Tác động của chính sách phí cảng mới của Mỹ đến Gemadept

Tháng 4/2025, chính quyền Mỹ công bố một chính sách thu phí cảng đặc biệt nhắm vào các tàu biển được đóng tại Trung Quốc khi những tàu này cập cảng Mỹ. Mục tiêu của chính sách là đảo ngược sự thống trị của Trung Quốc trong ngành đóng tàu và thúc đẩy nhu cầu đóng tàu tại Mỹ , sau khi điều tra kết luận Trung Quốc đã có lợi thế không công bằng nhờ trợ cấp ngành đóng tàu . Theo Đại diện Thương mại Mỹ, vận tải biển là yếu tố sống còn của kinh tế Mỹ, do đó cần hành động để giảm rủi ro chuỗi cung ứng từ sự phụ thuộc vào tàu do Trung Quốc sản xuất .



Chi tiết chính sách: Các khoản phí sẽ được tính trên mỗi chuyến cập cảng Mỹ (mỗi voyage), không phải mỗi cảng dừng, và áp dụng lộ trình tăng dần từ cuối 2025 đến 2028 . Cụ thể:

• Tàu thuộc sở hữu hãng vận tải Trung Quốc (ví dụ Cosco, OOCL): miễn phí 180 ngày đầu, sau đó áp 50 USD/tấn trọng tải tịnh từ 14/10/2025, tăng lên 80 USD (từ 17/4/2026), 110 USD (từ 17/4/2027) và 140 USD/tấn vào năm 2028. Mỗi tàu bị giới hạn nộp phí tối đa 5 lần/năm .
  
  
• Tàu do hãng không phải Trung Quốc sở hữu nhưng đóng tại Trung Quốc: mức phí thấp hơn đáng kể, bắt đầu 18 USD/tấn tịnh (≈120 USD/container) từ 14/10/2025, và tăng lên 33 USD/tấn (≈250 USD/container) vào năm 2028. (Mức chi tiết các năm trung gian sẽ tăng dần theo lộ trình.)
  
  
• Tàu chuyên chở ô-tô (RoRo) đóng ở nước ngoài: sau 180 ngày đầu miễn phí, áp 150 USD mỗi xe (CEU) từ khoảng tháng 10/2025 . (Giai đoạn 2 của chính sách, sau 3 năm, dự kiến mở rộng áp dụng với tàu chở khí LNG, với lộ trình hạn chế kéo dài 22 năm .)
  
  
• Miễn trừ: Chính sách không áp dụng cho tuyến vận tải nội vùng Ngũ Đại Hồ, vùng Caribbean, và tuyến đến/đi từ các lãnh thổ của Mỹ . Ngoài ra, hàng rời xuất khẩu như than, ngũ cốc và tàu rỗng vào cảng Mỹ được miễn phí (nhằm tránh ảnh hưởng tiêu cực đến xuất khẩu hàng hoá cơ bản của Mỹ và tàu vào nhận hàng).
  

Chính sách thu phí này ban đầu từng được đề xuất ở mức rất cao (tới 1,5 triệu USD mỗi lần cập cảng đối với tàu có yếu tố Trung Quốc) , nhưng đã được điều chỉnh giảm sau khi vấp phải phản đối từ hơn 300 hiệp hội và doanh nghiệp logistics trong phiên điều trần tháng 3/2025 . Nhiều ý kiến lo ngại Mỹ khó “thắng” nếu gây khó cho hầu hết hãng tàu, bởi trên thực tế tàu đóng tại Trung Quốc sẽ sớm chiếm đến 98% đội tàu thương mại toàn cầu . Do đó, mức phí chính thức đưa ra đã thấp hơn đề xuất ban đầu và phân biệt theo đối tượng (tàu Trung Quốc vs. tàu chỉ đóng tại Trung Quốc) nhằm giảm tác động quá mạnh lên chuỗi cung ứng quốc tế .



Tóm lại, từ cuối năm 2025, bất kỳ tàu container cỡ lớn nào đóng tại Trung Quốc chở hàng sang Mỹ sẽ phải chịu thêm chi phí đáng kể. Điều này có thể ảnh hưởng gián tiếp đến chi phí logistics của hàng xuất khẩu từ nhiều nước (trong đó có Việt Nam), đặc biệt nếu các hãng tàu tăng cước vận chuyển để bù đắp khoản phí mới.

--- Gộp bài viết, 19/04/2025, Bài cũ: 19/04/2025 ---

Tác động của chính sách phí cảng mới của Mỹ đến Gemadept