Nhìn lại thị trường tài chính thế giới năm 2025: Thuế quan trong tâm điểm

Năm 2025 đang dần khép lại với nhiều gam màu trái chiều của kinh tế và tài chính toàn cầu. Trong bối cảnh lạm phát tại các nền kinh tế lớn dần hạ nhiệt, chính sách tiền tệ bước vào giai đoạn điều chỉnh thận trọng, thì thuế quan trở thành một trong những biến số chính sách gây tác động mạnh và kéo dài nhất đến dòng chảy thương mại, đầu tư và tâm lý thị trường. Đặc biệt, các động thái thuế quan dưới thời Tổng thống Mỹ Donald Trump đã tái định hình đáng kể cục diện kinh tế toàn cầu trong năm qua.

Thuế quan – chủ đề nổi bật của năm 2025
Sau khi quay trở lại Nhà Trắng, Tổng thống Donald Trump nhanh chóng đưa thuế quan trở lại trung tâm của chiến lược kinh tế "Nước Mỹ trên hết". Không chỉ dừng ở vai trò là công cụ đàm phán thương mại, thuế quan trong năm 2025 còn được sử dụng như một đòn bẩy chính sách nhằm bảo vệ sản xuất nội địa, tái cấu trúc chuỗi cung ứng và gây sức ép chiến lược lên các đối tác thương mại lớn.

Hàng loạt tuyên bố và quyết định áp thuế mới, đặc biệt với các nhóm hàng công nghiệp, năng lượng sạch và công nghệ cao, đã khiến thị trường toàn cầu phải liên tục điều chỉnh kỳ vọng, từ tăng trưởng kinh tế cho tới triển vọng lợi nhuận doanh nghiệp.

Mức thuế nhập khẩu bình quân của Mỹ hiện đã lên cao nhất kể từ những năm 1930, và đang xuất hiện các dấu hiệu cho thấy các mức thuế cao hơn này đang dần đẩy giá cả lên đối với người tiêu dùng Mỹ.

Tuy nhiên, tác động của chúng không chỉ dừng lại trong nước Mỹ mà còn gây ra những tổn thương đáng kể cho các nền kinh tế bên ngoài. Dưới đây là một số ví dụ từ nhiều quốc gia trên thế giới.

Tác động đến các khu vực kinh tế lớn trên thế giới
Thụy Sĩ, Nhật Bản và Mexico chịu tác động tiêu cực
Nền kinh tế Thụy Sĩ suy giảm trong quý III với tốc độ mạnh nhất kể từ giai đoạn đỉnh điểm của đại dịch Covid-19 năm 2020. Chính phủ nước này cho rằng nguyên nhân chủ yếu đến từ sự sụt giảm mạnh sản lượng của ngành hóa chất và dược phẩm, đồng thời lưu ý đến những biến động gần đây trong thương mại đối ngoại liên quan tới các mức thuế mới của Mỹ.



Tại châu Á, kinh tế Nhật Bản cũng ghi nhận mức suy giảm trong quý III. Nguyên nhân chính là sự sụt giảm của xuất khẩu và đầu tư tư nhân vào lĩnh vực nhà ở.



Ở khu vực gần Mỹ hơn, kinh tế Mexico cũng thu hẹp trong quý III. Các nhà kinh tế cho rằng kết quả kém tích cực này một phần xuất phát từ chính sách thương mại khó lường của Tổng thống Donald Trump, khiến niềm tin và hoạt động đầu tư của doanh nghiệp bị suy yếu.



Ngành sản xuất Canada cắt giảm hàng nghìn việc làm
Ngành sản xuất của Canada đã mất 36.500 việc làm kể từ đầu năm đến nay và hiện có lực lượng lao động thấp nhất kể từ tháng 9/2021, thời điểm lĩnh vực này vẫn đang chịu tác động nặng nề của đại dịch, theo Khảo sát Việc làm, Tiền lương và Giờ làm việc chính thức.

“Ngành sản xuất là một trong những lĩnh vực chịu ảnh hưởng nặng nề nhất từ các biện pháp thuế quan của Mỹ,” Hiệp hội Các nhà sản xuất và Xuất khẩu Canada cho biết hồi tháng 9, đồng thời nhấn mạnh đây là ngành đóng vai trò then chốt đối với xuất khẩu của nước này.



Xuất khẩu cà phê Brazil sang thị trường chủ lực giảm mạnh
Trong giai đoạn từ tháng 8 đến giữa tháng 11, cà phê xuất khẩu của Brazil sang Mỹ – thị trường tiêu thụ lớn nhất – đã phải chịu mức thuế lên tới 50%. Mức thuế này khiến việc xuất khẩu sang thị trường Mỹ trở nên “gần như không thể,” ông Márcio Ferreira, Chủ tịch Cecafé (Hội đồng Xuất khẩu Cà phê Brazil), cho biết hồi tháng 10.

Theo số liệu mới nhất của Cecafé, lượng cà phê Mỹ nhập khẩu từ Brazil – quốc gia sản xuất cà phê lớn nhất thế giới – đã giảm hơn một nửa trong giai đoạn từ tháng 8 đến tháng 11 so với cùng kỳ năm trước. Sự sụt giảm này góp phần khiến doanh số bán cà phê của Brazil sang Mỹ giảm 32,2% kể từ đầu năm 2025 so với cùng kỳ năm trước.



Tác động đến Việt Nam: từ cú sốc ban đầu đến giai đoạn thích ứng
Những tác động tức thời
Ngay sau khi ông Trump công bố mức thuế 46% lên hàng hóa Việt Nam, thị trường chứng khoán đã có một “cú sốc lịch sử” trong phiên giao dịch ngày 3/4/2025.

+ Chỉ số VN-Index giảm: Chỉ số chuẩn VN-Index lao dốc 6,7% vào ngày 3 tháng 4, đóng cửa ở mức 1.229,8 điểm—mức giảm hàng ngày mạnh nhất kể từ năm 2000—xóa sạch lợi nhuận từ các tháng trước và làm bốc hơi khoảng 100 nghìn tỷ VND (3,9 tỷ USD) giá trị thị trường.

+ Tăng khối lượng giao dịch: Khối lượng giao dịch tăng vọt 143% lên 38,3 nghìn tỷ VND (1,49 tỷ USD), phản ánh sự bán tháo hoảng loạn từ cả nhà đầu tư cá nhân và nước ngoài, những người bán ròng 3,72 nghìn tỷ VND (145 triệu USD).

+ Áp lực toàn ngành: Không ngành nào thoát khỏi cơn bão bán tháo trên thị trường, với viễn thông bị ảnh hưởng nặng nhất ở mức -13,4%, theo sau là hàng hóa công nghiệp (-10,5%) và tài chính (-7,3%); ngay cả cổ phiếu CNTT không phụ thuộc xuất khẩu như FPT cũng giảm 7%.

Về dài hạn, kinh tế Việt Nam vẫn đang vững nhịp tăng trưởng…
Bất chấp lo ngại rằng các biện pháp áp thuế của Mỹ hồi tháng 4 có thể làm gián đoạn đà tăng trưởng, kinh tế Việt Nam vẫn cho thấy sự kiên cường vượt kỳ vọng. Hoạt động xuất khẩu và sản xuất công nghiệp duy trì tích cực, giúp nền kinh tế trụ vững trong bối cảnh thương mại toàn cầu nhiều bất ổn.

Theo số liệu từ Cục Thống kê (Bộ Tài Chính), trong 10 tháng đầu năm 2025, tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam đạt khoảng 430 tỷ USD, tăng 16,1% so với cùng kỳ năm trước, tiếp tục là trụ cột quan trọng của tăng trưởng thương mại và kinh tế.

Trong đó, xuất khẩu sang Mỹ đạt 138,6 tỷ USD, giữ vững vị thế là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam. Theo HSBC, xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ tăng trưởng mạnh bất chấp thuế quan, với tỷ trọng xuất khẩu sang thị trường này nâng lên 32%, chủ yếu nhờ nhóm hàng điện tử duy trì ở mức cao. Dù từng chịu cú sốc khi Mỹ công bố mức thuế đối ứng lên tới 46% vào tháng 4 (sau đó đàm phán giảm còn 20%), xuất khẩu của Việt Nam không suy giảm như lo ngại ban đầu.

Ngược lại, HSBC cho rằng thuế đối ứng còn gián tiếp thúc đẩy tăng trưởng xuất khẩu, với mức tăng bình quân 28% trong 10 tháng đầu năm 2025 so với cùng kỳ, một phần nhờ xu hướng đẩy nhanh đơn hàng đặt trước. Trong khi nhiều nước trong khu vực ghi nhận xuất khẩu sang Mỹ chững lại, Việt Nam vẫn duy trì mức tăng gần 30%, khẳng định vai trò của Mỹ là thị trường xuất khẩu then chốt và nguồn đóng góp lớn nhất cho thặng dư thương mại của Việt Nam.

Kết luận
Nhìn lại năm 2025, thuế quan đã vượt ra khỏi vai trò của một công cụ thương mại đơn thuần để trở thành yếu tố định hình sâu sắc trật tự kinh tế toàn cầu. Các chính sách thuế mạnh tay của Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump đã tạo ra những cú sốc lan tỏa, làm suy yếu tăng trưởng, việc làm và niềm tin doanh nghiệp tại nhiều nền kinh tế lớn, từ châu Âu, châu Á cho tới khu vực châu Mỹ.

Trong bức tranh nhiều gam màu xám đó, Việt Nam nổi lên như một trường hợp đặc biệt. Dù chịu cú sốc ban đầu rất mạnh về tâm lý thị trường và biến động tài chính, nền kinh tế đã nhanh chóng thích ứng, duy trì đà tăng trưởng xuất khẩu và sản xuất công nghiệp, thậm chí mở rộng hơn nữa hiện diện tại thị trường Mỹ.

Cơ hội hiện tại: Bạc
Giá bạc hiện tại đang cho thấy lực mua rất mạnh khi đã có tín hiệu vượt đỉnh lịch sử, kết nến tháng xanh thân lớn với mức tăng hơn 18%. Theo đánh giá quan điểm cá nhân Admin, trong tương lai gần khả năng cao bạc có thể chạm các mốc 60$ và 70$/ounce. NĐT trong tháng 12 cuối năm này chủ động mở vị thế canh mua khi giá có các nhịp điều chỉnh ngắn.



Triển vọng trung hạn vẫn tích cực, với mục tiêu xa hơn ở vùng 85–95 USD/oz trong quý I/2026.



Về dài hạn, tỷ lệ vàng/bạc đang phá vỡ xu hướng tăng kéo dài gần một thập kỷ, cho thấy bạc đang bắt đầu vượt trội hơn vàng. Mốc hỗ trợ 82 đã bị xuyên thủng, mở ra khả năng điều chỉnh sâu hơn về vùng 70, thậm chí 57 nếu đà suy yếu tiếp diễn. Khi đó, Bạc sẽ tăng tốc mạnh vượt đỉnh lịch sử và chạy theo vàng trong tương lai.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Thị trường hàng hóa phái sinh là nơi giao dịch các hợp đồng dựa trên giá trị của các loại hàng hóa cơ bản như nông sản, năng lượng, kim loại, và nguyên liệu công nghiệp. Đây là công cụ giúp doanh nghiệp và nhà đầu tư quản lý rủi ro biến động giá, đồng thời tạo cơ hội sinh lời từ sự chênh lệch giá trong tương lai. Với sự phát triển của công nghệ và hội nhập kinh tế, thị trường này ngày càng thu hút sự quan tâm nhờ tính thanh khoản cao và khả năng đa dạng hóa danh mục đầu tư. NĐT quan tâm liên hệ với tôi cũng như tham gia nhóm cộng đồng qua thông tin trên trang cá nhân.

***Tư vấn đầu tư hàng hoá thông qua Sở giao dịch Hàng hoá Việt Nam (MXV)***
- Hợp pháp - Minh Bạch - Thanh khoản cao tiêu chuẩn quốc tế
- Mua bán 2 chiều LONG SHORT - Giao dịch T0 - Đòn bẩy 20 lần không lãi vay Margin - Liên thông 52 quốc gia
- Mobile/ z.a.lo: 0867 091 553 ( Để tham gia room )