Dự báo kinh tế - xã hội sau đại dịch Covid-19

Covid -19 đã đánh một đòn cực mạnh vào hình thái xã hội hiện tại của tất cả các quốc gia trên thế giới. Điều đáng nói là Covid -19 cho thấy một chu kỳ đại dịch đang ngắn lại ( từ SARS - MERS - Covid-19) chỉ cách nhau chưa đến chục năm và mức độ lây nhiễm đợt sau luôn mạnh hơn đợt trước.
Điều này bắt buộc các nước và cả Việt Nam phải thay đổi hình thái xã hội để đối phó với nguy cơ hiện hữu này, và mức độ cần thiết là lớn, vì các chuyên gia y sinh đều đưa dự đoán, bằng cách nào đó, hậu duệ của Covid-19 sẽ quay lại.

Một xã hội phi tập trung ?

Giãn dân !? Chắc chắn phải giãn dân, một thành phố tập trung và mũi nhọn kinh tế vượt trội quá xa như SG ( so với toàn bộ khu vực, đất nước) rất dễ bị đánh gục chỉ bằng 1 đợt lây nhiễm hay một lệnh hạn chế đi lại. Khi đầu tàu kinh tế duy nhất bị chững lại thì cả đoàn tàu đều đứng yên tại chỗ.

Hình thái kinh tế - xã hội sẽ thay đổi ra sao ? !

Phát triển đô thị vệ tinh, mô hình đa lõi !

Chắc chắn chính quyền sẽ tính tới việc xây dựng các thành phố vệ tinh để backup cho SG. Có thể là các thành phố ở tỉnh lân cận hoặc chuỗi thành phố vệ tinh của SG ( Bình Chánh - Long An, Củ Chi, Cần Giờ, Cát Lái, Q.9..). Chuỗi thành phố vệ tinh đảm bảo khoản cách tương đối về địa lý để tạo sự cách biệt, đồng thời giãn rộng dân cư, giảm mật độ tập trung để tránh tiếp xúc cộng đồng quá đông. Đồng thời, những thành phố vệ tinh này đóng vai trò backup cho SG hoặc backup cho nhau khi 1 trong số đó bị phong tỏa.


Công nghệ, truyền thông, mạng online bùng nổ !

Con người là động vật có tính xã hội cao nhất, vì vậy nhu cầu giao tiếp là cực lớn, tuy nhiên thói quen giao tiếp sẽ thay đổi. Mạng 5G sắp tới sẽ bùng nổ, cùng với thiết bị 5G, hạ tầng mạng, phần mềm live...Sẽ lên ngôi, tốc độ kết nối tức thì sẽ giúp rút ngắn khoảng cách vật lý. Đồng thời, công nghệ và mạng di động tốc độ cao đảm bảo hình thái giao tiếp xã hội của dân cư không bị biến động. Các ứng dụng làm việc từ xa, các app văn phòng online, các ứng dụng họp trực tuyến sẽ thu hút người dùng chưa từng có, các công ty không có văn phòng vật lý sẽ ngày càng nhiều hơn.

Thương mại điện tử là chủ chốt, logistics lên tầm cao mới.

Thương mại truyền thống sẽ tập trung với quy mô nhỏ hơn rất nhiều so với hiện nay. Các mô hình chuỗi sẽ trở lên lỗi thời, các shopping mall khó phát triển thêm ( hoặc phải tích hợp vào office building). Thay vào đó, thương mại điện tử và logistics bùng nổ thực sự, khả năng đáp ứng và xử lý nhu cầu cực nhanh và hệ thống logistics có khả năng phân phối số lượng lớn với chi phí thấp chưa từng có sẽ đánh gục thương mại vật lý truyền thống, ít có khả năng tùy biến khi có khủng hoảng hay sự cố. Sẽ có tầng lớp tỷ phú đô la TMĐT và logistics ra đời.

Hạ tầng giao thông phát triển mạnh mẽ
Kết nối giữa các thành phố vệ tinh, các tỉnh thành thông qua hạ tầng đường bộ sẽ phát triển mạnh mẽ, lý do là sự cân bằng kinh tế giữa các vùng khi giãn dân. Đồng thời, thương mại điện tử lên ngôi sẽ thúc đẩy kinh tế các vùng sản xuất ở xa giúp địa phương có khả năng đầu tư hạ tầng mạnh để lưu thông hàng hóa.

Ví dụ : một hộ nông dân trồng thanh long ruột đỏ của Bình Thuận, có thể bán hàng sỉ/lẻ qua mạng cho các cửa hàng, người tiêu dùng tại SG và vận chuyển tới tay người mua trong vòng 3-4 tiếng. Điều này thúc đẩy mạnh mẽ kinh tế vùng sản xuất và giao thông, lưu thông hàng hóa.


Phương tiện cá nhân lên ngôi trở lại
Mô hình siêu đô thị thúc đẩy phương tiện công cộng lên mức độ cao, tuy nhiên, việc giãn dân và kết nối từ xa làm giảm nhu cầu tập trung này, điều này lại giúp phương tiện cá nhân, xe hơi gia đình chẳng hạn, sẽ tăng trở lại khi mà hạ tầng tốt lên sẽ không bị quá tải.


Sản xuất nông nghiệp được chú trọng, ưu tiên

Sản xuất tự lực sẽ được ưu tiên, đặc biệt là nông nghiệp công nghệ cao làm nền tảng. CP sẽ thúc đẩy tối đa các ngành nghề ít phụ thuộc vào nguyên vật liệu nhập khẩu. Nông nghiệp công nghệ cao sẽ trở thành nơi tích lũy tư bản để thúc đẩy các ngành khác theo một hướng đi rất riêng của Việt Nam. Nông nghiệp công nghệ cao sẽ thúc đẩy cơ khí chế tạo nông nghiệp, sinh học về giống, vi sinh, hóa chất về phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, công nghiệp chế biến sâu sản phẩm nông nghiệp, công nghệ lạnh, công nghệ bảo quản sau thu hoạch, logistics nông nghiệp, công nghệ quản lý sản xuất quy mô lớn....Chuỗi giá trị nông nghiệp công nghệ sẽ mở rộng mạnh mẽ làm trụ cột cho nền kinh tế, Việt Nam sẽ có các tập đoàn nông nghiệp lớn, đủ sức chi phối giá cả, thị trường một vài sản phẩm ngành nông nghiệp, các tỷ phú đô la nông nghiệp xuất hiện.