Dùng ngân sách bù chênh lệch lãi suất có hợp lý?

Dùng ngân sách bù chênh lệch lãi suất có hợp lý?

Dùng ngân sách bù chênh lệch lãi suất có hợp lý? 17/01/2009 08:45 (GMT + 7)
(TuanVietNam) - Việc hạ thấp lãi suất vay vốn để DN duy trì và phát triển sản xuất kinh doanh là cần thiết, nhưng thực hiện mục đích này qua phương thức dùng tiền ngân sách bù chênh lệch giữa lãi suất ngân hàng và lãi suất DN cần vay vốn có phải là hợp lý?
>> 17.000 tỷ đồng kích cầu dành cho mọi thành phần kinh tế

Trong phương án kích cầu Chính phủ đã có quyết định dùng một phần lớn số tiền 17.000 tỷ đồng để hỗ trợ 4% lãi suất vay vốn cho một số các doanh nghiệp với mục đích ?oduy trì sản xuất, kinh doanh, đẩy mạnh xuất khẩu, bảo đảm việc làm?.

Hỗ trợ DN là lựa chọn của tất cả các nước trong khủng hoảng. Ảnh: photobucket

Việc hạ thấp lãi suất vay vốn để doanh nghiệp duy trì và phát triển sản xuất kinh doanh là cần thiết, nhưng thực hiện mục đích này qua phương thức dùng tiền ngân sách bù chênh lệch giữa lãi suất ngân hàng và lãi suất doanh nghiệp cần vay vốn có phải là giải pháp hợp lý hay không?

Bàn về kích cầu

Thể trạng kinh tế Việt Nam và kích cầu với tam nông
Kích cầu không chỉ là "chôn tiền xuống đất"
Gói kích cầu: Đừng để "nước chảy chỗ trũng"
Kích cầu kiểu TQ-bài học về cách làm bài bản, quyết liệt
1 tỷ USD kích cầu: Rót trúng mới hữu dụng
Biến "nguy" thành "cơ": Kích cầu đi liền với cải cách
Ở các nước khác, việc hạ lãi suất doanh nghiệp vay vốn được thực hiện qua chính sách tiền tệ, ít thấy có nước nào áp dụng phương thức nhà nước bù chênh lệch lãi suất.

Từ Mỹ đến Nhật Bản và châu Âu, để hỗ trợ doanh nghiệp được vay vốn với lãi suất thấp, ngân hàng trung ương (NHTW) hạ lãi suất chiết khẩu và lãi suất tái cấp vốn cho ngân hàng thương mại (NHTM), tạo điều kiện cho NHTM cho doanh nghiệp vay với lãi suất thấp. Nếu NHTM cần huy động vốn để cho vay thì có thể chiết khấu các hợp đồng cho vay với NHTW hoặc trực tiếp vay vốn từ NHTW.

Đặc điểm của NHTW là một định chế tài chính ?ocông quyền? được luật pháp ủy thác quyền phát hành tiền tệ, tín dụng, mà không phải đi huy động vốn từ trong nhân dân hay vay vốn tư bất cứ nguồn nào. NHTW có quyền phát hành tiền nên không phải trả lãi suất để huy động vốn.

Trường hợp cuả Mỹ lãi suất NHTW cấp vốn cho NHTM được hạ xuống còn 0% đến 0,25%. Bên Nhật lãi suất NHTW chiết khấu và tái cấp vốn cho NHTM được hạ xuống còn 0,30%. Dựa trên lãi suất được NHTW cấp vốn từ 0% đến 0,30%, NHTM có thể cho doanh nghiệp vay từ 3-4% mà không cần phải có sự can thiệp của chính phủ hay hỗ trợ từ ngân sách.

Điều tiết mức lãi suất ngân hàng là phạm vi trách nhiệm của chính sách tiền tệ, không phải là phạm vi can thiệp của chính phủ qua chính sách tài khóa.

Điều phối lãi suất, dung lượng và lưu lượng tiền tệ để hỗ trợ cho nền kinh tế phát triển bền vững và ổn định, và đồng thời kiềm chế không để xảy ra lạm phát hay thiểu phát là trách nhiệm của chính sách tiền tệ mà cơ quan quản lí là NHTW.

Chính phủ chỉ có chức năng quản lý tài chính công do Quốc hội chuẩn y, không có quyền phát hành tiền. Ảnh: saga.vn
Quyền phát hành tiền tệ được luật pháp ủy thác cho NHTW, và Việt Nam ta gọi là ?oNgân hàng Nhà nước?. Về cơ sở luật pháp thì Nhà nước không có ngân hàng, cho nên gọi Ngân hàng Trung ương là ?oNgân hàng Nhà nước? là nguồn gốc của sự lẫn lộn về phạm vi quyền lực.

Nhà nước do Chính phủ quản lí không có ngân hàng, không có quyền phát hành tiền tệ mà chỉ được quyền quản lí tài chính công qua ngân sách được Quốc Hội chuẩn y.

Do vậy việc hạ lãi suất cho vay là phạm vi quyền lực của NHTW, định chế tài chính có quyền phát hành tiền tệ, tín dụng; có quyền cấp vốn cho hệ thống NHTM với lãi suất phù hợp với nhu cầu điều tiết khối tiền tệ cần thiết để đảm bảo kinh tế phát triển ổn định bền vững, không để cho nền kinh tế phải thiếu vốn hoạt động làm nẩy sinh ra ?othiểu phát?, cũng như không để cho dung lượng tiền bạc lưu hành quá nhiều so với nhu cầu, làm nẩy sinh ra ?olạm phát?.

Thi hành trách nhiệm điều tiết lưu lượng tiền tệ trong nền kinh tế, NHTW ở phần lớn các nước trên thế giới có quyền định mức lãi suất chiết khấu và tái cấp vốn cho hệ thống NHTM tùy theo tình hình lên xuống của nền kinh tế.

Trở lại với trường hợp của Việt Nam, nếu chính sách của lãnh đạo Đảng và nhà nước là cần hạ lãi suất cho doanh nghiệp vay vốn, phương thức hợp lý và hữu hiệu nhất là điều chỉnh lãi suất NHTW chiết khấu và tái cấp vốn cho hệ thống NHTM.

Ảnh VNN

Nếu 4-5% là định mức lãi suất cần thiết để doanh nghiệp có điều kiện duy trì và phát triển sản xuất kinh doanh thì NHTW có thể hạ lãi suất chiết khấu và tái cấp vốn xuống mức từ 1 đến 2%, không cần phải Chính phủ dùng ngân sách để hỗ trợ lãi suất qua phương thức ?obù chênh lệch?.

Ngoài việc điều tiết lãi suất qua chính sách tiền tệ do NHTW quản lý là hợp lý, việc triển khai cũng sẽ bảo đảm tính chất khách quan, nhanh gọn, tránh được những nguy cơ tiêu cực liên quan đến việc các cơ quan hành chính giám định và giải quyết các hồ sơ ?oxin? được hỗ trợ bù chênh lệch lãi suất.

Hơn nữa, trong khi chính sách tiền tệ hoàn toàn có thể giải quyết được việc cung ứng vốn cho doanh nghiệp phát triển mà nhà nước không phải tốn kém chi phí ?obù chênh lệch lãi suất?, việc áp dụng phương thức lấy tiền ngân sách để ?ohỗ trợ doanh nghiệp? trả lãi cho NHTM là một lãng phí trong khi ngân sách đã bị thâm hụt trầm trọng là một quyết định cần phải được xem xét lại.
Bùi Kiến Thành (chuyên gia độc lập)

http://www.tuanvietnam.net/vn/sukiennonghomnay/5896/index.aspx