Tản mạn về CPI và TTCK (39)

Bài viết cũ từ tháng 10 năm 2020, cũng đã gần 3 năm trôi qua rồi.
Xin gởi tặng các anh chị em....

NHỮNG ĐỊNH KIẾN SAI LẦM NHƯNG ĐƯỢC RAO GIẢNG CỦA ĐÁM ĐÔNG VÀ SỰ THẬT (PHẦN 3)
Bài viết của Việt, được viết vào tháng 10/2020 giữa lúc cơn sốt trên TTCK đang diễn ra, với vố số người muốn bỏ việc chính để đánh chứng khoán…Bài này nói riêng về tư duy bên trading.
Để bắt đầu câu chuyện tùy hứng hôm nay, mời thưởng lãm 2 mẩu chuyện: Mẩu chuyện 1: có 2 nhóm học viên được chia ra để làm thí nghiệm vui. Nhóm 1 được cho 30 triệu đồng. Và được cho thêm 2 lựa chọn.

1. Họ sẽ vui vẻ cầm 30 triệu về nhà rời cuộc chơi.
2. Họ sẽ "được hưởng thêm quyền" tung đồng xu, nếu ngửa thì còn được thêm 9 triệu nữa là 39 triệu, nếu mất thì vẫn còn 21 triệu mang về.

• Đa số nhóm này ko về ngay mà chọn tung đồng xu, hên thì ăn cả 39 củ, ko dc thì cũng tự nhiên có 21 củ đem về.

Nhóm 2 không được cho tiền. Nhưng được cho 2 lựa chọn.

1. Họ sẽ phải tung 1 đồng xu, nếu ngửa thì được 39 triệu, nếu sấp chỉ được 21 triệu.
2. Không cần tung đồng xu gì cả và được cầm ngay 30 triệu về nhà.

• Đa số nhóm này lại chọn cầm ngay 30 triệu về, ăn chắc mặc bền.

Mẩu chuyện 2:Nam là một sinh viên vừa được thừa kế và bơm 2 triệu vào tài khoản chứng khoán đầu tiên. 2 tuần sau mở tài khoản chứng khoán ra, cậu tá hỏa khi thấy 2 triệu đồng đã biến mất.

• Để quên đi sự mất mát, cậu vội vã bơm tiền từ ATM vào chứng khoán 2 triệu, và vui vẻ khi thấy mọi chuyện lại như cũ.
• 2 tuần sau, cậu phát hiện bạn gái Ngọc Trinh đã "mượn tạm" 2 triệu từ tài khoản chứng để mua Túi Chanel, chứ ko phải mất, cô tự giác đến kỳ lương trả cho cậu 2 triệu đã mượn.
• Nam đê mê sung sướng dùng ngay 2 triệu này bao Trinh đi ăn búp phê và nghỉ ngơi 1 đêm tại khách sạn, còn lại 200 nghìn cậu vui vẻ nhét vào tài khoản chứng khoán để mua FLC FAROS bất kỳ giá nào.

"2 triệu này là của tự dưng rơi xuống, không có nó thì cũng vẫn thế, Trinh ko trả lại thì mình cũng ko biết, nó là tiền tự nhiên rơi vào đầu của thiên hạ, mình chả mất gì".

Cậu hoan hỉ như mình đã giàu thêm, dù đích thực 2 triệu đầu tiên vào chứng khoán đã bay. Câu chuyện 2 nghe na ná như kiểu gồng lỗ của nhiều trader, "chưa bán đi thì chưa lỗ, mọi chuyện vẫn ko có gì thay đổi", họ thường lỗ không hiểu vì sao mà lãi càng không hiểu, mọi chuyện hành động dựa vào giá, có người mua xong cắt, mua xong cắt, có người mãi mãi không cắt, nhưng không phải do hiểu biết về giá trị thực cổ phiếu, mà cũng lại do "Lỗ quá", tất cả đều chỉ là 3 chữ cái và lỗ hay lãi quyết định, chấm hết. Thị trường từ trăm năm qua vẫn vậy, gồm hàng tỷ nhà đầu tư, vẫn tăng vẫn giảm theo lúc nó thích trong ngắn hạn, như đứa trẻ con tuỳ hứng, vui thì tăng động buồn thì la khóc.

• Nó không thể biết đến ông A nào đó ở Hà Nội ăn ở hiền lành, đức độ nên cho ông này lãi, hoặc ông B nào đó ở Sài Gòn ăn ở ác đức, để thịt ông này. Thế nhưng hệ tâm linh, thậm chí gieo quẻ kinh dịch để mà đầu tư vẫn phổ biến đáng kinh ngạc.
• Trader sống trong thế giới những ảo tưởng của mình, được vẽ ra bởi lối suy nghĩ bản năng về tiền bạc, khi lãi thì thị trường như cái máy in tiền, khi lỗ thì thị trường là kẻ thù
• "mình cứ mua là nó chơi mình, bán nó mới cho tăng, lần này ông không cho mày thoát nữa"

+ Vay thêm tiền, full margin quả cuối, lành làm gáo vỡ làm muôi, tao ăn ở ko đến nỗi, quá tam ba bận, thị trường còn nâng hạng, thủ tướng ra quyết tâm kinh tế phải lên, làm gì có chuyện chỉ số được cãi. Tao chơi lần này với mày. Câu chuyện nhiều trader luôn là kiểm soát thị trường theo ý muốn cá nhân, hoặc ko kiểm soát được là chửi. Trả thù thị trường, vòng xoáy gỡ lỗ, Fear of missing out (nỗi sợ làm người cuối cùng vào bữa tiệc), là đây. Tôi biết nhiều người trên 10 năm ăn ngủ trên sàn nhưng vẫn nhìn vào chân dung thị trường do mình tự vẽ nên như vậy, họ cố kiểm soát thị trường, tranh đua với 1 kẻ thù vô hình, trong khi kẻ thù nằm trong chính bộ não của họ.
+ Bộ não con người được cài đặt sẵn để thua lỗ và hại thân, hơn là có lợi, có rất nhiều suy nghĩ và thói quen là căn nguyên sai lệch, nhưng nổi bật có lẽ là sự kỳ vọng (expectation) quá cao vào mọi thứ, nguồn gốc của ngây thơ và lối suy nghĩ dễ dãi vô căn cứ.
EXPECTATION MANAGEMENT (QUẢN LÝ KỲ VỌNG)

• "Anh ơi đưa em 400 củ, anh lên kim cương (diamond) luôn, tiền vào hệ thống 2 năm đầu mỗi tháng 40 củ, tối đa 12 tháng anh hoà số vốn, sau đó bắt đầu lãi", 1 câu đơn giản thôi, hàng nghìn người 70 tuổi mất nghiệp ở cái tuổi chẳng có thể làm lại nữa. Họ kỳ vọng cái 40 củ đó là cái chắc chắn.
• 1 con bạc ra khỏi sàn với khoản lỗ 300tr và được chủ sòng boa lại 2 củ, gọi là anh ăn sáng lại sức và taxi về, "được, tao vay thêm 100 củ nữa, 1 phát hồi lại vốn chứ làm đến kiếp nào hồi được 300". Vì sao anh ta vay, vì anh ta "kỳ vọng" cái việc x3 từ tiền vay xem là cái chắc chắn. Cái này thì có khác gì cậu Nam, bay tài khoản lại bơm ATM vào lấp là xong.
• Người ta cứ nghĩ nhiều cái sai cộng lại có thể ra 1 cái đúng được. 1 anh chàng tán tỉnh 1 cô gái với kỳ vọng tao đẹp trai, nhà có merc, 100% là đổ. Nhưng đời ko như mơ, anh ta ăn 1 cái tát và đến ngày nay vẫn không hiểu vì sao.
• 1 ông giám đốc công ty xây dựng "Gây nghiệp từ tay trắng còn được, huống hồ gì 3 cái chứng khoán này mấy thằng quần đùi áo số còn lãi, nữa là cái đầu có sỏi như mình", và dĩ nhiên công ty xây dựng nướng vào ROS giá 160,000, vẫn còn giữ, chưa bán là chưa lỗ vì lỗ quá bán làm gì. Cơ sở gì 2 con người này dám kỳ vọng vào những điều trên ?
• Kỳ vọng viển vông có ở mọi nơi, lương tao giờ 12 củ 1 tháng, sếp nạt lên xuống, vốn tao chờ đến 400 triệu đi, ngồi nhà đánh chứng, mỗi tháng làm gì ko ra 10% (40 triệu), ko phải nghe thằng nào.

+ Vâng, người ta tiếp tục tự áp đặt cho thị trường cái trách nhiệm phải đáp ứng cho họ mức lương ít nhất bằng hoặc trên lương tháng chỗ cũ. Làm như thị trường là ông chủ công ty mới, nguyên tắc chỗ mới phải hơn lương chỗ cũ. Nhưng thị trường lại không phải 1 thằng chủ, và trader cũng không làm 8 tiếng, nhận lương cuối tháng như các nghề khác.

• Nhiều người trải qua 1 đợt lãi đều, là bắt đầu mường tượng ra "cứ đều kiểu này trong 5 năm tới là chắc cốp", họ vẫn "kỳ vọng" thị trường đều được như họ nghĩ và có thể tính bằng excel ra đc, và họ bỏ việc. Lại 1 kỳ vọng do bộ não tự vẽ ra, xuất phát từ lối suy nghĩ dễ dãi, bản năng, thiếu tiết chế.

Chuyện đã dài, tôi chỉ muốn nói trader full time không phải lựa chọn ai cũng có thể làm, tính cách bốc đồng và dễ dãi phải trả giá rất lớn.

• Mọi vấn đề dự đoán, phân tích, kỹ thuật và kinh nghiệm chỉ chiếm tối đa 20%, 80% còn lại nằm trong cái tính cách/kỳ vọng và quy trình.
• 1 công việc chính, ổn định, đảm bảo dòng tiền hàng tháng lo tốt sinh hoạt phí cho vợ con, là thứ giúp cho trader "trade có lãi thêm thì tốt, ko thì ko sao cả", và cũng là trạng thái tốt nhất để trade, vì nó giữ kỳ vọng ở cực thấp, tránh khỏi mọi thất vọng, suy sụp, những cảm xúc dẫn đến tai hoạ bán nhà, dùng công việc chính để gánh lỗ và nợ từ chứng khoán.
• Trading ko fai nghề mà 1 người ngồi xem bảng 8 tiếng có thể lãi hơn 1 người xem 30 phút mỗi ngày, hầu như là ngược lại, bạn không cần trực tiếp giám sát nó, thì đó là thu nhập thu động, bạn phải ngồi canh nó hết giờ hành chính, thì nó đang lấy đi nguồn lực từ công việc khác.

+ Người ta xem bảng điện từng phút, bản chất là "cố kiểm soát thị trường và kiểm soát số lãi mình đã có", ko hài lòng nếu mất đi đồng nào, nói cách khác vẫn là câu chuyện kỳ vọng cao ngay từ đầu, nghĩ về thị trường là nơi để đến khuân tiền về và đáp ứng được nguồn tiền thu vào chắc chắn nào đó. Rất ít người "chấp nhận" mình có thể sai, và thị trường sẽ luôn đi theo hướng nó muốn dù bạn có dùng phép tâm linh gì để ép. Vấn đề expectation management là sống còn.
Xin chào các bạn.

E nghĩ hiện tại có thể GPT ko thay thế được người tài năng thôi.
Người thường thường làng nhàng như em thì nó thay thế ngay, em ko có cửa cạnh tranh vs nó luôn

năm vừa qua em thấy nhiều ng có cái suy nghĩ gỡ gạc
ôm từ đỉnh về lõm 3-40%, ném thêm tiền vào với cái suy nghĩ là 1 thời gian nữa ăn lại x1.5 x2 là lãi chặt
trong khi thời gian trước lỗ lòi kèn ra, và bản thân còn không hiểu vì sao mình lỗ mà vẫn nghĩ là ném thêm tiền sẽ gỡ đc
kết quả thì ai cũng đoán được

Ai thì tôi không chắc, nhưng tôi tự tin là mình luôn nói chính xác cái gì mà tôi nghĩ

Hồi đầu tháng tôi nói về chuyện lãi suất của SBV

Đến hôm qua thì có bài báo đăng,
https://tuoitre.vn/ngan-hang-di-dem-lai-suat-20230313082606504.htm
https://cafef.vn/huy-dong-lai-cao-nha-nha-gui-tang-lai-tin-dung-vang-khach-vay-20230313120050352.chn

Chuyện khối ngoại họ ngừng bán và chuyển lại sang mua, tôi cũng dự đoán từ ngay khi họ bắt đầu, đến hiện nay vẫn chưa thay đổi, thậm chí với cả sự bất ngờ khi SVB xảy ra, tôi cũng vẫn nói thực ý kiến của mình

Tôi không tự cho mình giỏi, mặc dù tôi dự đoán khá chính xác, mà tôi chỉ cho là tôi luôn nói thật cái mình nghĩ và điều đó chính là tiền đề để mình nói đúng. Trước tôi có nói rồi tôi tự tin với tất cả các bài nào của tôi có chữ góc nhìn

Có thể nhà báo có ý đồ xấu theo tình trạng tiền/cổ của họ nhưng cũng có 1 khả năng không thấp đó là: Nhà báo thời này quá dốt, đặc biệt khi viết về chủ đề khó như kinh tế vĩ mô, tài chính, đầu tư.

Một người bình thường nhất, GPT cũng ko bao giờ thay thế được, bởi vì Người có sân si, GPT thì hok

xin rút kn cho lần trị vì tiếp theo bác ạ