và cũng rời khỏi ánh mắt của truyền thông.

Cần biết rằng, chuỗi hành vi bán tài sản giá trị lớn, sau đó rút lui khỏi công ty đại chúng, từng được cảnh báo trong một số báo cáo của Ủy ban Chứng khoán Mỹ (SEC) như một dạng “hành vi lợi dụng thông tin bất cân xứng để thao túng giá trị cổ phiếu” và “mẫu thuẫn lợi ích”

Có khả năng việc bán “đất vàng” mang lại khoản tiền lớn, công ty không muốn gặp phản đối, rào cản pháp lý hay dư luận cho các ý tưởng:

• Chính sách, quyền lợi đặc biệt để đẩy tiền cho nhóm riêng,
• Giao dịch bất thường sang các công ty riêng
• Thay đổi cấu trúc tài sản không còn bị giám sát.

Tác động đến cổ đông nhỏ lẻ là:

• Cổ phiếu trên sàn sau đó mất hoàn toàn thanh khoản
• Khi cổ phiếu từ 15.000đ lên 25.000đ là vì tin “đất vàng”, nhà đầu tư nhỏ lẻ chỉ được nghe tin tức này. Còn hôm nay, khi đã nghe công ty công bố văn bản, ai cũng hiểu lợi ích sẽ không còn thì cổ phiếu cũng mất giá trị ...
• Cổ phiếu giảm 15% trong một ngày và còn tiếp tục giảm ...
• Có lẽ cổ phiếu sẽ giảm tới tiệm cận 0

Trong bối cảnh thị trường chưa hoàn thiện, cổ đông nhỏ không thể dựa vào niềm tin ngây thơ vào “sự minh bạch mặc định”, hay các tin đồn. Ta cần biết đánh giá:

• Rủi ro xuất hiện nhóm lợi ích trong nội bộ công ty chiếm đoạn giá trị chung

Nếu không trong những trò chơi có cấu trúc bất đối xứng, chúng ta chỉ là người chịu thiệt cuối cùng, không gì bảo vệ được.

Cre: Trương Đắc Nguyên