Giảm phát, lạm phát và phân phối tài sản: Ai được lợi thực sự từ nỗi sợ giá giảm?

Tại sao các nhà hoạch định chính sách vẫn lo sợ giá cả giảm—và tại sao nỗi sợ đó có thể hoàn toàn sai lầm

Ngân hàng trung ương hiện đại hoạt động theo một niềm tin duy nhất, không thể lay chuyển: giảm phát - tức là sự sụt giảm giá cả thực sự - là một thảm họa kinh tế cần phải ngăn chặn bằng mọi giá. Niềm tin này đã đạt đến một vị thế giáo điều đến mức việc đặt câu hỏi về nó sẽ bị giới chuyên môn chế giễu. Tuy nhiên, nền tảng lịch sử của sự đồng thuận này xứng đáng được xem xét kỹ lưỡng hơn nhiều so với thông thường.

Sự nhầm lẫn giữa giảm phát và giảm phát

Những bình luận gần đây về quỹ đạo kinh tế của Ấn Độ cho thấy các cuộc thảo luận chính sách đã trở nên vô cùng rối ren. Sau nhiều năm lạm phát tăng cao, làm xói mòn khoảng 30% sức mua của đồng rupee, tỷ lệ lạm phát của Ấn Độ đã giảm xuống còn 2-3% mỗi năm. Sự giảm tốc này đã gây ra những cảnh báo đáng lo ngại từ các phương tiện truyền thông tài chính rằng lạm phát đã trở nên "thấp đến mức đáng lo ngại" và đòi hỏi sự can thiệp khẩn cấp của ngân hàng trung ương.

Điều này thể hiện một sự hiểu lầm cơ bản. Khi lạm phát giảm từ 6% xuống 2%, giá cả tiếp tục tăng - chỉ là với tốc độ chậm hơn. Đây là giảm phát, không phải giảm phát. Giảm phát thực sự xảy ra khi mức giá giảm, nghĩa là đồng tiền tăng sức mua thay vì mất giá. Đây là những hiện tượng hoàn toàn khác nhau với những hàm ý kinh tế rất khác nhau.

Sự nhầm lẫn về mặt ngữ nghĩa rất quan trọng. Các nhà hoạch định chính sách và các nhà bình luận liên tục nhầm lẫn giữa tỷ lệ lạm phát giảm với giá cả giảm, tạo ra những cuộc khủng hoảng ảo biện minh cho việc tiếp tục nới lỏng tiền tệ. Trong khi đó, sức mua đã bị phá hủy vẫn vĩnh viễn mất đi. Không một mức lạm phát "ổn định" 2% nào có thể khôi phục lại những gì đã bị mất đi do giá cả tăng cao trong những năm trước.



Câu chuyện nguồn gốc: Sai lầm chết người của Herbert Hoover

Nỗi lo sợ giảm phát hiện đại bắt nguồn trực tiếp từ những diễn giải về cuộc Đại suy thoái, cụ thể là giai đoạn từ năm 1929 đến năm 1933 khi giá cả giảm mạnh. Trong những năm này, sức mua của đồng đô la đã tăng khoảng 66% - đảo ngược phần lớn mức phá giá 50% sau khi Cục Dự trữ Liên bang được thành lập vào năm 1913.

Đối với những người tiết kiệm thông thường, đây là một khoản lợi nhuận bất ngờ. Tiền mặt thực sự tăng giá mà không cần lãi suất hay đầu tư mạo hiểm. Tiết kiệm đã được đền đáp. Hàng tiêu dùng trở nên dễ mua hơn đúng vào thời điểm ngân sách hộ gia đình gặp khó khăn nhất. Theo bất kỳ tiêu chuẩn hợp lý nào, điều này nên được coi là có lợi.

Thay vào đó, một mô hình kinh tế mới xuất hiện, xác định chính giảm phát là nguyên nhân chính gây ra sự suy thoái kinh tế. Tổng thống Herbert Hoover, khao khát đảo ngược tình trạng suy giảm hoạt động kinh doanh trước cuộc bầu cử năm 1932, đã nhiệt tình ủng hộ lý thuyết này. Ông đã thực hiện các biện pháp can thiệp mạnh mẽ: nâng mức lương, thiết lập giá sàn và thúc đẩy Cục Dự trữ Liên bang tái cấp vốn.

Những chính sách này thể hiện một sự thay đổi đáng kể so với các chính quyền Cộng hòa trước đây, vốn cho phép các điều chỉnh kinh tế diễn ra tự nhiên. Về cơ bản, Hoover đã tiến hành thử nghiệm thực tế đầu tiên cho cái mà sau này được gọi là Chính sách Kinh tế Mới—với Franklin Roosevelt chỉ kế thừa và mở rộng khuôn khổ can thiệp của người tiền nhiệm.

CHI TIẾT: https://vietnambusinessinsider.vn/g...oc-loi-thuc-su-tu-noi-so-gia-giam-a49863.html