Kỷ Nguyên Phân Mảnh: Khi sự chia tách kinh tế tái định hình quyền lực toàn cầu!

Nền kinh tế thế giới đang đứng trước bước ngoặt lịch sử. Theo Neil Shearing, Kinh tế trưởng của Capital Economics, chúng ta không chỉ chứng kiến “phi toàn cầu hóa”, mà là xu hướng tinh vi và nguy hiểm hơn: sự phân mảnh kinh tế. Trong cuốn sách mới The Fractured Age, Shearing lập luận rằng nền kinh tế toàn cầu đang tách thành các khối cạnh tranh – một diễn biến có thể làm thay đổi trật tự thương mại quốc tế và sự ổn định địa chính trị.

Sự phân mảnh này khác xa so với cú sụp đổ thảm khốc của những năm 1930. Khối lượng thương mại toàn cầu có thể vẫn lớn, nhưng dòng chảy của nó sẽ thay đổi mạnh mẽ: giao thương với đối thủ sẽ ít lại, trong khi thương mại giữa các quốc gia “cùng phe” sẽ gia tăng. Cấu trúc đang hình thành cho thấy một khối do Mỹ dẫn dắt đối đầu với khối xoay quanh Trung Quốc, còn nhiều quốc gia không liên kết tìm cách giao thương giữa hai cực.



Bối cảnh chính trị càng củng cố xu hướng này: Việc coi sự trỗi dậy của Trung Quốc là mối đe dọa mang tính sinh tồn tại Mỹ. Bắc Kinh cũng đáp trả bằng giọng điệu cứng rắn – Chủ tịch Tập Cận Bình từng ví chủ nghĩa bá quyền hiện nay của Mỹ với các thế lực phát xít tám thập kỷ trước. Đây rõ ràng là tín hiệu đối đầu leo thang.

Cán cân quyền lực kinh tế
Theo Shearing, Mỹ sở hữu lợi thế vượt trội. Tính theo giá thị trường, khối của Mỹ chiếm 68% GDP toàn cầu, trong khi của Trung Quốc chỉ 26%. Ngay cả khi sử dụng sức mua tương đương (PPP) – vốn ưu ái các nền kinh tế mới nổi – Mỹ vẫn dẫn 50–32%. Chênh lệch này xuất phát từ việc mạng lưới đồng minh của Mỹ bao trùm hầu hết các nền kinh tế phát triển, trong khi đối tác lớn duy nhất của Trung Quốc chỉ là Nga.



Khối của Mỹ còn có độ đa dạng kinh tế và lợi thế công nghệ cao hơn, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ thông tin. Dù Trung Quốc thống lĩnh nhiều khoáng sản chiến lược và đất hiếm, các nguồn lực này về dài hạn vẫn có thể thay thế. Quan trọng hơn, hệ thống tài chính dựa trên đồng USD và thị trường vốn sâu rộng của phương Tây vẫn là trụ cột không thể thay thế. Trung Quốc không có ý định thách thức cấu trúc này, vì điều đó đòi hỏi phải mở cửa thị trường vốn – điều mà mô hình kinh tế của nước này khó chấp nhận.

Trung Quốc cũng đối diện với nhiều điểm yếu cơ bản. Thặng dư tài khoản vãng lai buộc nước này phải đầu tư ra nước ngoài, nhưng chỉ thị trường Mỹ và đồng minh mới đủ an toàn và có quy mô tương xứng. Lựa chọn thay thế – cho vay hàng loạt quốc gia đang phát triển – dễ tạo ra núi nợ không bền vững.



Tăng trưởng của Trung Quốc đã chậm lại và có thể giảm về mức 2%, tương đương Mỹ. Không thị trường lớn nào chấp nhận “cơn sóng xuất khẩu” mà chính sách công nghiệp Trung Quốc đang thúc đẩy. Do đó, nền kinh tế Trung Quốc có thể không bao giờ vượt Mỹ một cách dứt khoát, chứ chưa nói đến toàn bộ khối do Mỹ dẫn dắt.

Những luận điểm phản biện
Tuy nhiên, đánh giá của Shearing có thể quá lạc quan về Mỹ và quá bi quan về Trung Quốc.



Mỹ đang tự bào mòn các lợi thế cốt lõi của mình. Chính sách đối ngoại thất thường dưới thời Tổng thống Trump – với Brazil, Canada, Ấn Độ hay Ukraine – đã làm tổn hại nặng nề uy tín “đối tác đáng tin cậy” của Washington. Các cuộc tấn công nhằm vào pháp quyền, khoa học, đại học, và chính sách nhập cư tiếp tục làm xói mòn năng lực cạnh tranh của Mỹ. Nếu không điều chỉnh, khối do Mỹ dẫn dắt có thể rạn nứt từ bên trong. Chính Capital Economics đã hạ xếp hạng Ấn Độ từ “nghiêng về Mỹ” xuống “không liên kết”.



Ngược lại, việc đánh giá thấp Trung Quốc cũng thiếu thuyết phục. Tốc độ tăng trưởng 2% dường như không tương xứng với một nền kinh tế mà GDP bình quân đầu người (PPP) mới chỉ bằng 30% của Mỹ, đặc biệt khi Trung Quốc sở hữu nguồn nhân lực trình độ cao. Lịch sử cho thấy ngay cả những chính sách sai lầm cũng có thể được đảo ngược – như cách Đặng Tiểu Bình cải cách toàn diện hệ thống kinh tế. Trung Quốc khó chấp nhận kéo dài tình trạng kém hiệu quả vô thời hạn.

Con đường nguy hiểm phía trước
Câu hỏi cốt lõi lúc này là: quốc gia nào sẽ từ bỏ sai lầm của mình trước? Dù vậy, dự báo về sự phân mảnh của Shearing vẫn có cơ sở. Điều thay đổi chủ yếu là bên thắng cuộc. Và đáng chú ý hơn cả, sự chia tách này mang tới những rủi ro chung cho toàn thế giới.



Tám thập kỷ qua là giai đoạn hòa bình lâu nhất giữa các cường quốc kể từ thời La Mã. Liệu điều này có thể tiếp diễn trong bối cảnh các thế lực lớn nhìn nhận nhau theo lăng kính cạnh tranh tổng bằng không, thậm chí tổng âm?

Ở ngoài phạm vi an ninh, một thế giới phân mảnh sẽ trở nên vô cùng khó quản trị. Việc Mỹ vắng mặt trong các vòng đàm phán khí hậu gần đây là ví dụ điển hình. Chúng ta có thể tranh luận về việc ai sẽ là bên tương đối thắng cuộc – Mỹ hay Trung Quốc. Nhưng thực tế phũ phàng là: Trong một thế giới phân mảnh, gần như tất cả đều sẽ trở nên nghèo hơn, yếu hơn và kém an toàn hơn.

Cơ hội hiện tại: Bạc
Trong bối cảnh đó, Bạc - một sản phẩm kim loại quý cùng dòng với vàng hiện lên như 1 kênh đầu tư có tiềm năng tăng giá mạnh. So với vàng, vốn chủ yếu được xem là tài sản trú ẩn an toàn, bạc có tiềm năng tăng trưởng vượt trội nhờ tính ứng dụng đa dạng và nhu cầu công nghiệp ngày càng tăng.



Giá bạc được dự báo có thể đạt vùng 53,5 USD/oz trước khi bước vào giai đoạn tích lũy đi ngang kéo dài khoảng ba tuần. Mô hình giá hiện tại cho thấy diễn biến tương tự tháng 4/2025, khi thị trường điều chỉnh mạnh rồi hồi phục vững chắc. Dự kiến giá sẽ duy trì quanh 51–52 USD trong tháng 11 trước khi bứt phá lên 62–64 USD vào giữa tháng 12.



Triển vọng trung hạn vẫn tích cực, với mục tiêu xa hơn ở vùng 85–95 USD/oz trong quý I/2026.



Về dài hạn, tỷ lệ vàng/bạc đang phá vỡ xu hướng tăng kéo dài gần một thập kỷ, cho thấy bạc đang bắt đầu vượt trội hơn vàng. Mốc hỗ trợ 82 đã bị xuyên thủng, mở ra khả năng điều chỉnh sâu hơn về vùng 70, thậm chí 57 nếu đà suy yếu tiếp diễn. Khi đó, Bạc sẽ tăng tốc mạnh vượt đỉnh lịch sử và chạy theo vàng trong tương lai.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Thị trường hàng hóa phái sinh là nơi giao dịch các hợp đồng dựa trên giá trị của các loại hàng hóa cơ bản như nông sản, năng lượng, kim loại, và nguyên liệu công nghiệp. Đây là công cụ giúp doanh nghiệp và nhà đầu tư quản lý rủi ro biến động giá, đồng thời tạo cơ hội sinh lời từ sự chênh lệch giá trong tương lai. Với sự phát triển của công nghệ và hội nhập kinh tế, thị trường này ngày càng thu hút sự quan tâm nhờ tính thanh khoản cao và khả năng đa dạng hóa danh mục đầu tư. NĐT quan tâm liên hệ với tôi cũng như tham gia nhóm cộng đồng qua thông tin trên trang cá nhân.

***Tư vấn đầu tư hàng hoá thông qua Sở giao dịch Hàng hoá Việt Nam (MXV)***
- Hợp pháp - Minh Bạch - Thanh khoản cao tiêu chuẩn quốc tế
- Mua bán 2 chiều LONG SHORT - Giao dịch T0 - Đòn bẩy 20 lần không lãi vay Margin - Liên thông 52 quốc gia
- Mobile/ z.a.lo: 0867 091 553 ( Để tham gia room )