Dương Công Minh, Him Lam, Sacombank và NTB

Khoản nợ xấu nghìn tỷ “bắc cầu” của Him Lam tại Sacombank

Mối quan hệ đan xen, chằng chịt ở cấu trúc thương tầng giữa NTB, Him Lam và Sacombank phần nào giải thích cho khoản công nợ nghìn tỷ quá hạn nhiều năm giữa các bên.

Sau 2 lần diễn ra không thành công, đại hội đồng cổ đông thường niên năm 2017 lần thứ 3 của CTCP Đầu tư Xây dựng & Khai thác Công trình Giao thông 584 (Mã chứng khoán: NTB) đã diễn ra vào ngày 27/9 trong bầu không khí ngột ngạt, khi phần lớn cổ đông tham dự đã phủ quyết các kế hoạch tái cấu trúc của Hội đồng quản trị, bao gồm tăng vốn 200 tỷ đồng để hoàn thiện các dự án hoặc giao tài sản cho ngân hàng phát mãi để trả nợ.

Đây là diễn biến mới nhất, cho thấy mức độ “nguy kịch” của NTB, mà như Tổng giám đốc Đỗ Biên Thuỳ nói trong cuộc họp vừa qua rằng “ban lãnh đạo đã cố gắng hết sức, nếu không doanh nghiệp đã phá sản từ nhiều năm trước”.

6 tháng đầu năm 2017, NTB lỗ sau thuế 184 tỷ đồng, lỗ luỹ kế đến cuối kỳ lên tới 1.411 tỷ đồng, vốn chủ sở hữu âm 855 tỷ đồng. Doanh nghiệp này suốt nhiều năm nay không có nguồn thu, bị cơ quan thuế cưỡng chế hoá đơn, phong toả tài khoản, UBND TP. HCM không cho phát triển dự án mới.

Thực trạng của NTB có thể không tới mức bi đát như hiện nay, nếu chọn đúng hướng đi trong quá khứ.

Sau khi cổ phần hoá và tách ra khỏi Tổng công ty Xây dựng công trình Giao thông 5 (Cienco5) năm 2007, NTB thời kỳ đầu đã gặt hái được những thành công nhất định. Lãi cơ bản trên cổ phiếu (EPS) năm 2009 đạt tới 5.259 đồng/cp.

Tuy nhiên, trong bối cảnh kinh tế đi xuống, thị trường bất động sản đóng băng giai đoạn sau đó, NTB lại đi vay hàng nghìn tỷ đồng đầu tư dàn trải, trong khi nguồn lực còn yếu (vốn điều lệ gần 400 tỷ đồng), khiến doanh nghiệp này ngã quỵ và không thể gượng dậy.

Số dư vay nợ ngân hàng tới cuối tháng 6/2017 của NTB là 2.163 tỷ đồng, đã mất khả năng thanh toán. Dù gần như không có hoạt động, không có doanh thu, chi phí điều hành không đáng kể, song NTB vẫn đều đặn phải gánh khoản lãi vay cả trăm tỷ đồng mỗi quý.

Chết vì “vay hộ”

Trong số nợ trên có 1.165 tỷ đồng NTB vay Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thương Tín (Sacombank) từ năm 2013 để góp vốn đầu tư “Dự án tổ hợp căn hộ cao cấp lô A2 & A3 thuộc KĐT mới Him Lam Tân Hưng tại P. Tân Hưng, Q. 7, TP. Hồ Chí Minh”. Thời hạn của khoản vay là 24 tháng, lãi suất 11%/năm. Tính đến nay, khoản vay đã quá hạn 2 năm.

Được biết dự án trên chính là tổ hợp chung cư cao cấp Himlam Riverside nằm trong Khu đô thị mới Him Lam Tân Hưng, do Tập đoàn Him Lam làm chủ đầu tư. Dự án có quy mô 1,3 ha, gồm 3 lô đất A1, A2, A3 với tổng mức đầu tư 1.563 tỷ đồng, cung cấp ra thị trường gần 1.000 căn hộ có giá bán trên dưới 30 triệu đồng/m2.

Số tiền NTB vay của Sacombank theo đó chiếm tới 3/4 tổng vốn đầu tư của cả dự án. Theo tìm hiểu của Nhadautu.vn, nguồn vốn rất lớn từ NTB đã giúp Tập đoàn Him Lam hoàn thành 2 giai đoạn đầu của dự án, ngay chính trên lô đất A2 & A3 trong hợp đồng góp vốn giữa hai bên năm 2013. (Giai đoạn 3 của dự án trên lô đất A1 đang được tiến hành và vừa mở bán giữa năm 2017).

Dù đã bán được một lượng lớn căn hộ ở lô A2 và A3, song báo cáo tài chính cho thấy Him Lam vẫn chưa hoàn trả khoản đầu tư cho NTB, dù đã quá hạn 2 năm nay. NTB bởi vậy không thể trả nợ cho Sacombank, với lãi vay tới cuối năm 2016 đã lên tới 322 tỷ đồng. Cả lãi và gốc gần 1.500 tỷ đồng, đều là nợ xấu nhóm 5 (nợ có khả năng mất vốn) đối với Sacombank.

Theo dữ liệu của Nhadautu.vn, Sacombank đã phải bán toàn bộ phần nợ xấu gốc 1.165 tỷ đồng cho Công ty Quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam (VAMC).

Với diễn biến ông Dương Công Minh trở thành Chủ tịch HĐQT Sacombank từ đầu tháng 7/2017, không ít cổ đông của NTB kỳ vọng rằng ông chủ của Tập đoàn Him Lam sẽ sớm sòng phẳng xử lý khoản nợ nghìn tỷ với doanh nghiệp này, quá đó giúp cựu thành viên Cienco5 vượt qua khó khăn. Tuy nhiên thực tế có thể không đơn giản như vậy.

Trong đại hội đồng cổ đông thường niên vào cuối tháng 9 vừa qua, lãnh đạo NTB đã nói rằng khoản nợ với Sacombank thực ra chỉ là “vay hộ” Him Lam. Kiến nghị thoả thuận, làm việc cụ thể với Him Lam để thu hồi công nợ của cổ đông cũng không được lãnh đạo NTB phản hồi thoả đáng.

NTB trong năm vừa qua đã khởi kiện 2 trường hợp chiếm dụng vốn tương tự Him Lam và dự kiến có thể thu hồi được gần 180 tỷ đồng. Điều rất nhiều cổ đông quan tâm là NTB sẽ xử lý như thế nào với khoản cho Him Lam “vay hộ”; Tại sao hình thức là hợp tác đầu tư, phân chia lợi nhuận, nhưng các lô đất A2 & A3 của dự án Himlam Riverside đều đã được Him Lam hoàn thành và “hái quả ngọt”, trong khi NTB không nhận được đồng lợi nhuận nào, thậm chí hàng ngày vẫn phải trả lãi cho chính ngân hàng của ông chủ Tập đoàn Him Lam.

Cấu trúc thượng tầng

Từ đây không khỏi gợi đến băn khoăn về mối quan hệ ở cấu trúc thượng tầng giữa NTB, Him Lam và Sacombank.

Theo giới thiệu tại website công ty, NTB trước đây có một cổ đông chiến lược là Tập đoàn Hoàn Cầu của cố nữ doanh nhân Tư Hường. Bản thân bà Tư Hường từng có thời gian giữ chức Phó Chủ tịch HĐQT NTB. Hai doanh nghiệp trong quá khứ cũng đã công bố kế hoạch phát triển nhiều dự án chung, trong đó có dự án tại Tân Thuận Tây (Quận 7) mà Sacombank sau này đã phải bán khối nợ xấu hơn 2.400 tỷ đồng cùng tài sản thế chấp là một phần dự án này cho VAMC.

Trong khi đó, về phần Sacombank và Him Lam, không đợi đến khi ông Dương Công Minh về Sacombank, mà mối quan hệ giữa hai pháp nhân này đã khá bền chặt từ lâu.

Ngoài việc Sacombank là ngân hàng bảo lãnh cho một số dự án của Him Lam, thì đáng chú ý nhất phải kể tới trường hợp dự án Him Lam Bình An (hay còn gọi là KĐT Sài Gòn Bình An) có diện tích 117,4 ha tại Quận 2, TP. HCM. Doanh nghiệp dự án là CTCP Đầu tư và Phát triển Sài Gòn (SDI) đã được công ty mẹ CTCP Địa ốc Him Lam thế chấp toàn bộ 308,8 triệu cổ phần tại Sacombank chi nhánh Trung Tâm với giá trị là 5.558 tỷ đồng, tương ứng giá trị mỗi cổ phiếu SDI được định giá ở mức 18.000 đồng.

SDI cũng đã thế chấp toàn bộ các quyền tài sản/lợi ích thu được, phát sinh từ các hợp đồng kinh tế có được từ hoạt động đầu tư, kinh doanh, khai thác Dự án Khu đô thị Sài Gòn Bình An ở một số chi nhánh Sacombank ở TP. Hồ Chí Minh và được định giá lên tới 19.493 tỷ đồng.

Ở một chi tiết khác, SDI là thành viên sáng lập của CTCP Đầu tư Sài Gòn E Xim (ngoài ra còn có Eximbank và CTCP BĐS Exim).

Đầu tư Sài Gòn Exim là cái tên bất ngờ mua vào hơn 50 triệu cổ phiếu Sacombank và trở thành cổ đông lớn vào tháng 4/2012. Pháp nhân này sau đó hạ tỷ lệ sở hữu tại Sacombank xuống dưới 5%, và đổi tên thành CTCP Đầu tư Thương mại Dịch vụ Phố Nam Sài Gòn. Tổng giám đốc của doanh nghiệp hiện là ông Dương Minh Khá, sinh năm 1985.

Được biết ông Dương Minh Khá vừa qua đã ứng tuyển vào khối kiểm toán nội bộ tại TP. Hồ Chí Minh của LienVietPostBank – ngân hàng do ông Dương Công Minh lập ra năm 2008 và giữ ghế Chủ tịch HĐQT cho tới khi chuyển sang vị trí tương tự tại Sacombank vừa qua.

Nguồn: http://www.nhadautu.vn/khoan-no-xau-nghin-ty-bac-cau-cua-him-lam-tai-sacombank-d3792.html