Nếu bạn nghĩ "đế chế" như Vingroup không bao giờ sai lầm trong thâu tóm, hãy nhìn lại bài học này..

Câu chuyện về thương vụ Vingroup thâu tóm Gỗ Trường Thành (TTF) năm 2016 sau đây sẽ cho chúng ta biết rằng: Không có sự thẩm định thâu tóm (M&A) nào là tuyệt đối an toàn dù là tập đoàn lớn.

Năm 2016, Gỗ Trường Thành (TTF) được biết đến là doanh nghiệp đầu ngành trong lĩnh vực chế biến gỗ tại Việt Nam.

Còn Vingroup thì luôn đẫn đầu về phát triển bất động sản. Ông lớn đã nhắm đến TTF như một mảnh ghép hoàn hảo để phục vụ gỗ, vật liệu cho các công trình bất động sản khổng lồ của mình. Đây là sự tích hợp.

Tháng 5/2016, thông qua công ty con là Công ty CP Đầu tư Xây dựng Tân Liên Phát, Vingroup đã chi khoảng 1.800 tỷ đồng để mua 49,9% cổ phần của TTF và chính thức trở thành cổ đông lớn nhất.

Trước đó, Tân Liên Phát cũng đã mua trái phiếu chuyển đổi trị giá hơn 1.200 tỷ đồng của TTF. Nên tính đúng ra Vingroup đã thực sự sở hữu trên 51% của TTF

(chỉ cần chuyển đổi trái phiếu thành cổ phiếu để chính thức về mặt giấy tờ)

Tuy nhiên, chỉ sau một thời gian ngắn nắm quyền kiểm soát và tiến hành rà soát lại hoạt động kinh doanh, phía Vingroup (Tân Liên Phát) đã phát hiện ra những sai lệch nghiêm trọng mà báo cáo trước đó không thể hiện.

Cụ thể, quá trình kiểm kê đã phát hiện khoảng 980 tỷ đồng đến 1.000 tỷ đồng hàng tồn kho bị “bốc hơi” so với sổ sách.

Khoản thất thoát này hạch toán thành chi phí giá vốn trong kỳ khiến quý đó TTF lỗ hơn 1100 tỷ đồng

Ngay lập tức, nhóm Vingroup thông báo tạm dừng việc chuyển đổi khoản trái phiếu trị giá 1.202 tỷ đồng.

Tất cả những việc trên diễn ra trong 2 tháng.

Sự kiện này đã giáng một đòn mạnh vào cả hai phía:

Với Vingroup:

Mặc dù nhanh chóng phát hiện sai phạm, Vingroup vẫn phải gánh chịu tổn thất tài chính.

Khoản lỗ từ thương vụ này không được ghi nhận trực tiếp vào kết quả kinh doanh nhưng phải trừ vào “Lợi thế thương mại” trên báo cáo tài chính hợp nhất, với giá trị phải phân bổ thời điểm đó lên tới gần 1.000 tỷ đồng.

Đây là bài học đắt giá về rủi ro thông tin bất cân xứng trong các thương vụ M&A (mua bán và sáp nhập), khi số liệu sổ sách của đối tác không phản ánh đúng thực tế.

Với Gỗ Trường Thành:

Cổ phiếu TTF rơi chuỗi 24 phiên giảm sàn liên tiếp, “bốc hơi” hơn 80% giá trị, từ mức giá hơn 43.000 đồng xuống còn hơn 8.000 đồng/cp.

Doanh nghiệp rơi vào khủng hoảng, cha con người sáng lập Võ Trường Thành bị bãi nhiệm chức vụ Chủ tịch HĐQT và phải dùng tài sản cá nhân để khắc phục hậu quả.

Sau đó là quá trình dọn dẹp,

Vingroup nổi tiếng với sự quyết liệt. Ngay khi phát hiện sai phạm, họ đã thay máu toàn bộ dàn lãnh đạo cấp cao của TTF bằng người của mình (bà Vũ Tuyết Hằng từ Vingroup sang làm Chủ tịch TTF) để xử lý khủng hoảng.

Cuối cùng, Vingroup đã thoái vốn và nhường sân chơi lại cho nhóm cổ đông mới (do ông Mai Hữu Tín dẫn dắt).

Nhưng Vingroup không bỏ mặc đối tác, năm 2017 Vingroup ký thỏa thuận nguyên tắc chỉ định TTF là nhà cung cấp chiến lược với tổng trị giá 16.000 tỷ đồng trong 5 năm. Thậm chí, Vinhomes còn hỗ trợ dòng tiền cho TTF thông qua các khoản đặt cọc lớn. Tuy nhiên TTF chưa trở lại.

Qua đó ta hiểu thêm rằng vẫn có rủi ro thông tin, đánh giá sai khi tiến hành M&A. Tuy nhiên cũng cần nói rõ: đây chỉ là một ví dụ, không phải chuẩn mực để áp đặt cho mọi thương vụ thâu tóm.

Cũng chính năm 2016 ấy, Vingroup cũng một thương vụ khác:

Chi gần 8500 tỷ để nâng sở hữu và thâu tóm Công ty Đô thị Du lịch Cần Giờ.

Công ty đó có một dự án lấn biển và phần còn lại ta đều biết…

Cre: Trương Đắc Nguyên