Đọc sách " Đắc nhân tâm "

Đắc Nhân Tâm​

Dale Carnegie
​

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


Đời của ông là một bi kịch, mà như vậy chỉ do hôn nhân của ông. Bà ưa xa hoa,
ông thì ghét. Bà ham danh vọng, thích được tôn trọng, thích giao du, mà ông lại
không màng gì tới những thú tầm phào đó. Bà đòi có nhiều vàng, sống một cuộc
đời sang trọng, còn ông thì cho giàu có là một tội lỗi.

Trong nhiều năm, bà đay nghiến ông, thịnh nộ với ông, mạt sát ông, vì ông in sách
cho không, không đòi quyền tác giả, mà bà thì không muốn bỏ những món tiền đó.
Khi ông chống lại thì bà phát cơn động kinh, lăn trên mặt đất, ngậm ở môi một ve
thuốc phiện, thề sẽ tự tử hay dọa sẽ đâm đầu xuống giếng.

Có một chi tiết mà tôi cho là vô cùng thương tâm trong đời của ông bà. Như tôi đã
nói, lúc mới cưới, cuộc tình duyên đó thiệt đẹp đẽ, vậy mà 48 năm sau, ông Tolstoi
đến nỗi hễ trông thấy mặt bà là chịu không nổi... Có khi, buổi tối, bà già cô đơn đó
thèm khát tình thương, lại quỳ bên ông và xin ông đọc cho nghe những đoạn dịu
dàng cảm động, mà ông viết vô nhật ký để tặng bà, 50 năm trước.

Và khi ông đọc, sống lại những ngày tươi sáng rực rỡ, bây giờ đã tan như mây
khói, cả hai đều rơi lệ. Than ôi! Thực trạng khác xa những mơ mộng thiếu thời một
cách độc địa làm sao!

Sau cùng, năm 82 tuổi, Tolstoi không chịu nổi sự bất hòa ghê gớm trong gia đình
nữa và một buổi tối, tháng 10 năm 1910, tuyết sa đầy trời ông trốn bà, đi xa, trong
đêm tối và lạnh lẽo, không biết là đi về đâu.

Mười một ngày sau, ông đau phổi mà chết tại một nhà ga. Lời cầu xin cuối cùng
của ông là đừng để ông thấy mặt vợ ông.

Đó, bà Tolstoi phải chuộc những cơn giận, lời dọa nạt, lời trách móc với cái giá đó.
Có lẽ độc giả tự nhủ rằng có nhiều chỗ bà phàn nàn cũng đáng. Phải. Nhưng vấn đề
không phải ở đó. Vấn đề ở chỗ này: bà phàn nàn có ích gì cho bà không? Hay là,
trái lại, chỉ làm cho tình thế đã tệ hại còn tệ hại thêm nhiều?

Khi trễ quá rồi, bà mới tự thú: "Tôi tin chắc rằng hồi đó tôi điên".

Bi kịch thảm thương nhất trong đời Lincoln cũng là cuộc hôn nhân của ông. Tôi
nói rõ: không phải là vụ ám sát ông mà là cuộc hôn nhân của ông. Khi tên Booth
hạ sát ông bằng một viên đạn, ông không hay rằng người ta mới bắn ông, nhưng
trong 23 năm trời, gần như mỗi ngày, ông được nếm "những trái cây chua chát của
một duyên nợ đau khổ" như lời ông Herdon, người bạn ông đã nói. Thiệt vậy,



-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-147-​

Đắc Nhân Tâm​

Dale Carnegie
​

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------



trong gần một phần tư thế kỷ, bà Lincoln rút dần mạch sống của đời ông bằng cách
khích bác, gây lộn, giày vò, đay nghiến ông.

Bà luôn luôn day dứt, đay nghiến rằng ông chẳng được vẻ gì: nào là lưng thì gù,
chân đi thì kéo lê như thằng mọi, dáng điệu cứng như que củi, gai mắt lạ lùng.
Bà nhại dáng đi của ông rồi nghiến răng hỏi ông sao không bắt chước dáng đi lịch
sự của bà?

Bà oán cả hai tai ông, vừa rộng vừa vểnh ra như tai voi. Bà chê ông mũi lệch, bà
chê môi dưới ông trề ra, bà chê ông có vẻ ốm đói; tay chân lớn quá mà đầu thì nhỏ
quá!

Hai ông bà trái ngược nhau về đủ mọi phương diện: giáo dục, tính tình, thị hiếu.
Chọi nhau hoài...

Một sử gia thông thạo nhất về đời sống Tổng thống Lincoln có viết: "Giọng nói the
thé của bà Lincoln, ở ngoài đường cũng nghe thấy, và những cơn thịnh nộ của bà
thì điếc tai hàng xóm. Mà không phải khi bà giận dữ, chỉ la hét mà thôi đâu, bà còn
làm hung nữa, có nhiều chứng cớ không chối cãi được".

Chẳng hạn, sau khi cưới, ông bà lại trọ nhà bà Farly, vợ góa một lương y, có nấu
cơm tháng.

Một hôm lúc điểm tâm, ông Lincoln có một cử chỉ hoặc thốt một lời làm cho bà
nổi giận. Không ai nhớ ông đã làm gì, nhưng người ta thấy bà Lincoln trong lúc
cơn điên lên đến cực điểm, liệng một tách cà phê nóng vào mặt chồng, ngay lúc
đông đủ các khách trọ khác.

Lincoln xấu hổ lắm, làm thinh ngồi trơ trên ghế trong khi bà chủ trọ đem chiếc
khăn mặt ước lại chùi má và quần áo ông.

Lòng ghen của bà Lincoln vô lý dữ tợn, và không thể tưởng tượng được, đến nỗi
chỉ cần đọc những đoạn tả những cơn giận dữ, bi thảm làm cho ông mất mặt trước
công chúng, phải, chỉ cần đọc những đoạn đó, 75 năm sau, cũng còn thấy kinh tởm
rùng mình. Sau cùng, bà hóa điên. Người ta cho rằng tánh hạnh bà như vậy; bởi vì
bà mắc bệnh thần kinh. Không thể có lời nào nhân từ hơn để xét bà nữa.

Bây giờ ta hãy tự hỏi: Những cơn thịnh nộ đó, những lời đay nghiến đó, cái lối bù
lu bù loa đó có cải thiện ông Lincoln chút nào không?



-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-148-​

Đắc Nhân Tâm​

Dale Carnegie
​

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


Một ngàn lần không. Nó chỉ giết hết tình cảm của ông đối với bà, nó làm cho ông
suốt đời hối hận rằng đã cưới bà và chỉ muốn có mỗi một hành vi là đi khỏi nhà
cho khuất mắt.

Tại tỉnh Springfield, là nơi gia đình Lincoln ở, có 11 ông luật sư. Vì đông quá,
không thể kiếm ăn trong tỉnh đó được, họ phải đi ngựa từ tỉnh lỵ này qua tỉnh lỵ
khác, theo sau ông tòa David Davis để cãi trong những lúc ông này xử án khắp
trong miền. Nhưng trong khi bạn đồng nghiệp của ông Lincoln cứ cuối tuần lại trở
về gia đình thì ông Lincoln không muốn về, vì rất kinh tởm sự ở gần bà vợ. Và
trong ba tháng hè và ba tháng thu, ông ở xa biệt, không lai vãng gần miền
Springfield.

Như vậy trong nhiều năm. Đời sống trong những quán trọ nhà quê đó không vui
thú, cũng không đủ tiện nghi; nhưng sống như vậy, ông còn thích hơn là về nhà để
thấy bà Lincoln với những cơn tam bành, lục tặc của bà ấy.

Hành vi của bà Lincoln, Hoàng hậu Eugénie và Bá tước phu nhân Tolstoi có những
kết quả như vậy. Chỉ mang lại bất hạnh cho gia đình và diệt hết nguồn ân ái mà
mấy bà quý hóa nhất.

Sau khi bàn cãi trong 11 năm ở "Tòa chuyên xử các vụ lôi thôi trong gia đình ở
Nữu Ước" và nghiên cứu cả ngàn vụ chồng bỏ nhà ra đi, bà luật sư Bessie
Hamburger tuyên bố rằng đàn ông phải trốn vợ vì họ chán nghe vợ rầy rà, gây gổ.
Như một văn sĩ đã nói: "Đàn bà đào huyệt chôn hạnh phúc gia đình bằng nanh vuốt
của họ".

Vậy, thưa quý bà, nếu quý bà muốn giữ sự vui vẻ hòa nhã trong gia đình, xin quý
bà theo lời khuyên dưới đây:

Đừng day dứt đay nghiến chồng! Tội nghiệp cho các ông một nắng hai sương tần tảo kiếm tiền nuôi vợ nuôi con.



-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-149-

​

Đắc Nhân Tâm ​

Dale Carnegie
​

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


Chương Hai

Tùy Ngộ Nhi An

Disraeli nói: "Tôi có thể làm nhiều chuyện điên lắm, nhưng có một việc mà tôi sẽ
không bao giờ làm cưới vợ vì tình".

Và ông giữ lời. ở độc thân tới hồi 35, rồi cưới một người đàn bà giàu, góa, hơn ông
15 tuổi, một bà góa tóc đã bạc vì 50 cái xuân xanh! Bà biết rõ rằng Disraeli cưới bà
không phải vì tình, mà vì tiền. Cho nên bà chỉ nhận lời với một điều kiện là cho bà
đợi một năm để có đủ thì giờ xét tính tình ông. Hết hạn một năm, bà ưng.

Cuộc tình duyên đó chẳng nên thơ chút nào hết mà còn có vẻ mua bán nữa, phải
không bạn? Vậy mà lại là một cuộc tình duyên sung sướng nhất trong những trang
giông tố của hôn nhân niên giám.

Bà góa và giàu đó, đã không trẻ, không đẹp, cũng chẳng tài hoa gì. Trái lại, trong
câu chuyện của bà, bà thường lầm lộn buồn cười về sử ký hay văn học sử. Chẳng
hạn, bà không biết dân Hy Lạp thịnh trước hay dân La Mã thịnh trước. Quần áo thì
lố lăng mà nhà cửa bày biện mới tai hại làm sao! Nhưng cách bà cư xử với chồng,
thì thật là tuyệt diệu và đó là điều kiện cốt yếu để gây và nuôi hạnh phúc trong gia
đình.

Bà không bao giờ tranh khôn với chồng. Khi ông về nhà, sau cả một buổi chiều
mệt mỏi vì ứng đối xã giao với các công tước phu nhân linh mẫn, ông nghe bà
chuyện trò ngây thơ mà óc được nghỉ ngơi. Lần lần gia đình của ông thành một nơi
thần tiên, vì nơi đó là nơi ông thảnh thơi dưỡng sức trong sự chiều chuộng âu yếm
của vợ. Những giờ sống bên cạnh bà vợ đứng tuổi đó là những giờ êm đềm nhất
trong đời ông.

Bà là tri kỷ của ông, vừa là bạn đồng tâm, là nguồn an ủi và là quân sư của ông
nữa. Mỗi buổi tối ở Nghị viện ra, ông vội về nhà để cho bà biết những tin tức hôm
đó. Và điều này quan trọng nhất, dù ông lập tâm thi hành bất cứ công cuộc gì,
không bao giờ bà nghi rằng ông có thể thất bại được.

Trong 30 năm, ông là lẽ sống độc nhất của bà. Bà quý của cải của bà, chỉ vì của đó
làm cho đời sống của người bà yêu được dễ chịu hơn. Đáp lại tình đó, ông tìm hết
cách làm đẹp lòng bà. Ông khẩn khoản xin Nữ hoàng Anh Victoria phong tước cho
bà và vì vậy, năm 1868, bà được sắc phong nữ bá tước.



-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-150-​

Đắc Nhân Tâm​

Dale Carnegie
​

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Dù bà có lầm lỗi gì đi nữa, ông cũng không bao giờ chỉ trích bà, không bao giờ
trách bà nửa lời, và nếu ai cả gan chế giễu bà thì ông chồm lên để bênh vực bà một
cách chân thành dữ tợn.

Bà Disraeli không phải là một người hoàn toàn nhưng trong 30 năm, bà không ngớt
nói về chồng bà, khen ngợi, ngưỡng mộ ông. Kết quả? Ông Disraeli thích nhắc lại
lời này lắm: "Trong 30 năm sống chung không bao giờ tôi thấy buồn chán vì vợ
hết". (Vậy mà nhiều người dám cho rằng bà đần độn vì không thuộc sử ký!).

Còn ông thì vẫn thường nói với mọi người rằng bà là nhân vật quan trọng nhất
trong đời ông. Kết quả ra sao? Bà khoe nhiều lần với bạn bè rằng: "Nhờ lòng âu
yếm của nhà tôi mà đời tôi là một chuỗi dài hạnh phúc".

Trong lúc vắng, ông bà thường nói đùa nhau. Ông nói:

"Mình, anh cưới mình chỉ vì của cải mình thôi...".

Và bà, mỉm cười, đáp: "Phải, nhưng bây giờ, giá có cưới lại thì mình sẽ cưới em vì
tình phải không?".

Ông chịu nhận rằng lời đó đúng.

Bà chẳng hoàn toàn chút nào. Đúng. Nhưng ông Disraeli đã khôn ngoan mà chịu
an phận.

Henry James nói: "Quy tắc thứ nhất phải áp dụng trong sự giao thiệp với mọi
người là để cho họ được sung sướng vì theo quan niệm của họ".

Văn sĩ Lelend Foster Wood cũng nói gần đúng như vậy: "Muốn có hạnh phúc
trong gia đình, kiếm một người bạn trăm năm lý tưởng không cần mấy, mà cần thứ
nhất là phải chính mình là một người bạn trăm năm lý tưởng đã".

Vậy muốn có hạnh phúc gia đình, quy tắc thứ hai là:
"Bạn trăm năm của ta ra sao, ta chịu làm vậy, đừng có ý sửa đổi làm chi"


-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-151-


​

Đắc Nhân Tâm​

Dale Carnegie
​

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------



Chương Ba

Thương nhau chín bỏ làm mười

Kẻ thù dữ tợn nhất về chính trị của Disraeli là Gladstone. Cả hai đều trái ngược
nhau về mọi phương diện, nhưng có chỗ này giống nhau: Hạnh phúc hoàn toàn
trong gia đình.

William và Catherine Gladstone sống chung với nhau 59 năm, lúc nào cũng quyến
luyến nhau. Tôi thích tưởng tượng cảnh Gladstone, cụ Thượng nghiêm trang nhất
của nước Anh, mà cầm tay vợ, nhảy múa với bà trước lò sưởi, ca:

Chồng rách rưới, vợ lang thang
Buồn vui tranh đấu trên đàng cùng nhau.

Gladstone, về chính trị, là một kẻ thù ghê gớm cho phe đối lập, nhưng ở trong nhà,
ông không bao giờ khiển trách ai hết. Sáng dậy, ông xuống nhà dưới, thấy phòng
ăn vắng ngắt vì cả nhà còn ngủ, ông ca một điệu bí mật, luôn luôn một điệu đó, để
nhắc rằng người bận việc nhất ở nước Anh ngồi ở nhà dưới một mình, đợi người ta
dọn điểm tâm cho ông. Rất khôn khéo và lễ phép, ông không bao giờ chỉ trích việc
nhà cửa hết.

Đó cũng là thuật mà Nga hoàng Catherine dùng Bà trị vì một đế quốc lớn nhất thế
giới từ cổ tới kim, có quyền sinh sát cả triệu thần dân, và cầm quyền một cách độc
ác và độc đoán, làm phí biết bao sinh mạng trong những chiến tranh vô ích và đem
bắn cả trăm kẻ thù, không thương hại chút chi hết. Nhưng, khi vì rủi ro, người bếp
làm cháy món thịt quay thì bà đã không phàn nàn, còn vui vẻ tha thứ mà ăn. Những
đức lang quân ở Mỹ nên noi gương bà.

Dorothy Dix mà ai cũng phải công nhận rằng rất thâm hiểu những vấn đề về hôn
nhân, nói rằng: "Già nửa những cuộc hôn nhân đã thất bại lớn". Bà nói thêm: "Biết
bao chiếc thuyền tình chở đầy hy vọng mà sau cùng phải tan tành dưới chân mỏm
đá bến Reno, chỉ do cái thói vô ích và tai hại vợ chồng chỉ trích lẫn nhau".
Vậy, muốn giữ hạnh phúc trong gia đình xin bạn nhớ quy tắc thứ ba:

Đừng chỉ trích

Bạn có khi muốn rầy cháu nhỏ. Bạn tưởng tôi sẽ khuyên bạn "Không nên" sao?
Thưa không! Tôi chỉ khuyên bạn điều này. Trước khi rầy nó, xin bạn đọc bức thư



-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-152-​

Đắc Nhân Tâm​

Dale Carnegie ​

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------



sau này của văn sĩ Livingstone Larnod. Bức thư đó ông viết cho con ông và đã làm
cho hết thảy những người đọc rung động tơ lòng đến nỗi được hàng trăm tạp chí và
nhật báo đăng lại, được đài vô tuyến điện truyền thanh biết bao lần và được dịch ra
không biết bao nhiêu thứ tiếng. Nhan đề đoạn đó là: "Làm cha nên nhớ...". Thiệt là
một cha thú tội với con, âu yếm cảm động và thân mật!

"Con ơi!... con ngủ, má đỏ kề trên tay, tóc mây dính trên trán. Cha mới lén vào
phòng con... Cha muốn thú tội với con: lúc nãy trong khi cha đọc báo bên phong
sách, đợt sóng hối hận xâm chiếm tâm hồn cha. Cha đã hỏi nghiêm khắc với con
hôm nay. Sáng ngày, trong khi con sửa soạn sách vở đi học, cha đã rầy con vì con
chỉ quệt chiếc khăn ướt lên đầu mũi con thoi, cha đã mắng con vì giày con không
đánh bóng, cha đã la khi con liệng đồ chơi của con xuống đất.

Trong lúc điểm tâm cha lại khiển trách con nữa: con đánh đổ sữa, con nuốt vội mà
không nhai, con tì khuỷu tay lên bàn, con phết bơ lên bánh nhiều quá... Khi ra đi,
con quay lại và chào cha: "Thưa cha, con đi!". Và cha đã cau mày: "Ngay người
lên!".

Buổi tối, vẫn điệu đó. ở sở về, cha rình con ở ngoài đường. Con chơi bi, đầu gối
quỳ lên cát, vớ rách hở cả thịt ra. Cha đã làm nhục con trước bạn bè, vì bắt con đi
trước mặt cha cho tới nhà... "Vớ đắt tiền, nếu mày có phải bỏ tiền ra mua, mày mới
tiếc của mà giữ gìn nó!". (Con thử tưởng tượng, có ai, cha mà mắng con như vậy
không?).

Rồi con nhớ không? Tối đến, trong khi cha đọc sách, con rón rén vào phòng giấy
cha, vẻ đau khổ lắm. Cha ngửng lên, giọng bất bình hỏi: "Cái gì?".
Con không trả lời chi hết, nhưng trong một lúc xúc động không chống lại được,
con chạy lại cha, bá cổ cha, ôm cha với tình sùng bái cảm động mà Trời Phật đã
làm nảy nở trong lòng con, mà sự lạnh lùng của cha không làm cho héo được... Rồi
thì con chạy lên cầu thang.

Này con, chính lúc đó cuốn sách ở tay cha rớt xuống và một nỗi sợ ghê gớm xâm
chiếm cha. Cái thói hay chỉ trích, trách mắng đã làm cho cha thành như vậy đó,
thành một người cha gắt gỏng. Cha đã phạt con vì con còn con nít mà cha bắt con
làm như người lớn. Không phải cha không thương con đâu, nhưng cha đã đòi hỏi ở
tuổi thơ của con nhiều quá, cha đã xét con theo tuổi nhiều kinh nghiệm của cha.

Mà tâm hồn con đại lượng, cao thượng, trung trực biết bao! Trái tim nhỏ của con
mênh mông như bình minh ló sau rặng đồi. Chỉ một sự hăm hở tự nhiên lại hôn cha



-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-153-​

Quyển này và quyển "quẳng gánh lo đi và vui sống" từ nhiều năm trước đã tác động đến mình rất nhiều[};-[};-[};-[};-[};-[};-[};-[};-

Đắc Nhân Tâm ​

Dale Carnegie
​

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


trước khi đi ngủ, đủ chứng điều đó. Thôi, cha con mình quên hết những chuyện
khác đi... Tối nay cha hối hận lắm, lại ngồi nép bên giường con.

Cha biết nếu con có nghe được những lời cha thú với con đây thì con cũng chẳng
hiểu chi. Nhưng, ngày mai, con sẽ thấy, cha sẽ thiệt là một người cha; cha sẽ là bạn
của con, con cười cha sẽ cười, con khóc cha sẽ khóc. Và nếu cha có muốn rầy con
thì cha sẽ mím chặt môi, và sẽ lặp đi lặp lại, như trong kinh:

- Con chỉ là một đứa nhỏ... một đứa nhỏ!

Cha có lỗi. Cha đã coi con như người lớn. Bây giờ nhìn con nằm trong giường nhỏ
của con, mỏi mệt, trơ trọi, cha biết rõ rằng con chỉ là một em bé.

Mới hôm qua, con còn nằm trong tay mẹ, ngả đầu trên vai mẹ con... Cha đã đòi hỏi
con nhiều quá... Nhiều quá lắm...".



-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-154-​

Đắc Nhân Tâm​

Dale Carnegie ​

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


Chương Tư

Làm cho người ở chung quanh mình được sung sướng là điều dễ dàng

Bạn có biết câu chuyện lạ lùng này không? Sau ngày dài làm lụng khó nhọc, một
mụ chủ trại dọn cho những người giúp việc một đống cỏ khô thay bữa chiều.
Những người này bất bình, hỏi lại mụ có phải mụ điên không, thì mụ trả lời: "Làm
sao ta biết được rằng các chú phân biệt được thức ăn với cỏ? Vì trong suốt 20 năm
nay ta nấu ăn cho mấy chú, mấy chú có bao giờ cho ta hay rằng món các chú ăn đó
không phải là cỏ khô đâu?".

Ngày xưa, các nhà quý phái ở Moscou và Saint Pétersbourg lịch thiệp hơn. Sau
một bữa tiệc nấu khéo, các ông thường cho gọi người làm bếp vô phòng ăn để khen
ngợi họ.

Sao đối với bạn trăm năm của bạn, bạn không biết vì nể như vậy? Lần sau, nếu
món gà chiên vừa ăn, bạn nên nói cho bà nhà hay, cho bà biết rằng bạn biết thưởng
thức món bà làm; bạn nên tỏ ra rằng "món bạn ăn đó không phải là cỏ khô", và
luôn tiện bạn đừng nên tiếc lời, mà nên thêm cho bà biết là bà rất cần cho hạnh
phúc của bạn.

Disraeli, một trong những nhà cầm quyền quan trọng nhất bên Anh, thích tuyên bố
cho mọi người hay rằng ông mang ơn bà vợ bé nhỏ của ông rất nhiều.
Tuần trước, đọc qua một tạp chí, tôi thấy một bài phỏng vấn kép hát bóng Eddie
Cantor. Chàng nói:

''Tôi được nhờ nhà tôi nhiều hơn là được nhờ những người khác. Khi tôi còn nhỏ,
nhà tôi là bạn thiết của tôi, dắt dẫn tôi trên con đường chính. Sau khi cưới, nhà tôi
cần kiệm từng đồng và làm ăn cho vốn tôi sinh sôi nảy nở. Chính nhà tôi đã gây
dựng nên cơ nghiệp của chúng tôi. Nàng sinh được năm đứa con ngộ nghĩnh và gia
đình chúng tôi như một tổ uyên ương. Nếu tôi đã thành công được chút nào, toàn là
do công của nàng vậy".

ở Hollywood, kinh đô hát bóng, những cuộc tình duyên thật bấp bênh, đến nỗi
Công ty bảo hiểm Lloyds ở Luân Đôn phải "chạy"... Vậy mà có một cặp rất sung
sướng: là vợ chồng kép hát Warner Baxter. Nàng bỏ tiền đồ rực rỡ trên sân khấu để
yên chữ vu quy. Nhưng không bao giờ tiếc sự hy sinh đó hết, vì như lời chàng nói
với chúng tôi: "Nhà tôi không được khán giả vỗ tay khen nữa, nhưng đã có những
lời khen ngợi của tôi bù lại. Sự tôn trọng, sùng bái của chồng, làm cho vợ sung


-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-155-

​