Thiên hạ và Ngân hàng đang sót vó

Thiên hạ và Ngân hàng đang sót vó

Cho vay đầu tư, kinh doanh CK là một hoạt động mang lại nhiều lợi nhuận. Khi TTCK sôi động chẳng NHTMCP nào bỏ qua cơ hội này. Tỉ lệ cho vay CK trong tổng dư nợ của hầu hết NHTMCP chiếm từ 10% đến trên 40%/tổng dư nợ (tin đồn có NH đến 70%).

CT 03 ra đời là một sức ép rất lớn đối với các NH về hiệu quả sử dụng vốn, khách hàng, lợi nhuận... Vì vậy, nhiều NH tìm mọi cách để tận dụng khoảng thời gian trước "giờ G" (31.12.2007) để kinh doanh.

Trong hơn 1 tháng (từ 28.5.2007 đến ngày CT 03 có hiệu lực), nhiều NH vẫn tiếp tục giải quyết cho vay các hồ sơ của khách hàng đã nhận và các khoản đã duyệt vẫn được giải ngân.

Sau thời điểm CT03 có hiệu lực, một số NH vẫn tiếp tục tranh thủ cho vay kinh doanh CK với thời gian 1-2-3 tháng. Tính toán kỳ hạn vay ngắn như vậy, NH dự tính sẽ thu hồi được nợ vào khoảng tháng 10 và 11 trước thời điểm phải đưa dư nợ cho vay CK xuống mức 3%.

Bên cạnh đó, nhiều NH phản ánh là rất khó khăn trong việc khuyến khích và đề nghị khách hàng trả nợ trước hạn. Khách hàng phản ứng với lý do không có đủ dòng tiền để trả. NH cũng không thể chuyển các khoản vay này sang nợ quá hạn và thực hiện phát mại tài sản thu hồi nợ vì theo hợp đồng tín dụng, khách hàng chưa vi phạm các điều khoản đã cam kết.

Vì tình hình trên, đến nay trừ vài NH giảm được gần 10%, còn mức độ tăng/giảm của nhiều NH khác chỉ trong biên độ 1%-2%. Mức dư nợ cho vay CK của nhiều NHTMCP vẫn ở mức gần tương đương với thời điểm trước CT 03.

NHTM có "lách"?

Gần đây có thông tin từ một vài tờ báo về việc nhiều NH vẫn tiếp nhận yêu cầu về cho vay cầm cố CK thông qua các CTCK và một số đối tác đủ chức năng.

Thông tin này có lẽ xuất phát từ hiện tượng một số CTCK thông báo mở rộng danh mục CK repo (mua - bán CP có kỳ hạn) và một vài Cty cổ phần đầu tư quảng cáo trực tiếp nhận repo các loại CK với mức lãi suất từ 0,55%-0,9%/tháng hoặc sẵn sàng làm môi giới để NĐT repo với một Cty CK nhưng với mức lãi suất cao hơn.

Hiện tượng này dễ khiến người ta đặt câu hỏi liệu các NH có thông qua những đối tác khác "bơm vốn" vào các CTCK để cho vay kinh doanh CK không?

Tuy nhiên, theo một số cán bộ của NHNN thì khó có việc các NH tiếp tục cho vay CK qua các đối tác khác. Làm như vậy rất dễ bị phát hiện.

Khả năng có thể xảy ra ở đây là đối với các khoản vay mục đích đầu tư, kinh doanh CK có giá trị nhỏ (một vài tỉ trở xuống) có thể NH sẽ thông đồng với khách hàng sửa lại mục đích sử dụng vốn vay.

Nguy cơ "tháng 10"

Chắc chắn không có NHTMCP nào dám làm trái với quy định của CT 03. Tuy nhiên, do những nguyên nhân đề cập ở trên, thời gian này dư nợ cho vay CK vẫn ở mức khá cao.

Với kế hoạch thu nợ của các NH, dự kiến từ tháng 10 trở đi mới là thời điểm dư nợ cho vay CK sẽ giảm rất nhanh và mạnh. Đây cũng là thời điểm dự kiến lượng cung hàng trên thị trường có khả năng tăng mạnh.

Hầu hết các NĐT kinh doanh bằng nguồn vốn NH khi đáo hạn trước tháng 11 sẽ không được vay tiếp. Nếu họ không có dòng tiền nào khác thì dù giá CK có ở mức nào, NĐT cũng buộc phải bán đi để trả nợ NH.

Về phía NH, vấn đề đặt ra ở đây là liệu các NH có đang "tính cua trong lỗ" không. Làm sao có thể chắc chắn là phần lớn các khoản cho vay kinh doanh CK sẽ thu hồi được trước thời điểm cuối năm?

Bên cạnh đó, lãnh đạo một số NH lo ngại một khi các NH có tỉ lệ dư nợ cho vay CK cao buộc hạ xuống 3%, tất yếu những NH này phải tăng dư nợ cho vay các đối tượng khác. Để cạnh tranh, nhiều khả năng những "chiêu" như: Hạ lãi suất, nới lỏng điều kiện vay sẽ được tung ra, gây nên tình trạng cạnh tranh không lành mạnh và làm tăng rủi ro cho cả hệ thống.