Đọc sách " Đắc nhân tâm "

Đắc Nhân Tâm ​

Dale Carnegie
​

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------



Chương Ba

Quá tắc quy cung

Tôi ở tại một vùng ngoại ô kế cận Nữu Ước. Nhưng gần ngay nhà tôi có một khu
rừng hoang, cứ mùa xuân tới thì những bụi cây đầy bông trắng, loài sóc sinh sản
trong đó và có loài cúc dại mọc cao hơn đầu ngựa. Nơi đó kêu là Lâm viên (...).
Tôi thích dắt con chó nhỏ của tôi lại nơi đó dạo chơi. Con Rex hiền và dễ thương.
Vì nơi đó vắng người nên tôi cho nó chạy nhảy tự do, không bị xích, cũng không bị
đai mõm.

Một hôm, tôi gặp một người hiến binh cưỡi ngựa, có vẻ muốn làm oai lắm. Người
ấy hỏi tôi bằng một giọng xẵng:

- Tại sao để chó chạy như vậy, không có xích, cũng không có đai mõm gì hết?

Không biết rằng điều đó cấm sao?

Tôi ngọt ngào đáp lại:

- Có, tôi biết, nhưng ở chỗ vắng người này tôi tưởng vô hại.

- A, thầy tưởng! Thầy tưởng! Luật pháp không cần biết thầy tưởng ra sao hết.
Con vật đó có thể giết một con sóc hay cắn một đứa nhỏ! Lần này tôi bỏ qua cho,
lần sau tôi bắt được nữa thì tôi bắt buộc phải làm biên bản đưa thầy ra tòa".

Tôi ngoan ngoãn hứa sẽ vâng lời.

Và tôi giữ lời được... trong vài ngày. Con Rex không chịu đeo đai mõm. Tôi tính
thử làm càn một lần nữa xem sao. Êm được trong một thời gian dài. Rồi một buổi
chiều, mới leo lên ngọn một gò nhỏ, tôi hoảng lên vì thình lình thấy tượng trưng
của luật pháp nghiêm khắc là chú hiến binh bữa nọ, lần này cưỡi con ngựa hồng,
mà con Rex của tôi thì chạy thẳng tới chú ta.

Lần này thì ''bị" rồi. Tôi biết vậy. Cho nên không đợi chú ta gọi tôi lại, tôi vội vàng
xin lỗi trước.

"Dạ, lần này tôi bị bắt tại trận. Tôi không có gì để chữa lỗi hết. Tuần trước thầy đã
giao hẹn rồi, hễ bắt gặp lần nữa thì thầy phạt".
Người hiến binh đáp bằng một giọng từ tốn:



-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-68-​

Đắc Nhân Tâm​

Dale Carnegie
​

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------



- Phải... Chắc chắn rồi... Nhưng tôi cũng hiểu thầy. ở chỗ vắng người, ai mà không
muốn thả một con chó như con chó nhỏ này cho nó tự do chạy một chút.

- Dạ, ai cũng muốn như vậy hết... nhưng dù sao thì cũng là điều cấm.

- ồ! Con vật nhỏ này mà làm hại gì ai được?

- Dạ, nhưng nó có thể cắn chết những con sóc được!

- Thôi thầy, đừng làm lớn chuyện! Bây giờ tôi chỉ cho thầy. Cho con chó chạy lại
đàng xa kia đi, cho khuất mắt tôi... Rồi thì thôi, không sao hết!

Chú hiến binh đó chỉ là một người như những người khác; muốn tỏ cho người ta
thấy sự quan trọng của mình. Cho nên khi tự buộc tội tôi rồi thì chú đó chỉ còn mỗi
một cách giữ lòng tự trọng là tỏ một thái độ khoan hồng.

Ví thử tôi đã kiếm cách tự bào chữa thì sẽ xảy ra sao? Sẽ tranh biện và rồi rút cục
ra sao, bạn đã biết. Đàng này, tôi không gây sự gì hết. Tôi nhận ngay rằng chú ấy
hoàn toàn có lý mà tôi thì hoàn toàn có lỗi. Tôi vui vẻ và thẳng thắn nhận ngay như
vậy. Cho nên câu chuyện êm thấm. Tôi bênh vực quan điểm của chú ấy thì tất chú
ấy bênh vực quan điểm của tôi. Thành thử lần trước chú ấy dọa phạt tôi, mà lần
này thiệt tử tế với tôi.

Khi chúng ta biết rằng chúng ta đáng bị phạt, thì can đảm nhận lỗi trước ngay đi,
chẳng hơn ư? Mình tự khiển trách mình chẳng hơn để người khác mắng mình ư?

Vậy khi biết trước thế nào người khác cũng nói những lời khó chịu với mình, thì
mình tự đem những lời đó trách mình đi và người ta sẽ không làm gì mình được
nữa. Như vậy thì 100 lần, có tới 99 lần, người ta sẽ đại lượng, khoan hồng với
mình, nhắm mắt bỏ qua hết như chú hiến binh ở Lâm viên trên kia.

Ferdinand E.Warren, chuyên về quảng cáo cũng dùng phương pháp đó để được
lòng một khách hàng khó tính. Ông ấy nói:

"Làm nghề của tôi phải đứng đắn, đúng hẹn. Một vài nhà xuất bản muốn rằng
những bức quảng cáo họ đặt phải làm liền. Như vậy có lầm lỡ một chút cũng
không sao. Nhưng tôi biết một nhà xuất bản nọ tìm được một tiểu tiết nào để chỉ
trích thì thích lắm. Tôi nhiều khi ở phòng ông ấy ra về, ngán vì những lời chỉ trích
của ông thì ít, mà ngán vì điệu bộ của ông thì nhiều. Mới rồi, làm xong một công
việc gấp, tôi gởi ông ấy coi. Ông kêu điện thoại mời tôi lại vì có chỗ hỏng. Tôi
chạy lại. Nỗi lo ngại của tôi quả không sai: Trong cái vẻ của ông nghịch tôi, tôi còn



-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-69-​

Đắc Nhân Tâm​

Dale Carnegie
​

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------



thấy cái vẻ khoái chí, vì gặp được dịp chỉ trích tôi. Ông hầm hầm hỏi tôi sao lại
làm như vầy, như vầy...

Đây là dịp thực hành những quy tắc tôi đã học được. Tôi đáp: "Thưa ông, ông trách
rất đúng, tôi có lỗi và không có gì để tự bào chữa hết. Tôi làm việc với ông đã lâu,
đáng lẽ phải biết làm vừa ý ông mới phải. Tôi tự thấy xấu hổ".

Tức thì ông tự kiếm những lẽ để bênh vực tôi:

- Phải... nhưng, nghĩ kỹ, lỗi đó cũng không nặng gì, chỉ là...

Tôi ngắt lời: "Bất kỳ lỗi lớn hay nhỏ cũng có thể đưa tới những kết quả tai hại hết.
Vả lại trông thấy những lầm lỡ, khó chịu lắm".

Ông ấy muốn nói mà tôi không để ông nói. Tôi thấy thích lắm. Lần đầu tiên trong
đời tôi, tôi tự buộc tội tôi - mà thú vị chứ! Tôi tiếp:

- Đáng lẽ tôi phải có ý tứ một chút. Ông giao việc cho tôi đã nhiều lần; tôi không
làm vừa lòng ông được thì là lỗi của tôi. Để tôi mang về vẽ lại hết.

- Đừng! Đừng! Không bao giờ tôi bắt buộc ông như vậy.

Rồi ông ấy khen công việc của tôi, chỉ muốn sửa đổi lại chút xíu thôi, và cái lỗi
nhỏ cũng chẳng làm tốn công tốn của gì, xét kỹ nó chỉ là một chi tiết... một chi tiết
không quan trọng.

Sự vội vàng tự buộc tội của tôi đã làm cho ông chưng hửng, hết giận. Sau cùng ông
mời tôi ở lại dùng bữa, đưa cho tôi một tấm chi phiếu và đặt tôi làm một bức vẽ
khác nữa".

Bất kỳ thằng khùng nào cũng tự bào chữa cho mình được mà những thằng khùng
đều làm như vậy hết. Nhưng biết nhận lỗi của mình là biết vượt lên trên bọn người
thường và biết một nỗi vui cao thượng hiếm có. Cho nên một ký sự đẹp nhất trong
lịch sử là hồi Đại tướng Lee, trong cuộc Nam Bắc chiến tranh, tự nhận lỗi vì ông
mà đạo kỵ binh của tướng Pickett phải thất bại trong cuộc tấn công tại Gettysburg.

Cuộc tấn công đó là một lỗi lầm đã làm đổ máu nhiều nhất trong đời cầm quân rất
anh hùng và rực rỡ của Lee. Ông biết rằng sự thất bại đó sẽ làm cho quân phương
Nam do ông chỉ huy không sao thắng được quân phương Bắc nữa và sẽ phải hoàn
toàn tan nát. Ông thất vọng tới nỗi ông xin từ chức và xin cho "một người khác, trẻ



-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-70-​

Đắc Nhân Tâm​

Dale Carnegie
​

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------



hơn, tài giỏi hơn" thay ông. Nếu ông muốn trút trách nhiệm cuộc chiến bại đó thì
ông thiếu gì lý lẽ: như vài người đoàn trưởng đã bỏ ông... kỵ binh tới trễ quá v.v...

Nhưng Lee, rất cao thượng, không chịu đổ lỗi cho kẻ khác. Trong khi những đội
quân của Pickett bại trận, và bị thương nặng trở về, ông phi ngựa đi đón và thú:
"Mọi sự đều do lỗi của tôi cả... Chỉ một mình tôi chịu trách nhiệm về cuộc chiến
bại này thôi". Thiệt là cao thượng.

Trong lịch sử ít thấy những đại tướng có can đảm và đại lượng để tự nhận lỗi như
vậy.

Elbert Hubbard, một trong những nhà viết chuyện hàng ngày đặc sắc nhất đã làm
cho người ta say mê, thường bị người ta oán dữ vì những bài chỉ trích của ông,
nhưng nhờ ông khéo léo cho nên thường khi kẻ thù của ông lại thành bạn thân của
ông.

Có lần một độc giả nóng tính viết thư cho ông nói rằng không đồng ý với ông về
bài ông viết kỳ trước và dùng những danh từ không đẹp đẽ gì để tặng ông. Ông trả
lời bằng mấy dòng sau này:

"Nghĩ kỹ, tôi cũng không đồng ý với tôi về bài đó. Có lẽ hôm nay tôi không thích
những bài tôi đã viết hôm qua nữa. Tôi sung sướng được ông cho biết ý kiến. Lần
sau, nếu ông đi ngang, xin mời ông vô chơi, chúng ta bàn luận lâu về chuyện đó.

Chân thành kính chúc".

Còn có cách gì chê bai một người có giọng mềm mỏng như vậy nữa?
Những học sinh theo lớp giảng của tôi phải thi một bài kỳ dị. Mỗi người phải để
cho các bạn xét đoán mình. Những bạn này phải thành thực nói cho người đó biết
có chỗ nào đáng ưa, chỗ nào đáng ghét. Những lời nhận xét đó phải viết lên giấy
và không ký tên, như vậy tự do tỏ được hết những ý nghĩ thầm kín nhất của mình
được.

Sau khi dự kỳ thi đó, một thanh niên lại kiếm tôi, thất vọng. Các bạn anh ta chỉ
trích anh ta không tiếc lời: nào là tự đắc quá, hách dịch, ích kỷ, xấu bạn, có óc phản
động, đáng tống cổ ra khỏi lớp.

Buổi học sau, "tội nhân" đó đứng dậy, nhìn thẳng vào các bạn, đọc lớn tiếng những
lời chửi đó của họ. Nhưng anh dằn lòng, không mạt sát lại những kẻ đã xử tội anh,
mà nói:



-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-71-​

Đắc Nhân Tâm​

Dale Carnegie ​

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------



"Các bạn, tôi biết rằng tôi không dễ thương chút nào hết, tôi không còn ngờ gì điều
đó. Đọc những lời chỉ trích của anh em, tôi buồn lắm, nhưng nó có ích cho tôi. Nó
đã làm cho tôi bớt tự phụ, đã cho tôi một bài học tốt. Xét cho cùng, tôi chỉ là một
người cần được tình thương yêu cũng như những người khác... Các bạn chịu giúp
tôi không? Chiều nay các bạn có chịu viết cho tôi ít hàng thành thực chỉ cho tôi
cách phải làm sao để sửa mình không? Tôi sẽ hết sức tu tỉnh lại".

Không phải anh ấy diễn kịch đâu. Lòng anh thành thật cho nên làm cảm động tất
cả thính giả. Tất cả những người mà 8 ngày trước muốn đem "hành hình" anh thì
bây giờ bênh vực anh nhiệt liệt, khen lòng chân thành, khiêm nhượng của anh, sự
hăng hái sửa mình của anh. Họ khuyến khích anh, khuyên anh và thú rằng đã có
nhiều thiện cảm với anh.

Nhưng trong Thánh kinh đã nói: "Câu trả lời nhã nhặn của anh đã làm nguôi hết
những sự giận dữ".

Khi biết chắc rằng chúng ta có lý, chúng ta phải ráng ngọt ngào và khéo léo tỏ ý
kiến của ta với người khác. Nhưng khi chúng ta lầm - mà sự đó thường có lắm, nếu
ta thành thật với ta - thì chúng ta phải vui vẻ nhận lỗi liền. Chẳng những sẽ có
những kết quả bất ngờ mà như vậy lại còn vui hơn là kiếm cách tự bào chữa cho
mình.

Xin bạn nhớ kỹ phương ngôn sau này: "Nếu phản kháng lại thì có được cũng
không bõ vào đâu. Còn cứ nhịn đi thì được nhiều hơn cái mình muốn nữa".

Vậy muốn cho người khác theo ý kiến mình, xin bạn nhớ quy tắc thứ ba sau này:

"Khi bạn lầm lỡ, hãy vui lòng nhận lỗi ngay đi".


-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-72-​

​

Đắc Nhân Tâm​

Dale Carnegie
​

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------



Chương Tư

Do trái tim sẽ thắng được lý trí

Khi bạn giận dữ với ai, trút được cơn thịnh nộ lên đầu người đó, bạn thấy hả dạ
lắm... nhưng người ấy cảm thấy gì lúc đó? Hài lòng như bạn không? Và cái giọng
gây gổ, thái độ cừu thị của bạn có làm cho người ấy muốn hòa giải với bạn không?
Woodrow Wilson nói: "Nếu bạn đưa hai quả đấm ra nói chuyện với tôi, thì bạn có
thể tin chắc rằng tôi cũng đưa ngay hai quả đấm ra với bạn liền. Nhưng nếu bạn
nói: "Chúng ta hãy ngồi xuống đây và ôn tồn nói chuyện với nhau. Vì ý kiến chúng
ta khác nhau, cho nên phải ráng tìm nguyên nhân chỗ bất đồng đó". Nếu bạn nói
như vậy, thì chúng ta sẽ thấy ngay rằng ý kiến của chúng ta rút cục không khác
nhau xa lắm; nhưng chỗ bất đồng ý rất ít, còn những chỗ đồng ý thì nhiều, và nếu
chúng ta thiệt tình và kiên tâm muốn hòa giải với nhau thì cũng dễ".

Không ai hiểu rõ sự xác đáng của những lời nói đó bằng John D.Rockefeller. Năm
1915, Rockefeller là người bị nhiều người oán nhất ở miền mỏ Colorado. Từ hai
năm rồi, xứ đó bị tàn phá vì một vụ đình công làm đổ máu nhiều nhất trong nền kỹ
nghệ của Mỹ. Những thợ mỏ trong Công ty Nhiên liệu và Kim thuộc ở xứ
Colorado - do ông Rockefeller giám đốc - quyết liệt đòi tăng lương. Dụng cụ và
nhà máy bị phá phách, người ta kêu lính tới, sinh ra một cuộc đỏ máu, và nhiều thợ
đình công ngã gục dưới làn đạn. Trong tình hình khẩn trương như vậy, trong không
khí bừng bừng thù oán đó, Rockefeller quyết lấy lòng và giải hòa với họ. Ông làm
cách nào mà thành công? Thì đây, giải pháp của ông:

Sau khi mất hàng tuần cổ động ráo riết trong đám thợ để mở sẵn con đường hòa
giải, ông diễn thuyết trước đám thợ đình công. Bài diễn văn đó là một trứ tác có kết
quả lạ lùng. Nó dẹp được những làn sóng thù nghịch bao vây ông, đang muốn nhận
ông xuống và làm cho một số đông thợ theo ông. Ông giảng giải với họ một cách
thân mật, khéo léo đến nỗi thợ đình công trở lại làm việc mà không hề nhắc tới sự
xin tăng lương nữa, mặc dầu trước kia họ chiến đấu dữ tợn như thế.

Dưới đây, tôi sẽ chép lại đoạn đầu bài diễn văn tuyệt khéo đó. Bạn sẽ thấy thiện
cảm, nhiệt tâm và hảo ý chói lọi trong đoạn đó. Xin bạn nhớ rằng Rockefeller nói
với những người mà mấy hôm trước đòi treo cổ ông cho kỳ được. Vậy mà giọng
của ông dịu dàng, nhỏ nhẹ, thân mật hơn là nói với các nhà truyền giáo nữa. Trong
bài đầy những câu tươi tựa hoa, như những câu này:



-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-73-​

Đắc Nhân Tâm​

Dale Carnegie
​

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------



"Tôi lấy làm vinh dạ được ở trong nhóm anh em, tôi đã lại thăm gia đình anh em,
chúng ta gặp nhau ở đây như những bạn thân... tinh thần hiểu biết lẫn nhau... quyền
lợi chung... tôi được tới đây là nhờ thịnh tình của anh em...".

Bài diễn văn bắt đầu như vầy:

"Ngày hôm nay là một ngày vinh dự trong đời tôi. Lần này là lần thứ nhất tôi được
cái vui và cái may mắn gặp hết thảy những người thay mặt nhân viên trong công ty
lớn của chúng ta, các vị quản lý, các vị chỉ huy, và xin anh em tin chắc rằng tôi lấy
làm hân hạnh được có mặt ở đây và sẽ nhớ cuộc hội họp này suốt đời tôi. Nếu cuộc
hội họp này xảy ra hai tuần lễ trước thì tôi đối với phần nhiều anh em cũng như
một người dưng thôi. Nhưng vì mới vài ngày nay, tôi đã đi thăm hết các mỏ ở
phương Nam, trò chuyện với các người thay mặt anh em, thăm viếng gia đình anh
em, hỏi han vợ con của anh em... cho nên, hôm nay chúng ta gặp nhau ở đây,
không phải như thù nghịch nhau, mà như chỗ bạn thân và chính nhờ cái tinh thần
thân mến nhau đó mà tôi thấy sung sướng được bàn với anh em về quyền lợi chung
của chúng ta.

"Thiệt chỉ nhờ thịnh tình của anh em mà tôi được có mặt trong cuộc hội họp giữa
các vị giám đốc cuả công ty và các vị thay mặt cho nhân viên, vì tôi không có cái
may được ở trong nhóm trên hay nhóm dưới. Vậy mà tôi thấy tôi liên kết mật thiết
với anh em, vì, tuy đại diện cho chủ nhân, nhưng tôi còn thay mặt tất cả những
người làm công nữa".

Nghệ thuật làm cho kẻ thù trở nên bạn thân, đến như vậy là tuyệt khéo.
Ví thử Rockefeller đã lựa một chiến thuật khác, đã công kích các thợ mỏ, quát vào
tai họ tất cả những lời thật làm cho họ mất lòng, dùng một giọng khó chịu như bảo
họ khờ, thử hỏi họ có chịu nhận lỗi của họ không, dù lý luận của ông cực kỳ xác
đáng? Và lúc đó sẽ ra sao? Lòng giận, thù và phản đối tất sẽ tăng lên!

Nếu một người đối với bạn chỉ có lòng thù và ác cảm, thì có dùng đủ các lý luận,
bạn cũng không thể nào dẫn dụ người đó theo quan điểm của bạn được. Những cha
mẹ gắt gỏng, những ông chủ và ông chồng chuyên đoán, những bà vợ hay gây gổ
phải hiểu rằng ai cũng muốn khư khư giữ lấy ý kiến của mình, không bao giờ dùng
võ lực mà bắt buộc được họ phải đồng ý kiến với ta. Trái lại, phải dùng lời lẽ ngọt
ngào và tấm lòng thân mến, rất ngọt ngào và rất thân mến.

Cách đây gần một thế kỷ, Lincoln nói:



-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-74-​

Đắc Nhân Tâm​

Dale Carnegie
​

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------



"Một câu châm ngôn cổ nói: "Ruồi ưa mật". Chẳng những ruồi mà người cũng vậy.
Muốn cho một người theo ý ta, thì trước hết ta phải làm cho người đó tin rằng ta là
một bạn thân thiết thành thật của họ đã. Lời ngọt ngào sẽ chiếm nổi trái tim họ và
do trái tim, ta sẽ thắng được lý trí của họ".

Các ông chủ xí nghiệp biết rằng tỏ đại độ với thợ đình công là có lợi cho mình.
Cho nên khi hai ngàn năm trăm người thợ công ty "Bạch Xa" đình công để đòi
tăng lương và quyền lập nghiệp đoàn, ông Giám đốc công ty đó là ông A.F. Black
đã không giận dữ, chửi, dọa, áp chế, mắng họ là cộng sản, mà lại còn nịnh họ nữa,
khen họ trên mặt báo rằng họ có thái độ ôn hòa. Thấy đoàn đình công tự vệ không
có việc làm, ông biểu họ găng bao tay và những trái cầu để họ tiêu khiển.

Lòng tốt của ông có kết quả là khuyến khích những người có hảo ý. Rồi thì thợ
đình công mượn chổi, leng, xe bò, quét tước chung quanh xưởng, lượm giấy vụn,
tàn thuốc, tàn quẹt trên đất. Các bạn thử tưởng tượng điều đó! Thợ vừa quét xưởng
vừa phấn đấu để đòi hỏi này nọ. Trong lịch sử giông tố của kỹ nghệ Mỹ, suốt mấy
trăm năm chưa hề thấy lần nào như vậy. Được một tuần, chủ và thợ hòa giải với
nhau và đình công chấm dứt trong một không khí êm đềm và thân mật.

Vừa đẹp trai, vừa hùng hồn, Daniel Webster là một trong những luật sư nổi danh
nhất thời ông. Nhưng dù lý lẽ của ông diễn ra mạnh mẽ tới đâu, ông cũng không
quên nói thêm những lời lịch sự êm dịu này: "Quyền định đoạt về ngài Bồi thẩm",
"Thưa các ngài, điều này có lẽ đáng cho ta suy nghĩ...", "Đây là vài việc xảy ra mà
tôi mong rằng các ngài đừng bỏ qua...", "Hiểu rõ lòng người như các ngài, chắc các
ngài sẽ dễ dàng thấy ý nghĩa của những hành vi đó...!".

Cứ ngọt ngào, không tốn sức mà làm cho các ông tòa phải theo ý kiến ông. Ông
giàu có nhờ giọng êm ái, ôn tồn, thân mật của ông.

Chúng ta có lẽ không bao giờ có cơ hội hòa giải một vụ đình công, hoặc hùng biện
ở tòa, nhưng có nhiều trường hợp khác mà phương pháp trên kia giúp ích cho ta
được. Biết đâu một ngày kia ta chẳng lâm ở trong trường hợp ông Straub, xin
người chủ nhà tham lam của ông hạ tiền mướn nhà của ông xuống.

Ông Straub, theo học lớp giảng của chúng tôi, kể chuyện: "Tôi viết thư cho người
chủ nhà, báo trước rằng hết hạn trong giao kèo, tôi sẽ dọn đi nơi khác. Thiệt ra tôi
không có ý đi đâu hết, nhưng tôi mong rằng lời dọa đó có lẽ làm cho ông ta chịu hạ
tiền mướn nhà của tôi xuống. Nhưng ít hy vọng thành công; nhiều người khác
mướn nhà cũng đã làm thử như tôi và đều thất bại hết: họ nói con người đó ráo riết
lắm. Tôi tự nhủ: Bây giờ là lúc nên đem thi hành khoa học mà ta đương học đây.



-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-75-​

Đắc Nhân Tâm​

Dale Carnegie
​

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------



"Nhận được thư của tôi, ông ta lại nhà tôi liền, theo sau có người thư ký. Tôi ra tận
cửa, đón ông, vô cùng niềm nở. Tôi không đả động gì tới tiền mướn nhà hết. Tôi
bắt đầu khoe căn tôi ở đẹp, tôi thích ở đó lắm, tôi không tiếc lời khen. Tôi khen
ông ta khéo quản lý căn phố đó và kết luận rằng: Tôi muốn ở thêm một năm nữa,
nhưng không đủ tiền trả.

Rõ ràng tôi thấy ông ta chưa hề được người mướn nhà nào nói với ông bằng cái
giọng đó. Ông ta không biết nghĩ làm sao hết. Ông ta bèn kể nỗi lo phiền của ông.
Người mướn nhà luôn luôn kêu nài. Có một người gửi cho ông mười bốn bức thư
mà nhiều bức chửi ông hẳn hoi; một người khác lại dọa trả lại phố, nếu ông không
có cách nào cấm người mướn từng trên ngay ban đêm! Ông ấy nói: Gặp được
người như tôi vui làm sao! Rồi không cầu xin ông, ông cũng tự hạ tiền mướn
xuống một chút. Tôi xin hạ xuống nhiều hơn nữa... Ông ta bằng lòng liền.

"Nếu tôi dùng phương pháp của những người mướn phố khác, chắc chắn tôi đã thất
bại như họ. Tôi thành công nhờ thái độ nhũn nhặn, thân mật, hiểu biết của tôi".
Đây là một thí dụ khác. Bà Dorothy Fay thuộc phái thượng lưu ở Long island kể
rằng:

"Mới rồi, tôi mời vài người bạn lại dùng bữa trưa với tôi. Cuộc hội họp đó đối với
tôi quan trọng lắm và tất nhiên là tôi muốn sự tiếp đãi được hoàn toàn chu đáo.
Thường thường trong những dịp long trọng như vậy, tôi mướn anh hầu bàn Emile
lo toan giúp tôi. Nhưng hôm ấy, anh Emile tới không được, mặc dầu tôi có dặn
trước. Anh cho một người phụ việc lại thế. Thiệt là tai hại! Anh phụ việc đó chẳng
biết chút chi về khoa hầu bàn cả. Bà khách quý nhất của tôi, đáng lẽ phải đưa món
ăn mời trước, thì anh lại nhất định mời sau cùng... Có một lúc, anh dâng bà ta một
món rau cần, rau chỉ có chút xíu, mà dọn vô một cái đĩa đại hải. Thịt thì dai, khoai
thì nát. Thiệt là nhục nhã, tôi giận lắm. Ráng sức lắm mới giữ được nụ cười trong
cả bữa tiệc mà tôi đau khổ như bị hành hình vậy.

Nhưng tôi tự nhủ: "Anh Emile, anh đợi khi nào tôi gặp anh, tôi sẽ cho anh một
trận".

Nhưng ngay tối hôm đáng ghi nhớ đó, tôi được dự thính một buổi diễn thuyết về
nghệ thuật dẫn dụ người và tôi hiểu rằng có rầy anh Emile cũng vô ích, chỉ làm cho
anh ấy giận oán tôi và không muốn hầu việc giúp tôi nữa. Tôi ráng tự đặt tôi vào
địa vị anh và thấy rằng anh không chịu trách nhiệm trong bữa tiệc đó, vì không
phải anh đi chợ, cũng không phải anh nấu món ăn. Người phụ của anh vụng dại,
đâu phải lỗi của anh. Có lẽ vì giận dữ mà tôi đã xét anh vội vàng quá, nghiêm khắc
quá. Cho nên đáng lẽ buộc tội anh, tôi định thay đổi thái độ mà khoan hồng với anh



-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-76-​

Đắc Nhân Tâm​

Dale Carnegie
​

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------



và tôi đã thành công rực rỡ. Hôm sau tôi gặp anh, vẻ mặt buồn tẻ nhưng có vẻ sẵn
sàng để tự bào chữa. Tôi bảo: "Này, anh Emile... tôi muốn anh hiểu rằng khi tôi đãi
khách, tôi rất cần có anh giúp tay tôi. Anh là người hầu bàn khéo nhất tỉnh Nữu
Ước này... Tôi hiểu, hôm trước không phải anh trông nom bữa tiệc. Anh không có
lỗi chi hết...".

Mây mù tan hết. Anh Emile mỉm cười, đáp:

- Thưa bà, quả vậy. Bữa tiệc đó hỏng là lỗi tại đầu bếp chứ không tại tôi.

Tôi tiếp:

- Anh Emile, tôi tính thết vài bữa tiệc nữa. Tôi muốn hỏi ý kiến anh. Anh nghĩ tôi
có nên giữ chị đầu bếp không?

- Thưa bà, nên lắm chứ. Sự đáng tiếc lần trước, chắc chắn không xảy ra nữa đâu.
Tuần sau, tôi đãi khách bữa trưa. Anh Emile và tôi định thực đơn.

Khi khách khứa tới thì trên bàn trưng đầy bông hồng rực rỡ. Anh Emile săn sóc đủ
mọi bề. Giá tôi có thết tiệc một vị Hoàng hậu thì anh cũng tận tâm đến vậy là cùng.
Món ăn nấu rất khéo và dâng lên còn nóng hổi. Công việc hầu khách thật là hoàn
toàn. Anh dắt bốn người phụ lại hầu khách chứ không phải một người như thường
lệ. Cuối bữa, đích thân anh dâng khách một món tráng miệng thiệt ngon. Khi ra về,
bà khách quý nhất của tôi hỏi:

"Bà có thuật gì mà người hầu tận tâm và khéo léo như vậy?". Bà ấy nói đúng. Tôi
có thuật lạ là biết dùng lời lẽ ôn tồn và những lời khen thành thật".

Đã lâu lắm, khi tôi còn là một đứa nhỏ chạy chân không qua những khu rừng để tới
trường học làng tại miền Missouri; một hôm, tôi đọc một bài ngụ ngôn về mặt trời
và gió. Gió khoe gió mạnh, mặt trời khoe mặt trời mạnh. Gió nói: "Tôi sẽ làm cho
anh thấy rằng tôi mạnh hơn anh. Anh thấy ông già ở dưới trần kia không? Tôi cá
với anh, xem hai ta, ai sẽ làm cho lão đó phải tốc áo ra trước hết". Tức thì mặt trời
biến sau đám mây và gió bắt đầu thổi mạnh như bão. Nhưng càng thổi mạnh thì lão
già càng bó chặt áo vào mình.

Sau cùng, gió mệt phải ngừng. Lúc đó mặt trời ở sau đám mây ló ra, tươi tỉnh cười
với khách bộ hành. Một lát, thấy nóng quá, lão già lau mồ hôi trán và cởi áo. Mặt
trời mới nói cho gió hiểu rằng: "Dịu dàng và thân yêu bao giờ cũng mạnh hơn vũ
lực và giận dữ".



-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-77-​